Connect with us

Sách hay

Những cô gái tuổi teen làm thay đổi thế giới

Được phát hành

,

Sách “Những người mở đường tuổi teen” cho thấy mọi cô gái đều có sức mạnh để lên tiếng, để nói ra, để đổi mới, để truyền cảm hứng.

Những người mở đường tuổi teen là cuốn sách phi hư cấu của nhà văn Mỹ Jennifer Calvert (Nguyễn Bích Lan dịch), với phần vẽ minh họa (gồm chân dung của nhân vật và những câu trích dẫn đầy cảm hứng) của họa sĩ Canada Vessna Asanovic.

Cuốn sách kể về 30 người phụ nữ trẻ tiên phong trong lịch sử đã sử dụng tiếng nói, sức mạnh và lòng dũng cảm của mình để mở ra những con đường mới hướng đến tương lai tốt đẹp hơn. Tất cả đều diễn ra trước sinh nhật lần thứ 20 của họ.

Những bông tuyết và quả cầu tuyết khổng lồ

Khi nói về thay đổi thế giới, phần lớn chúng ta đều nghĩ đó là một nhiệm vụ bất khả thi với những người bình thường. Đó là công việc chỉ những nhà lãnh đạo chính trị, nhà đổi mới kinh doanh và người nổi tiếng mới có thể làm được.

Advertisement
Nhung co gai mo duong anh 1

Sách Những người mở đường tuổi teen. Ảnh: NXB Phụ nữ Việt Nam.

Tuy nhiên, trong cuốn sách Những người mở đường tuổi teen, tác giả Jennifer Calvert lại cho rằng sự thay đổi thực ra lại đơn giản và bất cứ ai cũng có thể làm được.

Theo tác giả, sự thay đổi này diễn ra từ từ, từng chút, từng chút một. Nó không phải là một quả cầu tuyết khổng lồ lăn xuống đồi với tốc độ chóng mặt – nó là những bông tuyết nhẹ bay trên núi. Quả cầu tuyết chẳng là gì nếu không có những bông tuyết và những bông tuyết chẳng là gì nếu không xuất hiện cùng nhau. Ngay cả những hành động nhỏ nhất cũng có thể đóng góp cho sự thay đổi đáng kinh ngạc.

Ví dụ như hành động của Claudette Colvin (sinh ngày 5/9/1939) – một người Mỹ gốc Phi – đã từ chối nhường ghế xe buýt cho một phụ nữ da trắng vào năm 1955. Hành động can đảm này khiến cô gặp không ít rắc rối, nhưng nó đã truyền cảm hứng cho nhiều người khác hành động, trong đó có nhà hoạt động dân quyền Rosa Parks. Chẳng bao lâu sau, những hành động này đã trở thành quả cầu tuyết lớn lăn tới chỗ xóa bỏ hệ thống xe buýt phân biệt chủng tộc ở Mỹ.

Hay như chuyện của diễn viên người Anh Emma Watson, khi vào vai một nhân vật yêu thích và nhanh chóng nổi tiếng với vai diễn này, cô nhận thấy rằng mình có thể sử dụng sự nổi tiếng đó để giúp các phụ nữ là nạn nhân của bất bình đẳng trên khắp thế giới. Hành động của này của Emma đã tác động lên quả cầu tuyết và nó bắt đầu lăn về phía sự bình đẳng.

Tuy nhiên, theo tác giả Jennifer Calvert, sự thay đổi thế giới chỉ có thể xảy ra khi có ai đó tưởng tượng rằng mọi chuyện có thể sẽ khác đi. Không phải ai cũng có tầm nhìn để vạch ra một con đường mới, hoặc có đủ sức mạnh để đối chọi lại những người bàn lùi, hoặc nói rằng điều đó là không thể hoặc không nên làm. Vì vậy, những người làm thế giới thay đổi chính là người mở đường. Họ khiến cho quả cầu tuyết chuyển động. Và thế giới cần nhiều hơn những người như thế.

Advertisement
Nhung co gai mo duong anh 2

Diễn viên Emma Watson dùng sự nổi tiếng của mình để đấu tranh với bất bình đẳng trong xã hội. Ảnh: Variety.

