Connect with us

Sách hay

Ngôi thứ nhất số ít

Được phát hành

,

Những câu chuyện trong tuyển tập này đều kể qua góc nhìn của những người đàn ông trung niên. Họ hồi tưởng về một kỷ niệm quá khứ, cùng một chuỗi chiêm nghiệm về tình yêu, sự cô độc, thời gian và tuổi tác.

Truyện ngắn “Trên gối đá” do Trương Thùy Linh dịch được in trong cuốn “Ngôi thứ nhất số ít”, mới xuất bản tại Việt Nam.

first person singular anh 1

Tranh: Sangeetha Bansal.

Chuyện mà tôi sắp kể ở đây là về một cô gái. Nói vậy chứ tôi hoàn toàn chẳng có kiến thức nào về cô. Đến cả tên lẫn mặt cô tôi cũng không còn nhớ. Tôi chắc là cô cũng không nhớ cả tên lẫn mặt của tôi.

Khi gặp cô, tôi chưa tới hai mươi, đang là sinh viên năm hai, còn cô thì tôi nghĩ là khoảng hai nhăm, hai sáu. Chúng tôi làm thêm tại cùng một nơi, cùng một thời điểm. Và do hoàn cảnh đưa đẩy, đã trải qua một đêm cùng nhau. Sau đó chúng tôi không gặp nhau lần nào nữa.

Tôi hồi mười chín tuổi chẳng biết mấy về những rung động trong tâm hồn mình, đương nhiên, cũng không hiểu những rung động trong tâm hồn người khác. Mặc dầu vậy, riêng trạng thái vui buồn thì tôi nghĩ là mình nắm bắt được phần nào. Chỉ là chưa nhìn thấu được nhiều hiện tượng ở giữa vui và buồn và mối quan hệ giữa chúng. Việc này luôn khiến tôi có cảm giác bất lực, bồn chồn không yên.

Mặc dầu vậy, tôi vẫn muốn kể về cô.

Điều tôi biết về cô là cô sáng tác thơ tanka* và đã xuất bản một tập thơ. Gọi là tập thơ nhưng chỉ là một cuốn sách đơn giản với những tờ giấy in được đóng lại bằng dây dù rồi gắn thêm một tờ bìa sơ sài, thậm chí khó có thể nói đó là sách tự xuất bản. Nhưng một số bài trong tập thơ đó đã hằn sâu đến mức kỳ lạ trong tâm trí tôi. Hầu hết bài cô viết là về tình yêu đôi lứa và cái chết của con người. Như để chỉ rằng, tình yêu và cái chết nhất quyết không bao giờ chịu tách rời – ly tán.

Anh và em

Có ở xa nhau

Không nhỉ?

Lẽ nào nên nối chuyến

Bằng Sao Mộc?

Áp một bên tai

Vào gối đá

Nghe thấy

Vô thanh,

Vô thanh của máu chảy

“Này, lúc lên đỉnh, có thể tôi sẽ gọi tên người đàn ông khác, cậu không phiền chứ?”, cô hỏi. Chúng tôi đang trần truồng nằm trong chăn.

“Không sao”, tôi đáp. Dù không chắc lắm nhưng tôi nghĩ việc nhỏ như vậy chắc không sao. Chỉ là cái tên thôi mà. Sẽ chẳng có gì thay đổi chỉ vì một cái tên.

“Có thể tôi sẽ hét to đấy”.

“Thế thì sẽ hơi rắc rối”, tôi vội nói. Bởi lẽ căn phòng cũ kỹ bằng gỗ tôi đang ở có tường mỏng và yếu như miếng bánh xốp tôi ăn hồi nhỏ. Lúc này cũng đã khuya rồi, cô mà hét to thì phòng bên cạnh sẽ nghe thấy hết.

“Vậy tôi sẽ cắn vào khăn bông”, cô nói.

Tôi chọn chiếc khăn sạch và chắc chắn nhất từ chỗ rửa mặt đem ra đặt cạnh gối.

“Thế này chắc được nhỉ?”.

Cô cắn thử chiếc khăn vài lần, hệt như chú ngựa thử chiếc hàm thiếc mới. Xong rồi cô gật đầu. Ý bảo được rồi.

Lần quan hệ đó chỉ là do hoàn cảnh đưa đẩy. Không phải tôi ham muốn cô, cũng chẳng phải cô ham muốn tôi (tôi nghĩ vậy). Chúng tôi làm chung chỗ được khoảng nửa tháng nhưng vị trí làm việc lại hơi xa nhau nên hầu như tôi không có cơ hội nói chuyện đàng hoàng với cô.

