Ảnh: The Guardian.

Chúng ta đều biết rằng sự căng thẳng trong công việc hoàn toàn không tốt và có thể chuyển thành các triệu chứng thực thể. Bất cứ ai từng bị đau nửa đầu sau một cuộc tranh luận nảy lửa hoặc bị tê cứng vai gáy sau khi bị cấp trên chỉ trích có thể chứng thực điều đó. […]

Bạn có thể không nghĩ nhiều về cách mà công việc ảnh hưởng đến sức khỏe. Nếu bị bệnh, bạn có thể cho rằng nguyên nhân là một khiếm khuyết về gen, chế độ ăn kém, ít tập thể dục hoặc do mất cân bằng sinh hóa – và điều này thực sự có thể đúng. Nhưng căng thẳng trong công việc cũng có thể là một yếu tố đóng góp vào, hay thậm chí còn có thể là nguyên nhân gây ra căn bệnh.

Bạn có thể ngạc nhiên khi nhận ra rằng đơn thuốc cho căn bệnh của bạn có thể không phải là thuốc hay phẫu thuật mà đôi khi chỉ đơn giản là tìm ra những phương cách mới để xử lý căng thẳng trong công việc, thay đổi công việc hiện tại để giảm bớt lo lắng hoặc thậm chí là tìm một nghề nghiệp mới.

Hóa ra, bạn thực sự có thể làm việc đến chết. Bạn cũng có thể nương theo niềm vui trong công việc để khỏe mạnh trở lại.

Ở Nhật Bản, người ta ngày càng nhận thức sâu sắc hơn về ảnh hưởng của căng thẳng trong công việc đối với sức khỏe. Họ thậm chí còn gọi nó là karoshi, hay “chết vì làm việc quá sức”.

Giống nhiều người trong số 7,7 triệu người Nhật khác đã làm việc hơn 60 giờ/tuần trong nhiều tuần liền, Satoru Hiraoka là một nhân viên tốt, kiểu người đặt công việc ở thứ tự ưu tiên trên hết và gia đình ở cuối cùng, từ chối mọi ý niệm phù phiếm như thời gian nhàn rỗi, nghỉ cuối tuần hay nghỉ lễ.

Trong hơn 28 năm, Hiraoka, một quản lý cấp trung của nhà máy sản xuất vòng bi chính xác Tsubakimoto Seiko ở Osaka, đã làm việc chăm chỉ từ 12 đến 16 giờ một ngày, thường là hơn 95 giờ mỗi tuần. Đây hoàn toàn không phải là con số được cường điệu. Các bảng chấm công của Hiraoka cho thấy rằng trong một năm trước khi qua đời, Hiraoka đã có hơn 1.400 giờ làm thêm.

Giống một nhân viên hoàn hảo, anh không bao giờ nghỉ bệnh, không bao giờ nghỉ phép, cũng không tạm gác công việc để tham dự các trò chơi của con ở trường học. Anh là một kigyosenshi (người lính của tập đoàn) lý tưởng.

Rồi đến một ngày, ngày 23 tháng hai năm 1988, sau khi làm việc 15 giờ, người đàn ông 48 tuổi này về đến nhà và bị suy tim đột ngột. Anh chết ngay tức khắc.

Cái chết của Hiraoka và hàng chục nghìn người khác giống anh có thể đã không được chú ý, nếu không có một nhóm các chuyên gia y tế nghề nghiệp và bác sĩ tim mạch Nhật Bản nghiên cứu về hiện tượng này. Các bác sĩ nhận thấy rằng những người làm việc quá sức có nguy cơ tử vong đột ngột tăng vì các bệnh tim mạch và não, chẳng hạn đau tim và đột quỵ. Trường hợp đầu tiên đã được báo cáo vào năm 1969, khi một công nhân chết vì đột quỵ ở tuổi 29.

Nhưng đến năm 1987, Bộ Lao động Nhật Bản mới bắt đầu thu thập số liệu thống kê về karoshi. Kể từ thời điểm đó, giới chức Nhật Bản ước tính có khoảng 10.000 trường hợp karoshi xảy ra mỗi năm. Một số luật sư và học giả cho rằng hàng năm số người chết vì karoshi ở Nhật Bản bằng hoặc cao hơn số người tử vong do tai nạn giao thông ở nước này.

[…]

Ảnh: Shutterstock.