Niềm cảm hứng cho những nhà tiên phong tuổi “teen” mới dấn bước

Ngày nay, hầu hết phụ nữ có được sự tự do và sự tự tin để đi theo bất cứ hướng nào mình thích. Họ cũng có những người đi trước mở đường hoặc làm hình mẫu. Nhưng các cô gái trong cuốn sách này không có ai để noi theo ngoài chính bản thân họ. Và họ cũng chính là người tiên phong trong lĩnh vực của mình.

Ví dụ, nhà thơ Phillis Wheatley Peters (khoảng  năm 1753 – 5/12/1784) được công nhận là tác giả người Mỹ gốc Phi đầu tiên với một cuốn sách thơ được xuất bản.

Hay như nữ nhà văn người Anh Mary Shelly (30/8/1797-1/2/1851) viết tiểu thuyết Frankenstein, or The Modern Prometheus – tiểu thuyết khoa học đầu tiên trong lịch sử – khi bà mới 19 tuổi.

Hay Mary Pickford (8/4/1892-29/5/1979) – người phụ nữ Canada đầu tiên được ghi danh ở Hollywood trong thời kỳ đầu. Bà là một trong những nữ diễn viên nổi tiếng nhất của những năm 1910-1920 và được mệnh danh là “Nữ hoàng phim ảnh”.

Hoặc như nhà báo người Mỹ Nellie Bly (5/5/1864-27/1/1922) đã đi tiên phong trong mảng phóng sự điều tra, trong khi tất cả phụ nữ khác đều đang sống trong kỷ nguyên mà phụ nữ được bảo phải ngồi yên và không được lên tiếng.

Advertisement

Theo tác giả Jennifer Calvert xã hội thời của các cô gái kể trên không kỳ vọng nhiều ở họ, cho nên họ phải kỳ vọng nhiều hơn từ chính bản thân mình. Ngày nay, xã hội hiện đại đã đi được một chặng đường dài, nhưng chúng ta vẫn cần có những sự thay đổi, để hướng tới tương lai tốt đẹp hơn. Và đương nhiên thế giới này vẫn có nhiều con đường cho những nhà tiên phong tuổi “teen” mới dấn bước.

Cũng theo tác, những người phụ nữ trẻ phi thường trong cuốn sách này có thể khác nhau ở mọi khía cạnh – nơi sinh sống, thời gian sống, địa vị xã hội. Một số người có được lợi thế từ sự ủng hộ của cha mẹ, hoặc có tài năng thiên bẩm. Những người khác đơn giản chỉ tin vào điều lớn lao hơn bản thân họ. Một số người khởi đầu với mục đích thay đổi thế giới, những người khác ngẫu nhiên làm được điều đó.

Nhưng tất cả họ đều thông minh, sáng tạo, kiên cường, dũng cảm, tràn trề hy vọng, và sự tử tế. Ai trong số họ cũng phải vượt qua những trở ngại như đói nghèo, sự phân biệt giới tính, sự phân biệt chủng tộc, chiến tranh, và sự ám ảnh không thể tránh khỏi của cảm giác sợ hãi.

Tóm lại, Những người mở đường tuổi teen là bằng chứng cho thấy bất cứ ai và tất cả chúng ta đều có thể làm thay đổi thế giới. Và những câu chuyện được kể trong cuốn sách này, theo tác giả sách, mới chỉ là sự mở đầu. Khi bạn thực hiện một bước tiến nhỏ theo hướng mà bạn muốn quả cầu tuyết lăn tới, “hãy làm điều mà những cô gái thông minh này đã làm, và hãy bắt đầu để học hỏi nhiều hơn nữa”.

Đọc được sách hay, hãy gửi review cho Tri Thức – Znews

Advertisement

Bạn đọc được một cuốn sách hay, bạn muốn chia sẻ những cảm nhận, những lý do mà người khác nên đọc cuốn sách đó, hãy viết review và gửi về cho chúng tôi. Tri Thức – Znews mở chuyên mục “Cuốn sách tôi đọc”, là diễn đàn để chia sẻ review sách do bạn đọc gửi đến qua Email: [email protected]. Bài viết cần gửi kèm ảnh chụp cuốn sách, tên tác giả, số điện thoại.

Trân trọng.

