Connect with us

Sách hay

Ngôi thứ nhất số ít

Được phát hành

,

Những câu chuyện trong tuyển tập này đều kể qua góc nhìn của những người đàn ông trung niên. Họ hồi tưởng về một kỷ niệm quá khứ, cùng một chuỗi chiêm nghiệm về tình yêu, sự cô độc, thời gian và tuổi tác.

Truyện ngắn “Trên gối đá” do Trương Thùy Linh dịch được in trong cuốn “Ngôi thứ nhất số ít”, mới xuất bản tại Việt Nam.

first person singular anh 1

Tranh: Sangeetha Bansal.

Chuyện mà tôi sắp kể ở đây là về một cô gái. Nói vậy chứ tôi hoàn toàn chẳng có kiến thức nào về cô. Đến cả tên lẫn mặt cô tôi cũng không còn nhớ. Tôi chắc là cô cũng không nhớ cả tên lẫn mặt của tôi.

Khi gặp cô, tôi chưa tới hai mươi, đang là sinh viên năm hai, còn cô thì tôi nghĩ là khoảng hai nhăm, hai sáu. Chúng tôi làm thêm tại cùng một nơi, cùng một thời điểm. Và do hoàn cảnh đưa đẩy, đã trải qua một đêm cùng nhau. Sau đó chúng tôi không gặp nhau lần nào nữa.

Tôi hồi mười chín tuổi chẳng biết mấy về những rung động trong tâm hồn mình, đương nhiên, cũng không hiểu những rung động trong tâm hồn người khác. Mặc dầu vậy, riêng trạng thái vui buồn thì tôi nghĩ là mình nắm bắt được phần nào. Chỉ là chưa nhìn thấu được nhiều hiện tượng ở giữa vui và buồn và mối quan hệ giữa chúng. Việc này luôn khiến tôi có cảm giác bất lực, bồn chồn không yên.

Mặc dầu vậy, tôi vẫn muốn kể về cô.

Điều tôi biết về cô là cô sáng tác thơ tanka* và đã xuất bản một tập thơ. Gọi là tập thơ nhưng chỉ là một cuốn sách đơn giản với những tờ giấy in được đóng lại bằng dây dù rồi gắn thêm một tờ bìa sơ sài, thậm chí khó có thể nói đó là sách tự xuất bản. Nhưng một số bài trong tập thơ đó đã hằn sâu đến mức kỳ lạ trong tâm trí tôi. Hầu hết bài cô viết là về tình yêu đôi lứa và cái chết của con người. Như để chỉ rằng, tình yêu và cái chết nhất quyết không bao giờ chịu tách rời – ly tán.

Anh và em

Có ở xa nhau

Không nhỉ?

Lẽ nào nên nối chuyến

Bằng Sao Mộc?

Áp một bên tai

Vào gối đá

Nghe thấy

Vô thanh,

Vô thanh của máu chảy

“Này, lúc lên đỉnh, có thể tôi sẽ gọi tên người đàn ông khác, cậu không phiền chứ?”, cô hỏi. Chúng tôi đang trần truồng nằm trong chăn.

“Không sao”, tôi đáp. Dù không chắc lắm nhưng tôi nghĩ việc nhỏ như vậy chắc không sao. Chỉ là cái tên thôi mà. Sẽ chẳng có gì thay đổi chỉ vì một cái tên.

“Có thể tôi sẽ hét to đấy”.

“Thế thì sẽ hơi rắc rối”, tôi vội nói. Bởi lẽ căn phòng cũ kỹ bằng gỗ tôi đang ở có tường mỏng và yếu như miếng bánh xốp tôi ăn hồi nhỏ. Lúc này cũng đã khuya rồi, cô mà hét to thì phòng bên cạnh sẽ nghe thấy hết.

“Vậy tôi sẽ cắn vào khăn bông”, cô nói.

Tôi chọn chiếc khăn sạch và chắc chắn nhất từ chỗ rửa mặt đem ra đặt cạnh gối.

“Thế này chắc được nhỉ?”.

Cô cắn thử chiếc khăn vài lần, hệt như chú ngựa thử chiếc hàm thiếc mới. Xong rồi cô gật đầu. Ý bảo được rồi.

Lần quan hệ đó chỉ là do hoàn cảnh đưa đẩy. Không phải tôi ham muốn cô, cũng chẳng phải cô ham muốn tôi (tôi nghĩ vậy). Chúng tôi làm chung chỗ được khoảng nửa tháng nhưng vị trí làm việc lại hơi xa nhau nên hầu như tôi không có cơ hội nói chuyện đàng hoàng với cô.