Suốt mùa đông năm ấy, tại một quán ăn Ý bình dân ở gần ga Yotsuya, tôi làm chân phụ bếp và rửa bát, còn cô thì chạy bàn. Những người làm thêm ở đó đều là sinh viên, chỉ riêng cô thì không. Có lẽ vì thế mà cách cư xử của cô có chút gì đó xa cách.

Vì cô sẽ nghỉ làm vào giữa tháng mười hai nên một hôm, sau khi quán đóng cửa, vài nhân viên rủ nhau đi uống tại một quán rượu gần đó. Tôi cũng được rủ đi. Cũng không hoành tráng tới mức gọi là tiệc chia tay. Mọi người chỉ uống bia, nhắm mấy món đơn giản, nói chuyện linh tinh trong khoảng một tiếng.

Lúc đó tôi mới biết trước khi làm tại quán ăn này, cô từng làm ở một công ty bất động sản nhỏ và làm nhân viên hiệu sách. Cô bảo chỗ nào cô cũng không hợp với cấp trên và chủ. Ở quán ăn này, tuy không đụng chạm với ai nhưng lương thấp quá, cứ thế này thì khó mà sống tiếp nên dù không muốn, cô buộc phải tìm việc mới.

Ai đó hỏi cô muốn làm công việc gì.

“Việc gì cũng được”. Cô vừa nói vừa lấy ngón tay gãi cánh mũi (trên cánh mũi cô có hai nốt ruồi nhỏ, đứng cạnh nhau như một chòm sao). “Bởi làm gì có việc nào ra hồn dành cho tôi”.

Hồi đó tôi sống ở Asagaya, còn nhà cô ở Koganei. Thế nên chúng tôi cùng lên chuyến tàu nhanh Chuo ở ga Yotsuya để đi về. Hai chúng tôi ngồi cạnh nhau trên băng ghế. Lúc này đã hơn 11 giờ. Một buổi tối lạnh buốt, nhiều gió. Thoáng chốc đã tới mùa phải dùng đến găng tay và khăn quàng.

Khi gần đến Asagaya, tôi đứng dậy chuẩn bị xuống tàu thì cô ngẩng lên nhìn tôi, khẽ nói: “Này, nếu không phiền thì hôm nay tôi ngủ lại chỗ cậu được không?”.

“Được, nhưng tại sao?”.

“Vì tới Koganei còn xa quá”, cô nói.

“Phòng em chật lắm, lại bừa bộn nữa”, tôi nói.

“Tôi không bận tâm đâu”, cô nói rồi túm lấy tay áo khoác của tôi.

Về tới phòng trọ chật chội và tồi tàn của tôi, cô và tôi cùng uống bia. Thư thả uống bia xong, cô lập tức trút bỏ quần áo ngay trước mặt tôi như thể đó là chuyện đương nhiên, trong chớp mắt, cô khỏa thân hoàn toàn rồi chui vào chăn. Tôi cũng làm theo, cởi quần áo rồi chui vào chăn.

Tuy đã tắt đèn nhưng căn phòng vẫn sáng nhờ chiếc lò sưởi ga. Nằm trong chăn, chúng tôi lóng ngóng làm ấm cơ thể nhau. Chẳng ai nói năng gì suốt một lúc lâu. Biết nói gì bây giờ khi bỗng dưng khỏa thân đây. Nhưng chúng tôi có thể cảm nhận được qua làn da, đúng theo nghĩa đen, rằng cơ thể cả hai đang dần ấm lên và bắt đầu thả lỏng. Một cảm giác gần gũi có phần kỳ lạ.

Đó là lúc cô hỏi tôi câu: “Này, lúc lên đỉnh, có thể tôi sẽ gọi tên người đàn ông khác, cậu không phiền chứ?”.

“Chị thích người đó à?”. Tôi hỏi sau khi chuẩn bị xong khăn tắm.

“Ừ, rất thích”, cô nói. “Cực, cực thích. Không thể ngừng nghĩ đến. Nhưng anh ấy thì không thích tôi đến vậy. Nói đúng hơn là anh ấy có người yêu rồi”.

“Nhưng hai người vẫn qua lại?”.

“Ừ. Khi nào thấy thèm cơ thể tôi, anh ấy sẽ gọi cho tôi”, cô nói. “Giống như nhấc điện thoại lên và gọi giao hàng vậy”.

Vì chẳng biết phải nói gì nên tôi im lặng. Cô dùng đầu ngón tay vẽ hình gì đó lên lưng tôi. Hoặc có thể là chữ viết theo lối thảo thư**.

“Anh ấy nói mặt tôi thô nhưng cơ thể thì hoàn hảo”.

Tôi không nghĩ mặt cô thô nhưng có lẽ để gọi là đẹp thì quả thật hơi khiên cưỡng. Giờ tôi không còn nhớ gương mặt cô cụ thể trông thế nào nên không miêu tả được chi tiết.