Nguồn: https://znews.vn/nhung-co-gai-tuoi-teen-lam-thay-doi-the-gioi-post1496825.html

Advertisement

Sách hay

Tuổi trẻ của bà Bích Hà và tướng Giáp qua hồi ức người bạn

Được phát hành

,

Bởi

Trong thời gian ở Việt Bắc, bà Đặng Bích Hà luôn ở cạnh Tướng Giáp. Bà trở thành người sắp xếp tài liệu, truyền đạt ý kiến, đồng thời chăm lo bữa ăn, giấc ngủ cho ông.

Tướng Giáp và vợ, bà Đặng Bích Hà. Ảnh: TL.

Nhà văn Nguyệt Tú là con gái đầu của danh họa Nguyễn Phan Chánh – người khởi xướng cho nghệ thuật tranh lụa Việt Nam, và là phu nhân của cố Chủ tịch Quốc hội – Trung tướng Lê Quang Đạo.

Trong tập hồi ức Đi và Nhớ, bà đã kể những câu chuyện về cuộc đời mình với những người thân yêu ruột thịt và những người anh em đồng chí thân thiết cùng thời, trong đó có chuyện tình bạn giữa bà và bà Đặng Bích Hà – phu nhân của Đại tướng Võ Nguyên Giáp.

Những ngày khẩn trương sau đám cưới

Nguyệt Tú quen thân với bà Đặng Thị Bích Hà từ năm 1946. Lúc đó, bà công tác ở ban nữ Thanh niên thành Hoàng Diệu còn bà Hà phụ trách thiếu nhi Ấu trĩ viên.

Advertisement

Ngày toàn quốc kháng chiến, cả hai bà đều phải rút ra ngoại thành. Sau thời gian ngắn làm công tác cơ yếu, Nguyệt Tú xin chuyển công tác. Trong lúc chờ công tác mới, bà đến ở nhà bà Hà ít hôm.

Nguyệt Tú kể, một buổi tối, bà đang nằm đọc sách trên ghế dài phòng ngoài bỗng nghe tiếng mở cửa. Bà nằm yên vờ ngủ và đoán đó là anh Văn (tên thân mật của Đại tướng Võ Nguyên Giáp) ghé thăm Bích Hà.

Sáng hôm sau Tướng Giáp đi sớm. Ấn tượng đầu tiên của Nguyệt Tú về ông rất sâu sắc. Thấy bà đã dậy ông cười tươi chào và bắt tay rất chặt. Sau hôm đó bà Hà có cho Nguyệt Tú xem một bức thư ngắn mà Tướng Giáp gửi cho bà phía dưới có câu: “Cho anh hỏi thăm Nguyệt Tú bạn của Hà”.

Mãi sau này, Nguyệt Tú mới biết là hai người mới cưới được mấy hôm, Tướng Giáp chỉ tranh thủ ghé thăm Bích Hà một tối rồi lại phải đi ngay, vì công việc kháng chiến đang rất khẩn trương.

Sau ngày ấy, Nguyệt Tú về công tác ở Đội Tuyên truyền xung phong của Việt Minh. Trong một lần về Quốc Oai tuyển các cháu thiếu nhi trong đội Văn nghệ, bà lại có dịp gặp lại vợ chồng Tướng Giáp.

Advertisement

Vào thời điểm này Trung đoàn Thủ đô đã rút ra ngoài, các cơ quan trung ương cũng chuyển dần lên Việt Bắc nhưng Bộ Tổng chỉ huy quân sự vẫn còn ở Quốc Oai.

Tướng Giáp lúc đó đang ngồi ở bàn lúi húi viết, nhưng khi thấy có bạn của Bích Hà đến, ông ngừng viết, ngẩng đầu cười tươi bắt tay Nguyệt Tú, rồi để hai người nói chuyện. Lúc này Nguyệt Tú vẫn còn mang chiếc áo dài vân đen của cô cán bộ nữ thanh niên Hà Nội…

Chia tay hai vợ chồng Tướng Giáp về cơ quan, tối hôm đó, Nguyệt Tú cứ nghĩ mãi không biết Bích Hà và Tướng Giáp cùng các cơ quan Trung ương sẽ đi lên đường nào lên Việt Bắc.

Dang Bich Ha anh 1

Khoảnh khắc bình dị của Đại tướng Võ Nguyên Giáp và phu nhân Đặng Bích Hà. Ảnh: Trần Hồng.