Suốt mùa đông năm ấy, tại một quán ăn Ý bình dân ở gần ga Yotsuya, tôi làm chân phụ bếp và rửa bát, còn cô thì chạy bàn. Những người làm thêm ở đó đều là sinh viên, chỉ riêng cô thì không. Có lẽ vì thế mà cách cư xử của cô có chút gì đó xa cách.

Vì cô sẽ nghỉ làm vào giữa tháng mười hai nên một hôm, sau khi quán đóng cửa, vài nhân viên rủ nhau đi uống tại một quán rượu gần đó. Tôi cũng được rủ đi. Cũng không hoành tráng tới mức gọi là tiệc chia tay. Mọi người chỉ uống bia, nhắm mấy món đơn giản, nói chuyện linh tinh trong khoảng một tiếng.

Lúc đó tôi mới biết trước khi làm tại quán ăn này, cô từng làm ở một công ty bất động sản nhỏ và làm nhân viên hiệu sách. Cô bảo chỗ nào cô cũng không hợp với cấp trên và chủ. Ở quán ăn này, tuy không đụng chạm với ai nhưng lương thấp quá, cứ thế này thì khó mà sống tiếp nên dù không muốn, cô buộc phải tìm việc mới.

Ai đó hỏi cô muốn làm công việc gì.

“Việc gì cũng được”. Cô vừa nói vừa lấy ngón tay gãi cánh mũi (trên cánh mũi cô có hai nốt ruồi nhỏ, đứng cạnh nhau như một chòm sao). “Bởi làm gì có việc nào ra hồn dành cho tôi”.

Hồi đó tôi sống ở Asagaya, còn nhà cô ở Koganei. Thế nên chúng tôi cùng lên chuyến tàu nhanh Chuo ở ga Yotsuya để đi về. Hai chúng tôi ngồi cạnh nhau trên băng ghế. Lúc này đã hơn 11 giờ. Một buổi tối lạnh buốt, nhiều gió. Thoáng chốc đã tới mùa phải dùng đến găng tay và khăn quàng.

Khi gần đến Asagaya, tôi đứng dậy chuẩn bị xuống tàu thì cô ngẩng lên nhìn tôi, khẽ nói: “Này, nếu không phiền thì hôm nay tôi ngủ lại chỗ cậu được không?”.

“Được, nhưng tại sao?”.

“Vì tới Koganei còn xa quá”, cô nói.

“Phòng em chật lắm, lại bừa bộn nữa”, tôi nói.

“Tôi không bận tâm đâu”, cô nói rồi túm lấy tay áo khoác của tôi.

Về tới phòng trọ chật chội và tồi tàn của tôi, cô và tôi cùng uống bia. Thư thả uống bia xong, cô lập tức trút bỏ quần áo ngay trước mặt tôi như thể đó là chuyện đương nhiên, trong chớp mắt, cô khỏa thân hoàn toàn rồi chui vào chăn. Tôi cũng làm theo, cởi quần áo rồi chui vào chăn.

Tuy đã tắt đèn nhưng căn phòng vẫn sáng nhờ chiếc lò sưởi ga. Nằm trong chăn, chúng tôi lóng ngóng làm ấm cơ thể nhau. Chẳng ai nói năng gì suốt một lúc lâu. Biết nói gì bây giờ khi bỗng dưng khỏa thân đây. Nhưng chúng tôi có thể cảm nhận được qua làn da, đúng theo nghĩa đen, rằng cơ thể cả hai đang dần ấm lên và bắt đầu thả lỏng. Một cảm giác gần gũi có phần kỳ lạ.

Đó là lúc cô hỏi tôi câu: “Này, lúc lên đỉnh, có thể tôi sẽ gọi tên người đàn ông khác, cậu không phiền chứ?”.

“Chị thích người đó à?”. Tôi hỏi sau khi chuẩn bị xong khăn tắm.

“Ừ, rất thích”, cô nói. “Cực, cực thích. Không thể ngừng nghĩ đến. Nhưng anh ấy thì không thích tôi đến vậy. Nói đúng hơn là anh ấy có người yêu rồi”.

“Nhưng hai người vẫn qua lại?”.

“Ừ. Khi nào thấy thèm cơ thể tôi, anh ấy sẽ gọi cho tôi”, cô nói. “Giống như nhấc điện thoại lên và gọi giao hàng vậy”.

Vì chẳng biết phải nói gì nên tôi im lặng. Cô dùng đầu ngón tay vẽ hình gì đó lên lưng tôi. Hoặc có thể là chữ viết theo lối thảo thư**.

“Anh ấy nói mặt tôi thô nhưng cơ thể thì hoàn hảo”.