Làm việc đến chết không phải là một hiện tượng mới và cũng không chỉ riêng người Nhật gặp phải tình trạng này. Vào tháng sáu năm 1863, một tờ báo ở London đã tường thuật câu chuyện có tên là “Chết chỉ vì làm việc quá sức” (Death from Simple Over-work) kể về một phụ nữ 20 tuổi đã chết sau một thời gian làm việc trung bình hơn 16 tiếng một ngày (ca làm việc tối đa lên đến 30 giờ trong mùa cao điểm) tại một nhà máy may. Dù điều này nghe có vẻ giống trong những tiểu thuyết của Dickens, nhưng sự thật là nó xảy ra ngay tại đây, ở Mỹ, cũng nhiều như ở Anh hay Nhật Bản.

Thời đại thông tin đã biến chúng ta thành những người nghiện công việc, những người không còn bị buộc phải tạm nghỉ trong khi đợi thư tín truyền thống và các bản ghi nhớ trao tay. Giờ đây, không chỉ các bác sĩ phải trực 24/7. Hầu hết chúng ta đều như vậy.

Sự ra đời của thư điện tử, điện thoại di động, máy nhắn tin, máy fax, máy tính xách tay và iPad đồng nghĩa với việc chúng ta có thể truy cập gần như mọi lúc, và sức khỏe của nhân viên ngày càng kém đi cũng đang phản ánh điều này. Sự ốm yếu không ngăn cản được người lao động đi đến nơi làm việc.

Một nghiên cứu được thực hiện bởi công ty bảo hiểm sức khỏe Oxford Health Plans cho thấy 1/5 số người Mỹ đi làm ngay cả khi họ bị ốm, bị thương hoặc phải đến gặp bác sĩ vào ngày hôm đó. Theo khảo sát của Expedia.com, cũng chính kiểu ám ảnh về công việc này đã làm khoảng 1/3 người Mỹ không sử dụng thời gian nghỉ phép.

Tương tự, khoảng 1/4 người lao động ở Anh không sử dụng hết thời gian nghỉ phép và nhiều người Pháp cũng thế. Điều khác biệt là hầu hết người châu Âu có nhiều thời gian nghỉ phép hơn, trung bình là 26 ngày đối với người Anh và 37 ngày đối với người Pháp, so với 14 ngày đối với người Mỹ. Một điểm khác biệt nữa là trong khi 137 quốc gia trả lương cho thời gian nghỉ phép theo quy định thì Mỹ là quốc gia công nghiệp duy nhất không làm điều này.

Việc không thể nghỉ ngơi thực sự có liên quan đến tình trạng chết sớm. Một nghiên cứu được công bố trên tạp chí Y học Tâm thể (Psychosomatic Medicine) vào năm 2000 đã xem xét 12.000 người đàn ông trong chín năm cho thấy rằng so với những người có nghỉ phép năm, những người không nghỉ phép hàng năm có nguy cơ tử vong do mọi nguyên nhân cao hơn 21% và có nguy cơ tử vong do đau tim cao hơn 32%.

Trong một nghiên cứu khác được công bố trên Tạp chí Dịch tễ học Mỹ (American Journal of Epidemiology), các nhà nghiên cứu tại Johns Hopkins đã đánh giá dữ liệu thu thập được từ các bệnh nhân thuộc Nghiên cứu về Tim ở Framingham trong khoảng thời gian 20 năm và phát hiện ra rằng những phụ nữ chỉ đi nghỉ mát một lần mỗi sáu năm hay ít hơn có nguy cơ phát triển bệnh tim mạch vành hoặc đau tim cao gần gấp tám lần so với những phụ nữ đi nghỉ mát hai lần mỗi năm.

Có lý do chính đáng giải thích tại sao Những người Nghiện công việc Vô danh (Workaholics Anonymous) hiện là chương trình 12 bước tích cực tại Mỹ cũng như nhiều quốc gia khác. Mặc dù hầu hết dữ liệu về karoshi đến từ Nhật Bản, Tổ chức Lao động Quốc tế đã công bố dữ liệu thống kê cho thấy Mỹ đã vượt xa Nhật Bản về vấn đề làm việc quá sức.

Các bác sĩ và chính phủ Mỹ vẫn chưa công nhận karoshi là một căn bệnh chuyên biệt hay chi trả trợ cấp cho người lao động như cách của người Nhật, và chúng ta cũng rất khó khẳng định sự căng thẳng thường xuyên trong công việc có thể dẫn đến cái chết ở Mỹ nếu không xem xét kỹ nó. Nhưng bạn có thể đặt cược là nó ảnh hưởng đến sức khỏe của nhiều người.

Nhà văn Rebecca F Kuang. Ảnh: M Scott Brauer/The Guardian.