Người trợ lý đắc lực

Thế rồi, Nguyệt Tú cũng lên Việt Bắc, và rồi một ngày bà được một đồng chí liên lạc đưa đến gặp bà Bích Hà. Lúc này, Tướng Giáp và Bích Hà đang ở trong nhà dân, tường gạch, mái lá thoáng đãng bên kia sông Đà trên đất Lâm Thao (Phú Thọ).

Thấy Nguyệt Tú bước vào với ba lô trên lưng, Bích Hà đã hỏi ngay: “Tuệ ăn gì chưa? Đợi chút nhé!”. Bích Hà lấy hai quả trứng gà trong chiếc rổ bên cạnh, rồi lấy cốc nước sôi bỏ hai quả trứng vào. Nguyệt Tú biết đây cũng là món ăn bồi dưỡng duy nhất của Tướng Giáp những ngày đầu kháng chiến.

Advertisement

Cũng theo lời kể của nhà văn Nguyệt Tú, để đảm bảo bí mật, lúc này các cơ quan Bộ Tổng tham mưu đều phân tán vào ở nhà dân. Bích Hà luôn ở cạnh Tướng Giáp. Bà trở thành người sắp xếp tài liệu, truyền đạt ý kiến, đồng thời chăm lo bữa ăn giấc ngủ cho chồng. Thường thì Tướng Giáp làm việc rất khuya, có khi suốt đêm. Ít khi Bích Hà được ngủ trước.

Một lần, từ cơ quan Phụ nữ Trung ương ở chiến khu Việt Bắc, Nguyệt Tú đến chơi với Bích Hà và ở lại một tối. Thấy Tướng Giáp làm việc quá nửa đêm chưa nghỉ, Nguyệt Tú nói: “Hà nhắc anh nghỉ sớm hơn để làm việc lâu dài”. Bích Hà nói: “Hôm nào anh cũng thức khuya thế đấy Tuệ ạ”.

Theo nhà văn Nguyệt Tú, bà Bích Hà rất lo cho sức khỏe của chồng, nhưng bà chỉ biết cùng thức với ông, không dám giục, vì công việc đòi hỏi ông tranh thủ từng giây, từng phút.

Đồng chí Trường Chinh (tên gọi thân mật anh Nhân) nhiều hôm đến làm việc với Tướng Giáp đến quá nửa đêm. Khi ra về, nhìn thấy Nguyệt Tú và Bích Hà vẫn ngồi đọc tài liệu và thủ thỉ nói chuyện, thì ông bắt tay họ với nụ cười: “Hai cô gặp nhau tha hồ ríu rít, ríu rít nhé”.

Sau khi ông Trường Chinh về, Nguyệt Tú và Bích Hà lại tiếp tục mải mê với đống tài liệu tin tức chiến sự và các chỉ thị của Tướng Giáp. Và bà đọc được một tài liệu viết về việc địch sẽ nhảy dù xuống hậu phương. Chúng không bắn đạn thật khi đã thả dù. Chính nhờ đọc được tài liệu này mà sau này Nguyệt Tú đã thoát chết khỏi trận nhảy dù ngày 10/8/1948 của quân Pháp ở Vân Đình.

Advertisement

Một mình vượt cạn

Cũng theo lời kể của Nguyệt Tú, mặc dù cùng ở chiến khu Việt Bắc, cùng ở trong quân đội, bà Bích Hà sống trong khu lán của Bộ tổng Tham mưu, còn bà lại sống trong khu lán của Tổng cục Chính trị, hai khu lán khá xa nhau.

Trong thời gian Tướng Giáp và ông Lê Quang Đạo cùng đi chiến dịch Hoà Bình, nghe tin Bích Hà vừa sinh cháu gái đầu lòng, Nguyệt Tú vội sang thăm bạn. Lúc này, bà đang mang thai con trai thứ hai, phải lội qua mấy con suối và nhiều đường rừng quanh co mới đến lán Bích Hà ở nên cũng vất vả.

Vừa vào lán nhìn thấy Bích Hà và cháu nhỏ đỏ hỏn nằm bên cạnh, Nguyệt Tú mừng quá vì thấy Bích Hà khoẻ, “mẹ tròn con vuông”, dù phải vượt cạn một mình.