Tôi không nghĩ mặt cô thô nhưng có lẽ để gọi là đẹp thì quả thật hơi khiên cưỡng. Giờ tôi không còn nhớ gương mặt cô cụ thể trông thế nào nên không miêu tả được chi tiết.

“Nhưng chị sẽ đi khi anh ấy gọi?”.

“Thì bởi tôi yêu mà, nên đâu còn cách nào khác”, cô nói như thể đó là chuyện đương nhiên. “Dù bị nói gì đi nữa thì thi thoảng tôi vẫn muốn được đàn ông ôm ấp”.

Tôi thử suy nghĩ một chút về điều cô nói. Nhưng tôi hồi ấy không hình dung được cụ thể “thi thoảng muốn được đàn ông ôm ấp” là trạng thái cảm xúc thế nào đối với cô (ngẫm thử thì ngay cả bây giờ tôi cũng cảm giác là mình vẫn chưa hiểu).

“Yêu một người giống như mắc một căn bệnh tâm thần không được bảo hiểm y tế ấy”, cô nói. Giọng bình thản như thể đọc chữ viết trên tường.

“Ra là vậy”. Tôi thán phục.

“Vì thế cậu cũng nghĩ tôi là người khác đi”, cô nói. “Cậu có người mình yêu mà, đúng không?”.

“Em có”.

“Vậy thì lúc lên đỉnh, cậu cứ gọi tên người đó, không sao đâu. Tôi cũng sẽ không bận tâm”.

Nhưng tôi đã không gọi tên cô gái đó – cô gái mà tôi yêu nhưng vì hoàn cảnh, mối quan hệ của chúng tôi không tiến xa. Tôi đã định gọi nhưng rồi lại cảm thấy ngớ ngẩn sao đó…

Quả nhiên, cô toan hét to tên người đàn ông nên tôi phải vội chặn cái khăn vào giữa hai hàm răng của cô. Hàm răng cô có vẻ rất chắc khỏe. Đến mức nếu nha sĩ nhìn thấy thế nào cũng xúc động. Tôi cũng không nhớ cái tên mà cô đã gọi khi ấy. Chỉ nhớ là một cái tên phổ biến, không nổi bật.

Tôi còn nhớ mình đã rất thán phục trước việc một cái tên tẻ nhạt như vậy lại có ý nghĩa lớn đối với cô. Đôi lúc, một cái tên thôi cũng có thể khiến trái tim người khác rung động mạnh mẽ.

Đúng ra thì hôm sau tôi có giờ học từ sáng sớm và phải nộp một báo cáo quan trọng thay cho bài thi giữa kỳ, nhưng tất nhiên là tôi mặc kệ (hậu quả là sau đó tôi gặp đủ mọi rắc rối, nhưng thôi, đó là chuyện khác).

Mãi gần trưa chúng tôi mới tỉnh dậy, đun nước pha cà phê và nướng bánh mì ăn. Còn mấy quả trứng trong tủ lạnh, tôi cũng đem luộc nốt. Trời trong vắt không một gợn mây, ánh nắng chói chang buổi sáng càng khiến tôi thêm uể oải.

Vừa cắn miếng bánh mì phết bơ, cô vừa hỏi tôi học ngành gì ở đại học. Tôi đáp là khoa văn.

Cô hỏi tôi muốn trở thành nhà văn à.

Tôi thành thật đáp là không. Hồi đó, tôi hoàn toàn không có ý định trở thành nhà văn. Cũng chưa bao giờ nghĩ đến chuyện đó (dù trong lớp có khối kẻ tuyên bố rằng sẽ trở thành nhà văn). Nghe tôi đáp vậy, có vẻ như cô mất luôn hứng thú với tôi. Dù vốn dĩ có thể cô chẳng hứng thú với tôi đến thế.

Dưới ánh sáng rực rỡ ban ngày, chiếc khăn tắm còn hằn vết răng của cô trông thật kỳ lạ. Hẳn là cô đã nghiến mạnh lắm. Ngay cả bản thân cô khi nhìn vào ban ngày cũng có cảm giác không phù hợp. Thật khó hình dung cô gái nhỏ nhắn, gầy gò, nhợt nhạt đang ngồi trước mặt lại chính là cô gái đã ở trong vòng tay tôi đêm qua, hét lên những tiếng hân hoan nhục cảm dưới ánh trăng mùa đông rọi vào từ cửa sổ.

“Tôi làm thơ tanka đấy”, cô đột nhiên nói.

“Thơ tanka?”.

“Cậu biết thơ tanka mà?”.

“Tất nhiên”. Một kẻ ngu ngơ sự đời như tôi cũng biết thơ tanka là gì. “Nhưng ngẫm thử thì đây là lần đầu em gặp một người làm thơ tanka ngoài đời”.