“Nhưng chị sẽ đi khi anh ấy gọi?”.

“Thì bởi tôi yêu mà, nên đâu còn cách nào khác”, cô nói như thể đó là chuyện đương nhiên. “Dù bị nói gì đi nữa thì thi thoảng tôi vẫn muốn được đàn ông ôm ấp”.

Tôi thử suy nghĩ một chút về điều cô nói. Nhưng tôi hồi ấy không hình dung được cụ thể “thi thoảng muốn được đàn ông ôm ấp” là trạng thái cảm xúc thế nào đối với cô (ngẫm thử thì ngay cả bây giờ tôi cũng cảm giác là mình vẫn chưa hiểu).

“Yêu một người giống như mắc một căn bệnh tâm thần không được bảo hiểm y tế ấy”, cô nói. Giọng bình thản như thể đọc chữ viết trên tường.

“Ra là vậy”. Tôi thán phục.

“Vì thế cậu cũng nghĩ tôi là người khác đi”, cô nói. “Cậu có người mình yêu mà, đúng không?”.

“Em có”.

“Vậy thì lúc lên đỉnh, cậu cứ gọi tên người đó, không sao đâu. Tôi cũng sẽ không bận tâm”.

Nhưng tôi đã không gọi tên cô gái đó – cô gái mà tôi yêu nhưng vì hoàn cảnh, mối quan hệ của chúng tôi không tiến xa. Tôi đã định gọi nhưng rồi lại cảm thấy ngớ ngẩn sao đó…

Quả nhiên, cô toan hét to tên người đàn ông nên tôi phải vội chặn cái khăn vào giữa hai hàm răng của cô. Hàm răng cô có vẻ rất chắc khỏe. Đến mức nếu nha sĩ nhìn thấy thế nào cũng xúc động. Tôi cũng không nhớ cái tên mà cô đã gọi khi ấy. Chỉ nhớ là một cái tên phổ biến, không nổi bật.

Tôi còn nhớ mình đã rất thán phục trước việc một cái tên tẻ nhạt như vậy lại có ý nghĩa lớn đối với cô. Đôi lúc, một cái tên thôi cũng có thể khiến trái tim người khác rung động mạnh mẽ.

Đúng ra thì hôm sau tôi có giờ học từ sáng sớm và phải nộp một báo cáo quan trọng thay cho bài thi giữa kỳ, nhưng tất nhiên là tôi mặc kệ (hậu quả là sau đó tôi gặp đủ mọi rắc rối, nhưng thôi, đó là chuyện khác).

Mãi gần trưa chúng tôi mới tỉnh dậy, đun nước pha cà phê và nướng bánh mì ăn. Còn mấy quả trứng trong tủ lạnh, tôi cũng đem luộc nốt. Trời trong vắt không một gợn mây, ánh nắng chói chang buổi sáng càng khiến tôi thêm uể oải.

Vừa cắn miếng bánh mì phết bơ, cô vừa hỏi tôi học ngành gì ở đại học. Tôi đáp là khoa văn.

Cô hỏi tôi muốn trở thành nhà văn à.

Tôi thành thật đáp là không. Hồi đó, tôi hoàn toàn không có ý định trở thành nhà văn. Cũng chưa bao giờ nghĩ đến chuyện đó (dù trong lớp có khối kẻ tuyên bố rằng sẽ trở thành nhà văn). Nghe tôi đáp vậy, có vẻ như cô mất luôn hứng thú với tôi. Dù vốn dĩ có thể cô chẳng hứng thú với tôi đến thế.

Dưới ánh sáng rực rỡ ban ngày, chiếc khăn tắm còn hằn vết răng của cô trông thật kỳ lạ. Hẳn là cô đã nghiến mạnh lắm. Ngay cả bản thân cô khi nhìn vào ban ngày cũng có cảm giác không phù hợp. Thật khó hình dung cô gái nhỏ nhắn, gầy gò, nhợt nhạt đang ngồi trước mặt lại chính là cô gái đã ở trong vòng tay tôi đêm qua, hét lên những tiếng hân hoan nhục cảm dưới ánh trăng mùa đông rọi vào từ cửa sổ.

“Tôi làm thơ tanka đấy”, cô đột nhiên nói.

“Thơ tanka?”.

“Cậu biết thơ tanka mà?”.

“Tất nhiên”. Một kẻ ngu ngơ sự đời như tôi cũng biết thơ tanka là gì. “Nhưng ngẫm thử thì đây là lần đầu em gặp một người làm thơ tanka ngoài đời”.

Cô cười sảng khoái. “Nhưng trên đời này có người như vậy mà”.

“Chị tham gia trong câu lạc bộ à?”.