Nhà văn Nguyệt Tú cũng cho biết, trong kháng chiến, bộ phận quân y không phải lúc nào cũng ở gần, thức ăn dành cho bà đẻ và bé sơ sinh thiếu thốn. Giống như chỗ Nguyệt Tú ở, chiếc lán của Bích Hà dưới những tán lá ẩm thấp, nhiều khi nền nhà còn ướt sũng nước…

Sau Tướng Giáp và bà Bích Hà đã đặt tên cho cô con gái đầu lòng này là Võ Hoà Bình. Đấy cũng là tên Chiến dịch Hòa Bình. Dưới sự chỉ huy tài tình của Tướng Giáp, Chiến dịch thắng lợi, ta đã làm thất bại âm mưu giành lại quyền chủ động chiến lược và chia cắt chiến trường Bắc Bộ của Pháp.

Advertisement

Đọc được sách hay, hãy gửi review cho Tri Thức – Znews

Bạn đọc được một cuốn sách hay, bạn muốn chia sẻ những cảm nhận, những lý do mà người khác nên đọc cuốn sách đó, hãy viết review và gửi về cho chúng tôi. Tri Thức – Znews mở chuyên mục “Cuốn sách tôi đọc”, là diễn đàn để chia sẻ review sách do bạn đọc gửi đến qua Email: [email protected]. Bài viết cần gửi kèm ảnh chụp cuốn sách, tên tác giả, số điện thoại.

Trân trọng.

Nguồn: https://znews.vn/tuoi-tre-cua-ba-bich-ha-va-tuong-giap-qua-hoi-uc-nguoi-ban-post1498488.html

Advertisement
Tiếp tục đọc

Sách hay

Hình ảnh gia đình đại trí thức của phu nhân tướng Giáp

Được phát hành

,

Bởi

PGS Đặng Bích Hà, phu nhân Đại tướng Võ Nguyên Giáp, sinh trưởng trong một gia đình đại trí thức, có bố là GS Đặng Thai Mai và các em đều là GS, PGS.

Dang Bich Ha anh 1

GS Đặng Thai Mai cùng vợ và các con. Từ trái sang: PGS.TS văn học Đặng Thị Hạnh, PGS.TS sử học Đặng Bích Hà, PGS.TS Đặng Thai Hoàng, PGS.TS sinh học Đặng Xuyến Như, GS.TS văn học Đặng Thanh Lê, PGS.TS văn học Đặng Anh Đào. Ảnh chụp tại Hà Nội năm 1962. Nguồn ảnh: Sách Cô bé nhìn mưa.

Dang Bich Ha anh 2

Giáo sư Đặng Thai Mai (1902-1984) là nhà giáo, nhà văn, nhà phê bình văn học. Ông từng giữ các chức vụ quan trọng như Bộ trưởng Giáo dục, Viện trưởng đầu tiên của Viện Văn học Việt Nam… Ông am hiểu văn học cổ điển Pháp, văn học hiện đại Trung Quốc, văn học cận đại Việt Nam. Ông là một trong những học giả lớn của đất nước, có nhiều công trình nghiên cứu văn học Việt Nam và văn học thế giới. Hầu hết giáo sư văn học của đất nước trong hơn nửa thế kỷ qua đều là học trò của GS Đặng Thai Mai.

Dang Bich Ha anh 3

Bốn chị em gái nhà bà Đặng Bích Hà đều lấy chồng là trí thức, quân nhân có cống hiến cho sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc. Từ trái qua: bà Đặng Bích Hà – vợ Đại tướng Võ Nguyên Giáp, bà Đặng Thị Hạnh – vợ Trung tướng Phạm Hồng Cư, bà Đặng Thanh Lê – vợ PGS Nguyễn Văn Hoàn, và bà Đặng Anh Đào – vợ Trung tướng Phạm Hồng Sơn. Nguồn ảnh: Sách Cô bé nhìn mưa.

Dang Bich Ha anh 4

GS Đặng Thai Mai và con rể cả là Đại tướng Võ Nguyên Giáp ở số 30 Nguyễn Huy Tự, Hà Nội. Hai người vốn là bạn vong niên nên Đại tướng đã biết bà Đặng Bích Hà – con gái đầu lòng của GS Đặng Thai Mai từ khi bà còn là một cô bé. Người vợ đầu của Đại tướng – liệt sĩ Nguyễn Thị Quang Thái cũng rất thân thiết với gia đình bà Đặng Bích Hà. Ảnh được chụp vào năm 1980. Nguồn ảnh: Sách Cô bé nhìn mưa.