Cô cười sảng khoái. “Nhưng trên đời này có người như vậy mà”.

“Chị tham gia trong câu lạc bộ à?”.

“Không, không phải kiểu đó”, cô nói rồi nhẽ nhún vai. “Vì tanka là thứ có thể làm một mình được. Chẳng phải vậy sao? Có phải chơi bóng rổ đâu”.

“Thơ tanka của chị như thế nào?”.

“Cậu muốn nghe không?”.

Tôi gật đầu.

“Thật chứ? Không phải là cậu chỉ đang hùa theo câu chuyện?”.

“Thật”, tôi nói.

Tôi không nói dối. Tôi tương đối nghiêm túc khi muốn biết cô gái mới vài giờ đồng hồ trước còn thở hổn hển trong vòng tay tôi và hét to tên người đàn ông khác rốt cuộc làm những bài thơ tanka thế nào.

Sau một hồi lưỡng lự, cô nói: “Giờ mà đọc ở đây thì ngại lắm, tôi không làm được. Vẫn còn đang buổi sáng mà. Nhưng tôi đã ra một tập thơ rồi nên nếu cậu thực sự muốn đọc thì tôi sẽ gửi tặng cậu. Cho tôi tên và địa chỉ của cậu nhé?”.

Tôi ghi tên và địa chỉ vào tờ giấy nhớ rồi đưa cho cô, cô nhìn mẩu giấy rồi gấp lại làm tư, nhét vào túi áo khoác. Chiếc áo khoác màu xanh lá cây nhạt đã sờn cũ. Ở cổ áo tròn có cài chiếc ghim màu bạc hình hoa huệ tây.

Tôi vẫn còn nhớ chiếc ghim ấy đã sáng lấp lánh khi ánh nắng từ cửa sổ hướng nam rọi vào. Tuy không am hiểu về hoa nhưng không hiểu sao riêng hoa huệ tây thì từ bé tôi đã thích.

“Cảm ơn cậu cho tôi ngủ lại. Tôi không muốn đi tàu một mình về Koganei đâu, thật đấy”. Cô nói khi chuẩn bị rời khỏi phòng trọ của tôi. “Con gái thi thoảng lại như vậy”.

Khi ấy, hai chúng tôi đều biết rõ. Rằng cả hai sẽ không gặp lại nhau nữa. Rằng buổi tối hôm ấy, chỉ là cô không muốn đi tàu một mình về Koganei… Chỉ thế thôi.

___

Chú thích:

*Tanka (đoản ca): một thể thơ cổ của Nhật, mỗi bài thơ gồm năm dòng, lần lượt có số lượng âm tiết là 5-7-5-7-7.

**Lối viết chữ theo phong cách phóng khoáng, giản lược.

Nguồn: https://zingnews.vn/truyen-ngan-haruki-murakami-tren-goi-da-ky-1-post1435720.html

Sách hay

‘Bản đồ’ cơ thể người

Được phát hành

,

Bởi

Được biên soạn công phu, giáo trình y khoa “Sobotta Atlas giải phẫu người (đầu, cổ, chi trên, ngực, bụng, chi dưới)” có thể hỗ trợ hiệu quả cho công tác nghiên cứu, khám chữa bệnh.

Theo GS.TS Đào Văn Dũng, giải phẫu học tuy là môn cơ bản bắt buộc đối với những ai học khối ngành sức khỏe, nhưng lại là môn khó học. Giải phẫu đầu mặt cổ, giải phẫu thần kinh trung ương và ngoại biên nằm trong chương trình năm nhất của sinh viên y khoa, đồng thời liên hệ mật thiết với các môn học bệnh học về sau này.

Do đó, giáo trình giải phẫu học cần đảm bảo sự hấp dẫn để lôi cuốn sinh viên, giảm cảm giác nhàm chán trong quá trình học tập. Atlas giải phẫu học cơ thể người vì vậy đã ra đời.

Trước đây, trong trường y của nước ta, môn Giải phẫu học giảng dạy bằng tiếng nước ngoài. Atlas giải phẫu in trắng đen, chú thích bằng tiếng Anh, tiếng Pháp và tiếng Latin. Điều này ít nhiều gây khó dễ cho người học, nhất là với những sinh viên trình độ ngoại ngữ còn những hạn chế nhất định.

“Có những cuốn atlas giải phẫu người chính xác về mặt chuyên môn, chuẩn về mặt thuật ngữ bằng tiếng Việt, lại in màu đẹp là ước mơ của người học trong khối ngành sức khỏe”, GS Dũng cho hay.

sobotta anh 1

Sách Sobotta Atlas giải phẫu người (đầu, cổ, chi trên, ngực, bụng, chi dưới). Ảnh: Đ.A.