“Không, không phải kiểu đó”, cô nói rồi nhẽ nhún vai. “Vì tanka là thứ có thể làm một mình được. Chẳng phải vậy sao? Có phải chơi bóng rổ đâu”.

“Thơ tanka của chị như thế nào?”.

“Cậu muốn nghe không?”.

Tôi gật đầu.

“Thật chứ? Không phải là cậu chỉ đang hùa theo câu chuyện?”.

“Thật”, tôi nói.

Tôi không nói dối. Tôi tương đối nghiêm túc khi muốn biết cô gái mới vài giờ đồng hồ trước còn thở hổn hển trong vòng tay tôi và hét to tên người đàn ông khác rốt cuộc làm những bài thơ tanka thế nào.

Sau một hồi lưỡng lự, cô nói: “Giờ mà đọc ở đây thì ngại lắm, tôi không làm được. Vẫn còn đang buổi sáng mà. Nhưng tôi đã ra một tập thơ rồi nên nếu cậu thực sự muốn đọc thì tôi sẽ gửi tặng cậu. Cho tôi tên và địa chỉ của cậu nhé?”.

Tôi ghi tên và địa chỉ vào tờ giấy nhớ rồi đưa cho cô, cô nhìn mẩu giấy rồi gấp lại làm tư, nhét vào túi áo khoác. Chiếc áo khoác màu xanh lá cây nhạt đã sờn cũ. Ở cổ áo tròn có cài chiếc ghim màu bạc hình hoa huệ tây.

Tôi vẫn còn nhớ chiếc ghim ấy đã sáng lấp lánh khi ánh nắng từ cửa sổ hướng nam rọi vào. Tuy không am hiểu về hoa nhưng không hiểu sao riêng hoa huệ tây thì từ bé tôi đã thích.

“Cảm ơn cậu cho tôi ngủ lại. Tôi không muốn đi tàu một mình về Koganei đâu, thật đấy”. Cô nói khi chuẩn bị rời khỏi phòng trọ của tôi. “Con gái thi thoảng lại như vậy”.

Khi ấy, hai chúng tôi đều biết rõ. Rằng cả hai sẽ không gặp lại nhau nữa. Rằng buổi tối hôm ấy, chỉ là cô không muốn đi tàu một mình về Koganei… Chỉ thế thôi.

___

Chú thích:

*Tanka (đoản ca): một thể thơ cổ của Nhật, mỗi bài thơ gồm năm dòng, lần lượt có số lượng âm tiết là 5-7-5-7-7.

**Lối viết chữ theo phong cách phóng khoáng, giản lược.

Nguồn: https://zingnews.vn/truyen-ngan-haruki-murakami-tren-goi-da-ky-1-post1435720.html

Sách hay

Nghệ thuật tranh kiếng trong ‘Nhà gia tiên’

Được phát hành

,

Bởi

Theo nhà nghiên cứu Huỳnh Thanh Bình, nghệ thuật tranh kiếng gắn liền với văn hóa thờ tự và nhiều khía cạnh khác trong đời sống và sinh hoạt của nhiều gia đình Nam bộ.

Phim điện ảnh Nhà gia tiên do Huỳnh Lập đạo diễn gần cán mốc 200 tỷ, gây sốt phòng vé thời gian qua tuy nội dung còn gây tranh cãi song được đánh giá cao ở phần tái dựng bối cảnh. Trong đó, chi tiết nhân vật chính Mỹ Tiên (Phương Mỹ Chi) được ông mình, một người coi sóc đền miếu (nghệ sĩ Trung Dân đóng) kể về nghệ thuật làm tranh kiếng để lại ấn tượng.

Để tái hiện nghệ thuật dân gian này trên màn ảnh rộng, đoàn phim đã mời một nghệ nhân từ Long An thực hiện các tác phẩm tranh kiếng, cũng như đến làng nghề Bà Vệ (An Giang) tìm kiếm, phục chế những bức tranh cũ mục nát, bị vứt bỏ.

Chia sẻ với Tri Thức – Znews, Thạc sĩ Văn hóa học, nhà nghiên cứu Huỳnh Thanh Bình, tác giả cuốn sách Tranh dân gian Nam Bộ cho rằng việc tranh kiếng xuất hiện trong phim là một yếu tố không quá bất ngờ. “Bộ phim kể về câu chuyện diễn ra trong một không gian truyền thống với những nội dung phong hóa xưa… mà tranh kiếng là loại công nghệ phẩm ‘trang trí’ không chỉ ở những không gian thờ tự mà cả các không gian sinh hoạt trong nhiều gia đình Nam Bộ”, bà nói.