Dang Bich Ha anh 5

Đại tướng Võ Nguyên Giáp cùng vợ là bà Đặng Bích Hà. Năm 1945, khi hai người gặp lại nhau, Võ Nguyên Giáp vừa trải qua mất mát lớn, khi biết tin người vợ đầu Nguyễn Thị Quang Thái đã bị bắt và mất trong nhà tù Hỏa Lò từ đầu năm 1944. Từ sự kính phục và ngưỡng mộ, Bích Hà lại càng muốn được cùng ông chia sẻ mọi gian khó trên đường đời. Cuối năm 1946, gia đình GS Đặng Thai Mai đồng ý tổ chức lễ cưới cho Đại tướng Võ Nguyên Giáp và con gái cả Đặng Bích Hà. Đám cưới của hai người được tổ chức rất giản dị. Ảnh chụp năm 1958 tại số 30 Hoàng Diệu, Hà Nội. Nguồn ảnh: Sách Cô bé nhìn mưa.

Dang Bich Ha anh 6

Vợ chồng hai cụ Đặng Thai Mai – Hồ Thị Toan cùng con gái lớn là Đặng Bích Hà. GS Đặng Thai Mai dạy các con đọc sách từ nhỏ. Trong hồi ký Cô bé nhìn mưa, GS Đặng Thị Hạnh kể lại “Căn nhà và sách vở vẫn là nơi trú ẩn ưa thích của tôi” và những kỷ niệm cùng người chị cả Đặng Bích Hà rong ruổi khắp hiệu sách. Ảnh chụp tại Huế năm 1930. Nguồn ảnh: Sách Cô bé nhìn mưa.

Dang Bich Ha anh 7

Ảnh chụp các chị em cùng các cháu của bà Đặng Bích Hà tại Hà Nội, ngày 25/8/2007 nhân dịp sinh nhật lần thứ 96 của Đại tướng Võ Nguyên Giáp (ngồi giữa, hàng đầu). Nguồn ảnh: Sách Cô bé nhìn mưa.

Đọc được sách hay, hãy gửi review cho Tri Thức – Znews

Bạn đọc được một cuốn sách hay, bạn muốn chia sẻ những cảm nhận, những lý do mà người khác nên đọc cuốn sách đó, hãy viết review và gửi về cho chúng tôi. Tri Thức – Znews mở chuyên mục “Cuốn sách tôi đọc”, là diễn đàn để chia sẻ review sách do bạn đọc gửi đến qua Email: [email protected]. Bài viết cần gửi kèm ảnh chụp cuốn sách, tên tác giả, số điện thoại.

Trân trọng.

Advertisement

Nguồn: https://znews.vn/hinh-anh-gia-dinh-dai-tri-thuc-cua-phu-nhan-tuong-giap-post1498455.html

Tiếp tục đọc

Sách hay

Tâm lý học Bất thường

Được phát hành

,

Bởi

Đặt ra câu hỏi “Thế nào là bất thường?”, tập sách này trình bày cho độc giả thấy số lượng và các dạng bất thường nào bị coi là rối loạn tâm thần đã thay đổi theo thời gian như thế nào, đi sâu phân tích một số dạng rối loạn tâm lý và nguyên nhân gây ra. Sách cũng nhắc đến các vấn đề xã hội có mối liên quan đến những bất thường tâm lý này, và cách xã hội đối xử với người có bệnh tâm lý tâm thần.

Nhiều rối loạn như rối loạn trầm cảm, chứng sợ không gian rộng (agoraphobia), sợ xã hội, rối loạn ăn uống và rối loạn nhân cách, đã được chẩn đoán là phổ biến hơn rất nhiều ở nữ so với nam.

Tỷ lệ nữ trên nam được chẩn đoán mắc các rối loạn này là từ 2:1 đến 9:1.