Theo đánh giá của Hội đồng Giảm khảo Giải Sách Quốc gia hạng mục Sách Khoa học Tự nhiên và Công nghệ, Sobotta Atlas giải phẫu người(đầu, cổ, chi trên, ngực, bụng, chi dưới) in lần thứ 14 bản dịch tiếng Việt đã đáp ứng được những yêu cầu trên.

Sobotta Atlas giải phẫu người(đầu, cổ, chi trên, ngực, bụng, chi dưới) vốn là kiệt tác do nhà giải phẫu học nối tiếng người Đức, GS Giải phẫu học Johannes Sobotta (1869-1945) biên soạn. Sách đã được dịch ra 20 thứ tiếng trên thể giới, qua nhiều lần chỉnh lý, bổ sung với sự tham gia của nhiều nhà giải phẫu học nổi tiếng khác của các trường đại học khối ngành sức khoẻ nước Đức. Trong lần in thứ 14, sách được chỉnh lý, bổ sung hoàn thiện và do hai GS giải phẫu học R. Putz và R. Pabst hiệu đính.

Sách do Elsevier – một công ty xuất bản học thuật, chuyên tài liệu y học và khoa học – in và giữ bản quyền. Bản dịch tiếng Việt do các giảng viên Bộ môn Giải phẫu học, Khoa Y Đại học Y Dược TP.HCM thực hiện. Trong đó có BS Nguyễn Hoàng Vũ, GS.TS.BS Lê Văn Cường, PGS.TS.BS Dương Văn Hải, TS.BS Võ Văn Hải, ThS.BS Nguyễn Xuân Anh, ThS.BS Nguyễn Phước Vĩnh, ThS.BS Trang Mạnh Khôi, ThS.BS Nguyễn Trường Kỳ, ThS.BS Võ Thành Nghĩa, BS Nguyễn Trung Hiếu.

Sobotta Atlas giải phẫu người có phần hướng dẫn sử dụng sách rất chi tiết và khoa học. Sách gồm 13 chương, các mục nhỏ được ký hiệu bằng 3 chữ số. 148 nội dung chi tiết với hơn 2.000 hình ảnh được trình bày khoa học, ngắn gọn, dễ hiểu. Mỗi chương được in bằng một màu xác định có sơ đồ tổng quan ngay từ những trang đầu để người đọc tra cứu, theo dõi.

Mô tả rất chi tiết cấu trúc giải phẫu người nhưng sách không làm mất đi tính tổng thể của giải phẫu người. Theo GS Dũng, nét đặc sắc này giúp người học tham khảo trong quá trình học tập và áp dụng vào hoạt động lâm sàng về sau.

GS.TS Nguyễn Khoa Cường nhận định bản dịch thể hiện được chính xác nội dung khoa học, đồng thời vẫn giữ lại các thuật ngữ tương ứng bằng tiếng Anh, tạo thuận lợi cho người đọc khi tra cứu, đối chiếu.

Đặc biệt, với mục đích giải phẫu học phục vụ thực hành lâm sàng, các nội dung biên dịch được bổ sung các hình ảnh lâm sàng, tích hợp các kĩ thuật hình ảnh học mới như chụp X – quang, chụp cộng hưởng từ, cắt lớp điện toán…, các hình nội soi, ảnh màu trong lúc mổ, ảnh bệnh nhân với các triệu chứng điển hình – được thiết kế phù hợp với mọi chương trình học.

Với giá trị khoa học, thực tiễn của mình, Sobotta Atlas giải phẫu người (đầu, cổ, chi trên, ngực, bụng, chi dưới) được đề cử tại Giải thưởng Sách Quốc gia 2024.

Hội đồng giám khảo cho rằng cuốn sách có nội dung phù hợp, rất cần thiết cho học tập, nghiên cứu trong đào tạo đại học, sau đại học… Sách đặc biệt có ý nghĩa với hoạt động giảng dạy theo module và áp dụng vào lâm sàng. Theo đó, công trình này sẽ giúp đội ngũ y bác sĩ chẩn đoán bệnh được chính xác hơn, nhất là chẩn đoán định khu, phẫu thuật thực hành và trong thực hành các kỹ thuật của y học truyền thống (châm cứu, bấm huyệt…).

Nguồn: https://znews.vn/ban-do-co-the-nguoi-post1513256.html

Tiếp tục đọc

Sách hay

Điều ẩn sâu trong thế giới lượng tử

Được phát hành

,

Bởi

Theo nhà vật lý lý thuyết Sean Carroll, cơ học lượng tử và thuyết đa Vũ Trụ không chỉ mang lại tri thức khoa học mà còn góp thêm một góc nhìn để trả lời câu hỏi triết học ngàn đời: Ta là ai?