Sau thành công với tác phẩm Babel, Rebecca F Kuang tiếp tục ra mắt một cuốn tiểu thuyết ly kỳ giật gân, lấy bối cảnh ngành xuất bản và kể câu chuyện của hai tiểu thuyết gia trẻ ở Washington DC.

Một bên là Athena Liu, nhà văn thành công cả mặt phê bình lẫn thương mại vừa ký hợp đồng với Netflix; bên còn lại là Juniper Hayward, người có tác phẩm đầu tay bị độc giả lãng quên, doanh thu kém nên không được phát hành bản bìa mềm.

Cuốn tiểu thuyết bắt đầu với cảnh đôi bạn nâng cốc chúc mừng thành công của Athena trong căn hộ sang trọng của cô ấy; Juniper, đang kìm nén sự phẫn uất của mình thì đột nhiên, Athena bị nghẹn một chiếc bánh kếp nhà làm và qua đời.

Tai nạn có một không hai này là bước ngoặt đầu tiên dẫn dắt mạch chuyện đến một vụ trộm bản thảo trơ trẽn.

Trước đó, Athena cho Juniper xem bản thảo bí mật mới của mình – một cuốn tiểu thuyết sử thi về những công nhân Trung Quốc được quân đội Anh tuyển mộ trong chiến tranh thế giới thứ nhất. Nhân cơ hội, Juniper đã trộm bản thảo rồi xuất bản nó dưới tên của chính mình, lấy bút danh mới là June Song.

Bìa sách Yellowface. Ảnh: Goodreads.

Vậy là mọi giấc mơ của Juniper đều trở thành hiện thực: Khoản ứng trước (trong xuất bản sách) hàng triệu đôla, lời khen từ giới phê bình, một vị trí trong danh sách bán chạy nhất của New York Times.

Tất nhiên, vẫn có một vài vấn đề nhỏ: Mẹ của Athena đã cầm cố sổ ghi chép nghiên cứu của con gái mình cho kho lưu trữ của trường đại học, chưa kể đến một số lời cằn nhằn từ một trợ lý biên tập người Mỹ gốc Á. Juniper đương đắm chìm trong ánh hào quang rực rỡ thì cộng đồng mạng lên tiếng và cô dính phốt đạo văn.

Nhằm bảo vệ cho lời nói dối của mình dưới mũi dùi dư luận, Juniper không chỉ lừa dối người ngoài mà lừa dối cả chính bản thân mình. Juniper tự nhủ rằng suy cho cùng, cô đã viết nốt một bản nháp mà có thể không bao giờ được hoàn thành kia mà. Vả lại, ngay từ đầu, chẳng phải Athena từng khai thác những chi tiết nhạy cảm về cuộc sống cá nhân của Juniper cho truyện ngắn đầu tay. Đã thế, các nhà văn da trắng thời nay luôn bị đánh giá, xét nét đủ thứ…

Yellowface chuyển biến từ một câu chuyện về tình bạn kỳ phùng địch thủ thành một câu chuyện báo thù rùng rợn và thậm chí là một chuyện ma. Tác phẩm không những mang đậm tính giải trí, mà còn hàm chứa ý nghĩa phê phán thực trạng ngành xuất bản, phê phán thái độ của cộng đồng này trước vấn đề đa dạng sắc tộc.

Cây viết Anthony Cummins của tờ Guardian dành lời khen cho những tình tiết hài hước tréo nghoe trong Yellowface. Đơn cử, Juniper tự huyễn hoặc rằng mình đã viết cuốn tiểu thuyết của Athena, nhưng lại rất vui mừng khi các nhà phê bình chỉ trích cuốn sách vì như thế nghĩa là Athena viết kém.

Theo Cummins, Kuang dường muốn nói rằng chúng ta đều là những kẻ bịp bợm và rằng bất kỳ hành động sáng tạo nào cũng là hành vi ăn cắp vặt dưới hình thức này hay hình thức khác.

Những ác nhân nào có số truyện ra mắt thành công? Ảnh: GameRadar.

Giữa hàng trăm nhân vật phản diện từng được sáng tạo của vũ trụ Marvel Comics, có không ít ngôi sao sáng và cũng chẳng hiếm những kẻ sinh ra chỉ để làm nền cho người khác. Trong số đó, nổi bật lên là những ác nhân xuất chúng được xây dựng kỹ càng và đầu tư lộ trình phát triển từ ngay những tập đầu tiên.