Theo nhiều nhà nghiên cứu, khác biệt giới tính trong chẩn đoán là do định nghĩa rối loạn có thành kiến đối với nữ. Họ tin rằng, do DSM (Cẩm nang Chẩn đoán và thống kê (Diagnostic and Statistical Manual)) được phát triển chủ yếu bởi các nhà tâm lý nam, nó thiết lập các tiêu chí chẩn đoán trong đó lấy chức năng tâm lý của nam giới trưởng thành làm tiêu chuẩn cho sức khỏe tâm thần, gây ra những rối loạn chức năng trong tâm lý ở phụ nữ bình thường.

Advertisement
Phu nu anh 1

Ảnh minh họa. Nguồn: KoolShooters/Pexels.

Một rối loạn gây tranh cãi ở nữ từng được xem xét để đưa vào DSM là rối loạn tâm thần tiền kinh nguyệt (premenstrual dysphoric disorder), khi phụ nữ cảm thấy buồn bã hay trầm cảm trước kỳ kinh nguyệt hàng tháng. Nhiều phụ nữ cảm thấy rối loạn này là một ví dụ của việc bị nam giới trỏ ngón tay vào mình và gọi mình là “bất thường”.

Các chỉ trích liên quan đến rối loạn nhân cách cho rằng DSM đã kỳ thị nữ giới. Ví dụ, định nghĩa về “rối loạn nhân cách phụ thuộc” (dependent personality disorder) có chứa những đặc điểm phản ánh việc cường điệu vai trò của nữ như cố “quá mức để nhận sự dung dưỡng và hỗ trợ của người khác, thậm chí còn tự nguyện làm những việc mà mình không ưa thích” (DSM-IV, trang 668). Một số người còn lập luận rằng, theo truyền thống, phụ nữ được xã hội dạy dỗ để đề cao sự hậu thuẫn của xã hội và hầu như làm mọi việc cho người khác.

Một tiêu chí khác – “gặp khó trong việc bày tỏ bất đồng với người khác do sợ mất hậu thuẫn hay mất sự tán thưởng” (DSM-IV, trang 668) – cũng là một vấn đề tiêu biểu ở nữ giới do nhiều phụ nữ được giáo dục để tin rằng việc nêu ý kiến của mình có thể gây ấn tượng tiêu cực hoặc dẫn đến việc bị người khác bác bỏ. Mặt khác, Carol Tavris lập luận rằng nếu vai trò của nữ giới được sử dụng như một tiêu chuẩn để so sánh, nam giới sẽ hình thành những nhóm tự-giúp (self-help) để học cách trở nên hơn chăm sóc hơn, độc lập hơn, và đáp ứng hơn các nhu cầu của người khác.

Để cung cấp một ví dụ về cách mà thiên kiến giới tính có thể ảnh hưởng đến định nghĩa về rối loạn tâm lý, năm 1988, hai nhà tâm lý người Canada Paula Caplan và Margrit Eichler đã đề xuất cái gọi là “rối loạn nhân cách nam tính” (macho personality disorder). Rối loạn này đã được đề xuất đưa vào DSM với tiêu chí như “không thể nhận ra và biểu lộ cảm xúc”, “không thể biết người khác cảm giác như thế nào”, và “có nhu cầu khẳng định tầm quan trọng của việc xuất hiện bên cạnh những người nữ ngoan ngoãn và hấp dẫn theo quy chuẩn phổ cập”.

Một giác độ khác về những khác biệt trong chẩn đoán rối loạn ở nam và nữ là nữ thường tìm kiếm sự trợ giúp của các chuyên gia sức khỏe tâm thần nhiều hơn nam. Tuy nhiên, những người khác lại nói rằng nữ được dạy rằng việc tìm kiếm trợ giúp cho các vấn đề tâm lý là điều chấp nhận được, trong khi nam lại được dạy rằng việc tìm kiếm trợ giúp này là không thể chấp nhận vì đó là sự thừa nhận yếu kém.

Advertisement

Ngoài ra, một số người cho rằng nữ đang phải đối mặt thường xuyên hơn (so với nam) rất nhiều trong các vấn đề như kỳ thị giới tính, thiệt thòi về kinh tế, bạo hành, lạm dụng và cưỡng hiếp, cùng với các áp lực xã hội như phải giữ eo, thụ động và khiêm tốn.

Nguồn: https://znews.vn/nu-gioi-co-phai-la-mot-bat-thuong-post1497426.html

Tiếp tục đọc

Xu hướng