Sự phát triển của cơ học lượng tử trong những năm đầu thế kỷ XX, với những cái tên như Planck, Einstein, Bohr, Heisenberg, Schrödinger, và Dirac là thành tựu trí tuệ vĩ đại trong lịch sử loài người.

The gioi luong tu anh 1

Sách Điều gì đó ẩn sâu. Ảnh: ML.

Chúng ta chưa thực sự hiểu đúng về cơ học lượng tử

Cơ học lượng tử là lý thuyết tốt nhất để giúp chúng ta hiểu về thế giới vi mô, nó mô tả cách thức nguyên tử và các hạt tương tác thông qua các lực của tự nhiên, đem lại những tiên đoán thực nghiệm với độ chính xác đáng kinh ngạc. Các nhà vật lý thiên văn, vật lý hạt, vật lý nguyên tử, vật lý laser – tất thảy họ ngày ngày đều sử dụng cơ học lượng tử. Chất bán dẫn, transitor, vi mạch, laser và bộ nhớ máy tính đều hoạt động dựa trên cơ học lượng tử.

Tuy nhiên, trong cuốn Điều gì đó ẩn sâu Sean Carroll lại chỉ ra một điều nghe có vẻ thật lạ lùng nhưng lại đang diễn ra trong ngành vật lý lý thuyết đó là cơ học lượng tử là lĩnh vực ai cũng “kinh sợ”.

Nguyên nhân của sự “kinh sợ” này là các nhà vật lý chân chính thừa nhận rằng chúng ta chưa thực sự hiểu đúng về cơ học lượng tử, dù chúng ta đang sử dụng khoa học lượng tử để thiết kế những công nghệ tiên tiến và tiên đoán kết quả thử nghiệm.

Theo Sean Carroll, từ thuở bình minh của lĩnh vực này cho đến nay, các nhà vật lý vẫn chưa tìm được tiếng nói chung về nền tảng thực sự của cơ học lượng tử và vẫn chưa đi đến thống nhất về cơ học lượng tử thực sự nói gì.

Các nhà vật lý có xu hướng sử dụng cơ học lượng tử để giải thích thế giới. Tuy nhiên, chúng ta chưa thể làm được điều đó, bởi có những cách xử lý phổ biến có khuynh hướng cường điệu hóa rằng cơ học lượng tử mang tính huyền bí, khó giải thích, không thể thấu hiểu. Điều này đi ngược với những nguyên tắc căn bản của khoa học, trong đó bao gồm quan niệm cho rằng thế giới về cơ bản là có thể hiểu được.

Điều này cũng dẫn tới tình trạng nhiều cơ sở nghiên cứu không coi trọng việc tìm hiểu ý nghĩa của cơ học lượng tử. Các nhà khoa học chỉ coi trọng những kết quả hữu hình – những công nghệ mới lạ, những tiên đoán cụ thể, có khả năng thương mại hóa.

Trước thực trạng này, tác giả đặt ra câu hỏi: Vậy ai sẽ tìm hiểu về bức tranh toàn cảnh, mà nếu không có nó, ngành Vật lý rất khó đi được xa thêm?

The gioi luong tu anh 2

Nhà vật lý lý thuyết Sean Carroll. Nguồn: preposterousuniverse.

Cơ học lượng tử và thuyết đa Vũ Trụ

Điều gì đó ẩn sâu là nỗ lực của Sean Carroll trong việc lấy lại vị thế của cơ học lượng tử. Sách cố gắng làm cho cơ học lượng tử dễ hiểu – ngay cả khi chúng ta vẫn chưa hiểu được nó – và việc đạt được những hiểu biết như vậy phải là mục tiêu ưu tiên hàng đầu của khoa học hiện đại.

Cơ học lượng tử là độc nhất vô nhị trong số các lý thuyết vật lý nhằm mô tả sự khác biệt rõ ràng giữa những gì chúng ta quan sát thấy với những gì mới là thực tại. Điều đó đặt ra thách thức đặc biệt đối với tư duy của các nhà khoa học (và toàn thể những người còn lại), những người đã quá quen thuộc với lối suy nghĩ về những gì chúng ta quan sát thấy là “thực tế” không phải bàn cãi và cố gắng giải thích mọi thứ cho phù hợp.

Nhưng đó không phải là chướng ngại vật không thể vượt qua, và nếu giải phóng được tư duy của mình khỏi lối tư duy trực giác và lạc hậu thì chúng ta sẽ thấy rằng cơ học lượng tử không hề huyền bí một cách tuyệt vọng hoặc không thể giải thích được. Nó chỉ đơn thuần là vật lý mà thôi.