Sự ra đời và phát triển của tranh kiếng Nam Bộ

Theo nhà nghiên cứu, tranh kiếng có mặt ở cung đình Huế từ thời Minh Mạng – Thiệu Trị, song đó là các sản phẩm mỹ nghệ nhập khẩu. Mãi đầu thế kỷ XX, các di dân Quảng Đông đến lập nghiệp ở vùng Chợ Lớn, mới bắt đầu mở các tiệm kiếng, buôn bán các loại kiếng tráng thủy để soi mặt, lộng khuôn hình, tủ, khung cửa chớp, cửa gió… và các loại tranh kiếng: các bức đại tự và các bức thư họa dùng trong việc khánh chúc tân gia, khai trương, mừng thọ… Tranh kiếng Nam bộ ra đời từ đây.

Đến những năm 1920, nghề vẽ tranh kiếng chuyển địa bàn về Lái Thiêu (Thủ Dầu Một). Sau đó, khoảng những năm 1940-1950, nghề làm tranh kiếng lan tỏa khắp lục tỉnh Nam Kỳ, trụ lại ở Mỹ Tho, Cai Lậy, Gò Công (Tiền Giang ngày nay), Chợ Mới (An Giang), Chợ Trạm (Long An), Tây Ninh… và thâm nhập vào cộng đồng Khmer tạo nên dòng tranh kiếng Khmer Nam bộ ở Trà Vinh và Sóc Trăng…

Tranh kiếng Nam bộ chiếm tỷ lệ lớn là tranh thờ: Trước nhất là tranh thờ Tổ tiên với loại tranh Đại tự, Cửu huyền thất tổ, Sơn thủy (biểu đạt ý nghĩa hiếu đạo của câu ca dao nổi tiếng: Công cha như núi Thái Sơn, nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra), Lão mai (nhằm biểu ý “Cây có cội”), Tre tàn măng mọc (động viên nỗ lực vươn lên của thế hệ hậu bối). Đặc biệt là tranh chân dung của tổ tiên quá vãng.

Thứ hai là tranh thờ các đối tượng thuộc tín ngưỡng dân gian như tranh Ông Địa, Ông Táo, các thần độ mạng… Thứ ba là tranh thờ của các tôn giáo: tranh thờ của Phật giáo như Phật, Bồ Tát, Tổ sư…; tranh thờ của Đạo giáo như Lão Tử cưỡi trâu, Bát Tiên…, tranh thờ của tín đồ Công giáo; tranh “Thiên nhãn” của đạo Cao Đài… Riêng tranh thờ của cộng đồng Khmer Nam bộ cũng như của cộng đồng người Hoa tạo thành một dòng độc đáo có đặc trưng về đề tài cũng như kỹ pháp tạo hình.

Ngoài ra, tranh kiếng trang trí nội ngoại thất, tranh khánh chúc và đặc biệt là loại tranh trang trí xe bán mì, hủ tíu.

“Tranh kiếng là loại tranh vẽ ngược và tô vẽ ở phía sau mặt kiếng, nên tinh hoa nhất trong nghệ thuật này là tài năng vẽ tranh, vờn màu, sắp xếp bố cục chính phụ sao cho có được một bức tranh đúng với mục đích sử dụng của nó và đẹp mắt về mặt mỹ thuật”, tác giả Huỳnh Thanh Bình chia sẻ. Thách thức lớn nhất của người nghệ nhân tranh kiếng là phải tạo nên những mẫu tranh đáp ứng được đa dạng yêu cầu về đề tài, về chủng loại; và cần sở đắc một vốn liếng chữ Hán để thể hiện thành những câu đối, những đại tự, những tấm hoành, tấm biển tương thích cho từng nội dung tranh.

Ở Nam bộ, hầu như tranh kiếng có mặt ở mọi gia đình, thậm chí nơi đình, đền, chùa, miếu. Việc sử dụng tranh kiếng cho nhu cầu thờ tự, trang trí hoặc chúc tụng… đã trở thành tập quán. Chính vì vậy, tranh kiếng chiếm một vị trí quan trọng trong văn hóa vùng đất này.

Nghệ thuật gắn liền với văn hóa thờ tự

Thờ tự tổ tiên là tập tục quan trọng trong đời sống văn hóa của xứ ta. Nơi thờ tự tổ tiên theo truyền thống là không gian tâm linh chiếm vị trí trung tâm trong mỗi ngôi nhà. Theo đó, việc trang nghiêm nơi thờ tự tổ tiên luôn được coi trọng. Theo tác giả sách Tranh dân gian Nam Bộ, từ cuối thế kỷ 19 đến nay, theo sự phát triển của tranh kiếng, các bộ tranh thờ tổ tiên vẽ trên kiếng ra đời và dần dần thay thế loại tranh thờ tổ tiên ở dạng bích họa hoặc tranh thờ cẩn ốc xà cừ hay các bức chạm gỗ sơn son thiếp vàng hay sơn then thiếp vàng.