Điển hình trong số đó có thể kể đến Thanos, Magneto, Green Goblin, Doctor Doom… Có thể nói, nếu không có những nhân vật phản diện xuất sắc đến vậy thì cũng chẳng thể tồn tại các siêu anh hùng mang đậm giá trị nhân văn như Spider-Man, Captain America, Iron Man… Sự kết hợp giữa họ mang đến một thế giới giải trí đồ sộ dành cho độc giả.

Thanos không phải ác nhân mạnh nhất trong vũ trụ Marvel Comics nhưng chắc chắn với lý tưởng khác người của mình, gã Titan Điên là một trong những phản diện vĩ đại và toàn diện nhất từng được tạo ra trong thế giới truyện tranh.

Gã là nguồn cảm hứng bất tận cho những kế hoạch độc ác. Sự kiên định với mục tiêu kết hợp cùng lý tưởng có phần lệch lạc khiến Thanos trở thành một ác nhân bất ổn, khó nắm bắt. Từ đó, tạo điều kiện để làm bật lên năng lực, trí lực và sức mạnh của phe chính diện.

Thanos bắt đầu sự nghiệp phản diện của mình trong bộ The Invincible Iron Man #55 (năm 1973). Trong số truyện này, khán giả được giới thiệu về Thanos, một kẻ khao khát hoàn thiện Găng tay vô cực (Infinity Gauntlet) và quét sạch một nửa sự sống trong vũ trụ. Sau trận chiến với Drax the Destroyer và Người Sắt, Thanos biến mất.

Nhưng đó chỉ là sự chuẩn bị cho một tai họa lớn hơn đối với vũ trụ Marvel. Cũng trong lần đầu tiên xuất hiện ấy, gã Titan Điên gây ấn tượng với sự mạnh mẽ, bá đạo và kiên quyết của mình. Hắn có đầy đủ phẩm chất để trở thành một nhân vật mang tính biểu tượng trong Marvel Comics.

Dị nhân Juggernaut xuất hiện lần đầu tiên tại Marvel Comics là trong The X-Men #12.

Cain Marko (Juggernaut) có được siêu sức mạnh và sự bền bỉ sau khi phát hiện ra Crimson Gem của Cyttorak. Trong trận chiến tiếp theo với X-Men, Juggernaut nhanh chóng khẳng định tên tuổi của mình với tư cách là một siêu ác nhân đang phát triển.

Hắn có sức mạnh, có sự lì lợm và quan trọng là lớp phòng ngự gần như không thể công phá. Sự xuất hiện của Juggernaut được coi là bước ngoặt lớn trong Marvel Comics, khi một nhân vật phản diện mới được giới thiệu mà ngay cả X-Men cũng gặp khó khăn trong việc thực thi công lý.

Hơn thế nữa, Juggernaut khác biệt so với các dị nhân phản diện khác khi ngọn nguồn sức mạnh của hắn không xuất phát từ gen đột biến. Điều này góp phần làm phong phú thêm những câu chuyện đã vào lối mòn của X-men.

Sau một số vấn đề về việc xây dựng hình tượng, cuối cùng Venom cũng xuất hiện lần đầu trong Amazing Spider-Man #300.

Sau khi liên kết với symbiote Venom, Eddie Brock đã nhắm mục tiêu cụ thể vào Peter Parker, khi biết anh ta là Người Nhện. Venom tỏ ra thích thú trong việc tàn phá cuộc sống của Peter và luôn cố gắng chứng tỏ mình mạnh hơn Người Nhện. Thực tế, hắn đã làm được điều này khi đánh bại Spider-Man trong trận chiến đầu tiên của họ.

The Amazing Spider-Man #300 đánh dấu sự xuất hiện của một trong những biểu tượng trong loạt truyện về Người Nhện. Spider-Man đã trở thành một nét văn hóa đại chúng trong thế giới hiện đại. Tương tự, khi nhắc tới đối trọng của Peter, không thể không nhắc đến Venom cùng những trận chiến vô tiền khoáng hậu của họ.

Nếu Peter Parker nghĩ rằng Venom là kẻ thù mạnh nhất của mình, thì chắc chắn anh ấy sẽ phải suy nghĩ kỹ lưỡng hơn nhiều.

Trong The Amazing Spider-Man #361, sự xuất hiện của ​​kẻ giết người hàng loạt Cletus Kasady đã thay đổi nhận thức của rất nhiều độc giả. Hắn liên kết với một symbiote độc ác để trở thành Carnage. Nếu như Venom có thể xem là một phản anh hùng khi hắn chỉ tập trung mục tiêu chính và bỏ qua người vô tội thì Carnage lại khác.