Điều gì đó ẩn sâu cũng chỉ ra những bước tiến trong việc thấu hiểu cơ học lượng tử đã đạt được, theo cách tiếp cận mà tác giả cho là con đường nhiều triển vọng nhất: Cách diễn giải Everett (*) hay đa Vũ Trụ về cơ học lượng tử.

Theo tác giả sách, cơ học lượng tử là rường cột chống đỡ các định luật khoa học mô tả hành vi bất thường của photon, electron hay bất kỳ hạt nào tạo nên Vũ Trụ.

Còn đa Vũ Trụ – giả thuyết về các Vũ Trụ tồn tại song song như trong phim khoa học viễn tưởng, nơi tồn tại bản sao của con người Trái Đất – là “phương pháp thuần khiết nhất” để hiểu cơ học lượng tử. Đó cũng chính là đích đến nếu chúng ta bước trên cung đường có ít sự chống cự nhất khi bàn về các hiện tượng lượng tử một cách nghiêm túc.

Bằng những câu chuyện hay cuộc đối thoại, Carroll dẫn dắt người đọc kết nối những kinh nghiệm thường ngày của chúng ta với một thế giới đa Vũ Trụ.

Theo Carroll “Tất cả đều là lượng tử”; những lý thuyết về hàm sóng và đa Vũ Trụ không chỉ mang lại tri thức khoa học mà còn góp thêm một góc nhìn để trả lời câu hỏi triết học ngàn đời: Ta là ai? Ta đang ở đâu? Ta sẽ như thế nào?

Ví dụ ta là chính ta của ngày hôm qua nhưng đồng thời cũng khác, và sẽ một phần, nhưng không phải toàn bộ, của ta ngày mai. Và cùng một thời điểm này, theo đa Vũ Trụ, sẽ có rất nhiều “ta” ở những Vũ Trụ khác nhau. Những bản sao không ngừng được sinh ra.

Điều gì đó ẩn sâu cũng nêu lên những lý thuyết đề xuất mới mẻ, chưa hoàn toàn được công nhận, trong nỗ lực tìm hiểu bản chất của không – thời gian, và nguồn gốc cùng với số mệnh sau cùng của Vũ Trụ. Đồng thời, sách cũng xem xét các nghiên cứu quan trọng khác từ góc độ cơ học lượng tử, ví dụ như những công bố về lỗ đen của Stephen Hawking.

——————–

*. Ý tưởng đa Vũ Trụ ban đầu do nhà vật lý Hugh Everett viết trên một tờ báo vào năm 1957.

Nguồn: https://znews.vn/dieu-an-sau-trong-the-gioi-luong-tu-post1513275.html

Tiếp tục đọc

Sách hay

Chỉ có bạn mới trả lời được câu hỏi của cuộc đời mình

Được phát hành

,

Bởi

108 chủ đề được bàn luận trong sách đều là những vấn đề rất thiết thực, gần gũi, đặc biệt trong giai đoạn nhân loại chịu nhiều tổn thất sau đại dịch Covid, như: cách điều khiển những cảm xúc tiêu cực; cách lắng nghe tâm trí và thân thể mình; cách đặt ra lằn ranh cho bản thân; cách để ngừng trì hoãn và thực hiện những điều mình yêu thích, v.v…

Khi bạn trao cho người khác quyền được quyết định xem bạn có đáng được yêu thương hoặc có giá trị hay không, bạn đã tự phản bội chính mình rồi.

Sự hài lòng đến từ bên trong

Nếu có thể dành cho chính mình lúc trẻ một lời khuyên, thì tôi sẽ bảo rằng: Sự hài lòng không nằm ở đâu xa vời cả; nó ở ngay trong mình.

Khi bạn trao cho người khác quyền được quyết định xem bạn có đáng được yêu thương hoặc có giá trị hay không, bạn đã tự phản bội chính mình rồi, bạn thân yêu ạ. Khi bạn hướng tới người khác để đạt được sự công nhận rằng mình đã “đủ giỏi” hay đang làm “tốt”, bạn chỉ đang tự tạo khoảng cách với con người thật của mình.

Hãy nhìn vào sâu bên trong và lắng nghe bản thân.

Hai long anh 1

Ảnh minh hoạ. Nguồn: BBC.

Bạn là người duy nhất hiện diện mọi ngày trong cuộc đời của bạn. Khi đưa ra những quyết định dựa trên những gì hợp lý hoặc không đối với mình, bạn đã kiến tạo một cuộc đời chân thật của riêng mình. Mọi ý kiến khác sẽ dần phai đi một khi bạn trân trọng và tin tưởng vào những điều mang lại cho bạn ý nghĩa và hạnh phúc.