“Từ bấy đến nay, tranh thờ tổ tiên vẽ trên kiếng đã không ngừng canh cải, tạo tác nên nhiều loại khác nhau”, bà Huỳnh Thanh Bình cho hay. Có loại chỉ là những bức đại tự, có loại chỉ là “bài vị” với dòng chữ Cửu Huyền thất tổ, đặc biệt là những bộ tranh vẽ cảnh sơn thủy hoặc có loại phát triển từ bộ tranh Tứ thời Mai-Lan-Cúc-Trúc

nha gia tien anh 4

Nhà nghiên cứu, tác giả Huỳnh Thanh Bình với tác phẩm Tranh dân gian Nam Bộ. Ảnh: Quỳnh My.

Cửu huyền thất tổ – bức tranh kiếng đầu tiên xuất hiện trong Nhà gia tiên – là một kiểu loại của bộ tranh thờ tổ tiên thuộc loại tranh đại tự, với dòng chữ “Cửu Huyền thất tổ”. Loại tranh này phổ biến ở miền Tây Nam Bộ, đặc biệt là các cộng đồng theo đạo Bửu Sơn Kỳ Hương, Tứ Ân Hiếu Nghĩa và Phật giáo Hòa Hảo và cả cộng đồng tín đồ đạo Cao Đài Tây Ninh.

Ở loại tranh này thì mỗi bộ gồm năm tấm ghép lại: Tấm biển nằm trên cùng, ghi tên tộc họ: “Nguyễn phủ đường”, “Lê phủ đường”…, hay “Đức lưu phương” hoặc “Phước Lộc Thọ”. Bức chính nằm giữa tranh, ghi bốn chữ Cửu huyền thất tổ và được trang trí bằng đồ hình tứ linh.

Bao quanh tấm tranh chính là bốn tấm tranh khác: bức thượng thổ ở phía trên (vẽ hình cuốn thư, hay năm sản xuất); bức hạ thổ ghép dưới đáy (thường trang trí hoa-điểu hay mâm ngũ quả) và đôi liễn, đặt dọc hai bên tấm chính, nội dung tôn vinh công đức của cha mẹ, tổ tiên.

Ngoài ra còn có bộ tranh thờ tổ tiên ba bức hay giản tiện hơn, loại tranh kiếng thờ tổ tiên này được thu gọn thành một bức duy nhất, đơn giản với chữ “Cửu Huyền Thất Tổ” ở chính giữa; hai bên là hai câu đối:

“Tưởng nhớ Phật như ăn cơm bữa,

Vọng Cửu Huyền sớm tối mới mầu”.

Hay “Kính cửu huyền thiên niên bất tận

Trọng thất tổ nội ngoại tương đồng”.

Loại tranh thờ Cửu huyền thất tổ còn thấy trong bộ ba bức chín tròng với bức chính ở giữa từng chữ Cửu huyền thất tổ được thể hiện trong những ô tròn ở cả dạng thức Hán tự lẫn quốc ngữ trên nền sơn thủy hay dọc theo cội lão mai…

Ngày nay, tranh kiếng bị các loại tranh công nghiệp cạnh tranh. Song theo nhà nghiên cứu Huỳnh Thanh Bình, tranh kiếng vẽ thủ công vẫn được công chúng hâm mộ. Đây đó, nghề vẽ tranh kiếng vẫn còn tồn tại; thậm chí có nơi phát triển có quy mô hơn trước, và tiếp thu các kỹ thuật in lụa, in 3D…

Tác giả Huỳnh Thanh Bình sinh năm 1985, hiện công tác tại Bảo tàng TP.HCM. Bà từng xuất bản một số tác phẩm như Tranh kiếng Nam Bộ (2013); Biểu tượng thần thoại về chư thiên và linh vật Phật giáo (2018, Tái bản 2024); Tranh tường Khmer Nam Bộ (2020); Quy pháp đồ tượng Hindu và Phật giáo Ấn Độ (2021); Tranh dân gian Nam Bộ (2024).

Nguồn: https://znews.vn/nghe-thuat-tranh-kieng-trong-nha-gia-tien-post1535551.html

Tiếp tục đọc

Sách hay

Tăng cường trí nhớ, phòng bệnh Alzeimer

Được phát hành

,

Bởi

“Tăng cường trí nhớ, phòng bệnh Alzheimer” của Tiến sĩ Y khoa Richard Restak là một tác phẩm toàn diện, khám phá cách trí nhớ hoạt động và cách tối ưu hóa khả năng ghi nhớ.