Ác nhân này không quan tâm đến bất cứ điều gì ngoài bản thân mình, hắn ngay lập tức lao vào giết chóc, gây ra sự chết chóc khổng lồ. Ngay trong số truyện đầu tiên, Carnage đã chứng tỏ mình mới là cơn ác mộng tồi tệ nhất của Người Nhện khi liên tục cướp đi những sinh mạng vô tội.

Carnage mạnh mẽ đến nỗi hắn dễ dàng đánh bại Spider-Man trong lần đầu đụng độ và buộc Peter phải liên minh với kẻ thù – Venom – để có thể đưa tên sát nhân hàng loạt vào sau song sắt.

Galactus là một trong số những sinh vật bất tử của Marvel Comics.

Sự xuất hiện lần đầu của hắn trong Fantastic Four #49-50 đã mang đến cơn ác mộng thực sự cho các siêu anh hùng Trái Đất. Trong mạch truyện này, Fantastic Four tình cờ gặp Silver Surfer, sứ giả của Galactus, người đã báo trước rằng gã ác nhân sắp tới và nuốt chửng Trái Đất theo đúng nghĩa đen.

Fantastic Four đã gặp vô vàn khó khăn trước khi có thể đánh bại Galactus. Họ chỉ thành công khi có thêm sự hỗ trợ của chính Silver Surfer và thực thể Watcher. Trong lần xuất hiện này Galactus đã chứng minh sự nguy hiểm mang tầm vũ trụ của mình. Rõ ràng, hắn là thực thể mà chỉ những sinh vật mạnh nhất trong Vũ trụ Marvel mới có thể đánh bại được.

Magneto, bậc thầy về từ tính và là kẻ thù không đội trời chung của X-Men, xuất hiện lần đầu tiên trong Uncanny X-Men #1.

Magneto có màn ra mắt đặc biệt ấn tượng khi sử dụng sức mạnh của mình để thao túng tên lửa và đe dọa một căn cứ quân sự. Khi các X-Men đến để ngăn chặn, họ nhanh chóng nhận ra sự hùng mạnh của đối thủ không phải điều mà họ có thể dễ dàng xử lý được.

Uncanny X-Men #1 là minh chứng rõ ràng nhất lý do hầu hết anh hùng Marvel đều muốn tránh đối đầu với Magneto – thủ lĩnh của Brotherhood of Mutants. Hắn đáng sợ tới mức có khả năng đối kháng với rất nhiều siêu anh hùng cùng một lúc.

Nếu Magneto gây ấn tượng với sức mạnh bá đạo của mình thì Loki – em trai nuôi của Thor, con nuôi của Odin – lại mang đến dấu ấn mạnh mẽ về sự thông minh, tinh quái và xảo quyệt.

Loki ra mắt lần đầu trong Journey into Mystery #85 sau khi thoát khỏi nhà tù và thề sẽ trả thù anh trai của mình. Số truyện này đem đến lựa chọn táo bạo từ phía tác giả khi đi sâu vào mối quan hệ của hai anh em cũng như nguồn gốc của thần lừa lọc.

Sự cạnh tranh giữa Thor và Loki mang đến nhiều sắc thái khác nhau và cả sự mới mẻ đối với dòng truyện thiên về hành động của Marvel. Điều này ngay lập tức nổi bật như một trong những cốt truyện hấp dẫn nhất từng được sáng tạo.

Trong số tất cả nhân vật phản diện của Marvel Comics, Doctor Doom, kẻ xuất hiện lần đầu trong Fantastic Four #5, được coi là ác nhân số một.

Sự bá đạo của Doctor Doom không chỉ đến từ sức mạnh, tri thức khoa học, phép thuật mà còn là sự lọc lõi, già dơ của mình. Hắn đã thay đổi vũ trụ Marvel mãi mãi.

Trong số truyện đầu tiên, Doctor Doom có mối liên hệ mật thiết với Reed Richards; có khả năng điều khiển phép thuật và dần trở thành nhân vật phản diện đáng sợ nhất của Fantastic Four cho đến thời điểm đó.

Bộ đôi tác giả Stan Lee và Jack Kirby đã thực sự nỗ lực hết mình khi xây dựng hình tượng của Doctor Doom. Họ đã giải phóng một nhân vật phản diện siêu cấp với cốt truyện hấp dẫn, vẻ ngoài tuyệt vời và tư duy xuất chúng. Tính đến nay, rất ít ác nhân có được màn ra mắt hoành tráng như của Doctor Doom.