Khi những tiếng ồn của thế giới bên ngoài trở nên quá náo nhiệt – điều chắc chắn sẽ xảy ra – hãy nhớ ngừng lại, đứng yên, và tự hỏi mình:

Điều gì phù hợp và chân thành nhất đối với mình?

Hãy để câu hỏi đó chín muồi cho tới khi câu trả lời từ từ hiện ra. Và rồi thực hiện điều đó.

Tận dụng tài năng của mình

Tôi từng trò chuyện với một tiểu thuyết gia về cuốn sách cô ấy đã ấp ủ suốt mười năm (tận mười năm!). Khi tôi hỏi cuốn sách đã được viết đến đâu rồi và khi nào tôi có thể đọc thử, cô ấy bảo, “Ồ, tớ không biết nữa. Có quá nhiều tiểu thuyết đã được viết rồi. Tớ không biết có đáng để viết không. Đằng nào thì cũng đã có người thực hiện nó rồi.”

Trong mọi nỗi sợ liên quan đến niềm thôi thúc và ước mơ mà tôi từng được nghe kể, “Đã có người thực hiện rồi” là thứ khiến tôi đau lòng nhất.

Dĩ nhiên, đúng là đã có hàng triệu quyển sách, bộ phim và các phát minh được sáng tạo trên thế giới này. Nhưng bạn có muốn biết thêm một sự thật không?

Chưa thứ nào trong số đó được sáng tạo bởi bạn.

Khi truyền tải những kinh nghiệm sống, góc nhìn và cảm xúc của mình vào một tác phẩm – một thứ gì đó phản ánh lòng hiếu kỳ và chuyện đời của bạn – những gì bạn tạo ra sẽ chân thật, nguyên bản và độc nhất.

Vì vậy, mỗi khi bạn chùn bước vì nghĩ rằng “đã có người thực hiện điều đó rồi” – hãy nhớ lấy điều này:

Có thể nó đã được thực hiện. Nhưng nó chưa được thực hiện bởi bạn.

Tận dụng tài năng của mình sẽ mang lại rất nhiều điều kì diệu, niềm vui và bất ngờ cho cuộc sống của bạn – nếu bạn chấp nhận chúng. Hãy xem như đây là lời mời gọi bạn tiến một bước nhỏ đến điều đang thôi thúc mình ngày hôm nay.

Tìm sự tường tận trong hành động

Một dược sĩ từng tìm đến tôi với mong mỏi được kết nối với bản chất nghệ sĩ bên trong mình. Khi chia sẻ những hoài bão và ước mơ với tôi, cô ấy luôn kéo theo sau một chuỗi các câu hỏi “lỡ như”:

Lỡ như tôi không thích làm điều đó? Lỡ như tôi không giỏi làm điều đó? Lỡ như nó không thành công? Lỡ như hoá ra nó khác với những gì tôi nghĩ? Lỡ như tôi đang phí phạm thời gian của mình?

Lỡ như…Lỡ như…Lỡ như…

Cuộc trò chuyện đó khiến tôi nhớ lại quãng thời gian chuẩn bị tiến một bước trọng đại ở một hướng đi mới, nhưng lại bị mắc kẹt ở giai đoạn chuyển giao, cố gắng hiểu tường tận mọi thứ trước khi dám cất bước đầu tiên.

Dù là rời khỏi thế giới công nghệ để theo đuổi con đường nghệ thuật, chuẩn bị “chời bài ngửa” trong một mối quan hệ, hay tạo ra một thay đổi lớn trong việc kinh doanh của mình – tôi từng nghĩ rằng một khi có được “kế hoạch hoàn hảo” thì mới có thể bắt đầu được.

Sự thật là như thế này: Không có kế hoạch nào là hoàn hảo cả. Sự rõ ràng sẽ đến khi ta hành động. Chúng ta không thể biết chắc được điều gì thành công hay thất bại, có thích hợp hay khôgn, cho đến khi tự mình nhìn thấy, chạm vào trải nghiệm. Chỉ khi đó ta mới có được sự khôn ngoan và hiểu biết để tự điều chỉnh và phát triển – rồi từ đó đưa ra các lựa chọn sáng suốt hơn để bước tiếp.

Bạn có đang chờ một kế hoạch hoàn hảo để bắt đầu theo đuổi điều gì đó? Thay vào đó, bước đầu tiên bạn có thể làm là gì?

Hãy nhớ rằng: Sự rõ ràng theo sau hành động. Từng bước, từng bước một.

Nguồn: https://znews.vn/ai-la-nguoi-ban-can-lam-hai-long-nhat-post1513431.html

Tiếp tục đọc

Xu hướng