Phát triển một trí nhớ siêu việt giúp tăng cường sự chú ý, tập trung, khả năng trừu tượng hóa, gọi tên, hình dung không gian, khả năng sử dụng lời nói, ngôn ngữ và tiếp thu từ.

Những lo lắng về trí nhớ phổ biến đến mức nào?

Có nhiều lý do để quan tâm đến trí nhớ của bạn. Hãy xem xét những điều này: phát triển một trí nhớ siêu việt giúp tăng cường sự chú ý, tập trung, khả năng trừu tượng hóa, gọi tên, hình dung không gian, khả năng sử dụng lời nói, ngôn ngữ và tiếp thu từ. Nói ngắn gọn, trí nhớ chính là chìa khóa cho việc tăng cường trí não.

Ở Mỹ ngày nay, tất cả những người trên 50 tuổi đều đang sống trong nỗi sợ hãi mang tên Big A – bệnh Alzheimer. Các cuộc gặp gỡ nho nhỏ (bữa tối, tiệc cocktail, v.v.) mang bầu không khí như một phân đoạn từ chương trình đố vui hằng tuần “Chờ đã… Đừng nói là” của đài NPR. Đó là chương trình mà các khách mời sẽ ganh đua với nhau trong những cuộc thi căng thẳng để trở thành người đầu tiên nghĩ ra tên của những thứ như diễn viên đóng một vai nào đó trong loạt phim truyền hình ngắn mới nhất mà mọi người đang say mê theo dõi.

Gần như chắc chắn là ai đó sẽ lấy điện thoại di động ra để kiểm tra độ chính xác của người trả lời đầu tiên. Nhanh, nhanh hơn nữa, nhanh nhất kẻo người khác nghi ngờ bạn đang có những triệu chứng ban đầu của Big A.

Tri nho anh 1

Trí nhớ là một phần vô cùng quan trọng của con người. Ảnh: Nativespeaker.

Mặc dù bệnh Alzheimer không phổ biến như nhiều người vẫn lo sợ, nhưng người ta đang ngày càng bày tỏ lo lắng về chứng mất trí nhớ mà họ cảm nhận được với bạn bè của mình. Chúng cũng là những lời than thở phổ biến nhất mà những người trên 55 tuổi chia sẻ với bác sĩ của họ.

Những lo lắng về trí nhớ như vậy thường phi lý và khơi dậy sự lo lắng không cần thiết. Sự lo lắng phổ biến này đã góp phần tạo ra một mối quan ngại rộng rãi về trí nhớ và các dấu hiệu suy giảm trí nhớ. Một trong những lý do của sự hoảng loạn này là sự nhầm lẫn trong tư duy của nhiều người về cách chúng ta hình thành ký ức.

Hãy cố gắng nhớ lại một chuyện gì đó đã xảy ra với bạn vào đầu ngày hôm nay. Nó không nhất thiết phải là một chuyện đặc biệt – bất kỳ sự kiện thông thường nào cũng được. Giờ hãy xem ký ức đó đã hình thành như thế nào.

Theo yêu cầu của tôi, bạn đã truy xuất ký ức về một chuyện gì đó mà có lẽ bạn sẽ không nghĩ tới nếu tôi không thúc giục bạn nhớ lại nó và bạn không nỗ lực để truy xuất nó.

Về bản chất, trí nhớ là trải nghiệm lại một chuyện gì đó trong quá khứ dưới dạng một hồi ức. Về mặt hoạt động, ký ức là sản phẩm cuối cùng của những nỗ lực của chúng ta trong hiện tại nhằm truy xuất những thông tin được lưu trữ trong não mình.

Ký ức – tương tự những giấc mơ và hành động tưởng tượng – khác nhau tùy theo mỗi người. Ký ức của tôi khác biệt rõ rệt với ký ức của bạn vì chúng dựa trên trải nghiệm sống cá nhân của chúng ta.

Ký ức cũng khác với hình ảnh hoặc video về các sự kiện trong quá khứ. Mặc dù các phiên bản dựa trên công nghệ này của quá khứ có thể đóng vai trò là công cụ kích thích trí nhớ, nhưng bản thân chúng không phải là ký ức.

Nguồn: https://znews.vn/tai-sao-ban-nen-quan-tam-den-tri-nho-cua-minh-post1535566.html

Tiếp tục đọc

Sách hay

Vương miện xanh

Được phát hành

,

Bởi

Tập sách là hành trình từ hậu trường sân khấu các cuộc thi người đẹp, nơi người thắng cuộc được yêu quý nhưng cũng hứng chịu các phán xét khắt khe của công chúng, đến các dự án xanh của Hoa hậu Môi trường Thế giới Nguyễn Thanh Hà.

Hai năm nhìn lại, tôi tự hỏi về bản thân, về phiên bản khác của chính mình giữa có và không có vương miện, giữa những gì tôi đạt được và đánh mất.

Năm 2022, tôi bước lên bục cao sân khấu Nhà hát Thành phố Hồ Chí Minh đăng quang Hoa hậu Môi trường Việt Nam.

Năm 2023, tôi tiếp tục trở thành người Việt Nam đầu tiên chinh phục vương miện Miss Eco International 2023 (Hoa hậu Môi trường Thế giới) tại Cairo, Ai Cập giữa những phấn khích và xúc động.

Chiếc vương miện đã thay đổi tôi. Từ một cô bé vô tư trong chiếc “tổ kén” gia đình nuôi dưỡng gần 20 năm qua, nay tôi bước ra thế giới rộng lớn và choáng ngợp với những điều không thể ngờ đến. Thế giới đã “dạy” tôi lớn lên, trước những vô lo, niềm vui, nỗi buồn, cảm xúc của tuổi vừa rời ghế nhà trường.

Nhiệm kỳ hoa hậu của tôi đã kết thúc, nhưng tôi vẫn tiếp tục sứ mệnh trên con đường đã chọn, đó là tình yêu, là trái tim, là thanh xuân, là giá trị sống.

Hai năm nhìn lại, tôi tự hỏi về bản thân, về phiên bản khác của chính mình giữa có và không có vương miện, giữa những gì tôi đạt được và đánh mất. Thế giới đó, có gì ở lại cùng tôi? Có gì đã khiến tôi dũng cảm đi tiếp trong khoảng thời gian đầy khó khăn đó?

Hoa hau anh 1

Hoa hậu môi trường thế giới 2023 Nguyễn Thanh Hà. Ảnh: Vietnam.vn.

Một mình trên sân khấu

Ngay khi vừa đạt cột mốc “đủ tuổi”, tôi lập tức đăng ký cuộc thi Hoa hậu Môi trường Việt Nam. Lúc ấy, tôi chỉ nghĩ rằng, phải thực hiện ước mơ của mình ngay khi có cơ hội. Ước mơ làm hoa hậu? Không hẳn! Đó là ước mơ được làm gì đó, thật cụ thể, thật thiết thực cho môi trường sống này, cho hành tinh này.

Nếu trở thành hoa hậu, tôi sẽ có ưu thế hơn, có thể xuất hiện trước nhiều người để bày tỏ những vấn đề về môi trường, đánh động sự quan tâm của nhiều người hơn. Nghĩ là làm, thật may mắn, tôi đã thành công và đăng quang khi lần đầu thử sức ở một đấu trường sắc đẹp mà mục tiêu không phải để trở thành người đẹp được ca ngợi hay được công nhận về nhan sắc. Tôi chỉ muốn nhắm tới sứ mệnh vì môi trường như chính danh hiệu mà cuộc thi đã trao.

Tôi bỗng nhớ đến câu nói trong Nhà Giả Kim: “Khi bạn thực sự mong muốn một điều gì, cả vũ trụ sẽ hợp lại giúp bạn đạt được nó”. Phải chăng, tôi thành công vì tôi khao khát điều đó mãnh liệt?

Ngay từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường, tôi đã nhiều lần tự đặt câu hỏi cho bản thân: Là một người trẻ lớn lên trong điều kiện sống đầy đủ, được ăn ngon mặc đẹp và có nhiều cơ hội học tập hơn thế hệ ông bà, ba mẹ ngày xưa, liệu tôi có thể làm ngơ trước những mối đe dọa đang rình rập môi trường sống của chúng ta như rác thải, ô nhiễm, hạn mặn, lũ lụt, phá rừng hay hiệu ứng nhà kính không? Chính vì vậy, tôi đã quyết định tham gia cuộc thi Hoa hậu Môi trường. Hai chữ “môi trường” trong danh hiệu chính là nguồn sức mạnh và động lực để tôi hành động.

Ban đầu, tôi cũng mang trong mình rất nhiều lo ngại: Liệu mình có đủ khả năng không? Liệu có thể vượt qua những thí sinh tài năng khác? Tuy nhiên, tôi nhận ra, niềm khao khát mạnh mẽ muốn thử thách bản thân và tìm kiếm những cơ hội mới để trưởng thành còn lớn hơn. Điều thôi thúc tôi tham gia không chỉ là mong muốn thể hiện bản thân, mà còn ở khát khao được lan tỏa những giá trị tích cực về bảo vệ môi trường đến cộng đồng.

Nguồn: https://znews.vn/chiec-vuong-mien-thay-doi-cuoc-doi-hoa-hau-moi-truong-the-gioi-post1535563.html

Tiếp tục đọc

Xu hướng