Ảnh: Alamy.

Tiểu thuyết Dengue Boy đặt bối cảnh ở một vùng đất giả tưởng, Argentina năm 2272. Đồng cỏ Pampas, thảo nguyên bao trùm phần lớn nội địa của Argentina, đã bị ngập lụt do mực nước biển dâng cao. Cảnh quan hồ và sông băng trước đây giờ trở thành hiện là quần đảo gồm nhiều đảo nhiệt đới. Được đổi tên thành Pampas Caribbean, đây là một trong số ít vùng còn có thể sinh sống được trên Trái Đất và do đó, trở thành bất động sản du lịch hàng đầu.

Dengue Boy mới ra mắt ngày 4/2. Ảnh: PW.

Cậu bé Dengue Boy đang tham gia trại hè trên các bãi biển công cộng gần Kênh đào liên đại dương Victoria, một bãi chất thải độc hại ủ nhiều bệnh dịch và những điều bất thường.

Một ngày nọ, các cậu bé đứng thành một vòng tròn và kéo dương vật ra ngoài trong một trong những nghi lễ khám phá của tuổi mới lớn. Dengue Boy do dự, vì Dengue Boy thực chất là một con muỗi khổng lồ nhưng có hình dáng người, không hiểu sao lại được mẹ là người sinh ra trong một khu ổ chuột hậu tận thế.

Và muỗi không có “của quý”. “Có đúng là mẹ mày bị muỗi cưỡng hiếp không?” bọn trẻ chế giễu.

Tràn ngập yếu tố phản địa đàng

Xuất bản bằng tiếng Tây Ban Nha vào năm 2023, Dengue Boy là tác phẩm đầu tay bằng tiếng Anh của tác giả người Argentina Michel Nieva, người rất được yêu mến tại quê nhà với tư cách là vua của phong cách “gauchopunk”. Từ ghép này ám chỉ cách ông sử dụng các biểu tượng quốc gia một cách vui tươi và thể hiện cảm giác nổi loạn chống lại sự phân biệt giàu nghèo, khác biệt hiện tại.

Cuốn sách là tác phẩm kinh điển về chủ nghĩa phản địa đàng: đề cập đến sự nóng lên toàn cầu, đại dịch, đột biến phóng xạ, người giàu sống sót trong các vùng đất an toàn trong khi người nghèo sống cuộc sống ngắn ngủi và khốn khổ.

Nhưng không chỉ thế, đây còn là một tác phẩm châm biếm chống chủ nghĩa tư bản rất độc đáo, khắc họa thế giới đang nằm dưới tay nhiều tập đoàn như Ngân hàng Ebola và Dịch vụ Tài chính Cúm. Những tập đoàn này đầu cơ vào các đại dịch mới nổi ngay cả khi chúng xóa sổ một bộ phận nhân loại. Và thế giới đầy rẫy những kẻ buôn lậu giao dịch nhiều mặt hàng lậu như “cừu con” hay các cơ quan sinh dục bán tri giác được nuôi cấy trong phòng thí nghiệm.

Quay lại câu chuyện chính. Bỗng một khi, bạn cùng lớp của Dengue Boy tình cờ sở hữu một viên đá thần giao cách cảm, được đào lên từ dưới lớp băng tan chảy của Nam Cực. Cậu bé cắm viên đá này vào máy chơi game và được kết nối với thế lực nguyên thủy toàn năng của vũ trụ.

Những lần di chuyển điên rồ như vậy được miêu tả chi tiết, với mỗi chuyến bay lại đẫm máu hơn hoặc biến thái hơn chuyến bay trước. Thời gian giữa các thế giới trôi chảy và liên tục, với quá khứ và tương lai đan xen gợi nhớ đến chủ nghĩa hiện thực huyền diệu và phong cách khoa học viễn tưởng kỳ ảo.

Tuy nhiên, ý đồ của Nieva còn sâu sắc hơn. Thay vì chỉ khiến Dengue Boy phải chịu đựng nỗi kinh hoàng khi sống sót trong thời kỳ Capitalocene (quan điểm coi chủ nghĩa tư bản là tác nhân chính gây ra biến đổi khí hậu), Nieva tìm ra cách thể hiện thông điệp của bản thân hiệu quả hơn: để nhân vật trả thù những kẻ chịu trách nhiệm.

Lời nhắn gửi hành động?

Chú bé Dengue Boy ngoan ngoãn cuối cùng cũng bị đẩy đến bờ vực. Bản chất sát thủ của chú trỗi dậy, và cùng đó là sự giác ngộ: “Trong loài muỗi Aedes aegypti, chỉ có con cái mới có thể cắn, hút và truyền bệnh, trong khi con đực chỉ biết cống hiến hết mình cho quá trình giao phối và sinh sản cơ học”. Nhật vật chính bỗng chuyển mình thành Dengue Girl.

Sự biến đổi này khởi động cốt truyện trả thù của tiểu thuyết, và độc giả sẽ luôn reo hò khi cô bé xé xác kẻ bắt nạt cầm đầu, giống như “xé toạc một chiếc xúc xích máu”. Kinh hoàng trước sự quái dị của chính mình nhưng lại bị cơn khát máu không thể thỏa mãn, Dengue Girl cất cánh và bắt đầu nổi cơn thịnh nộ, thề sẽ “ám sát và lây nhiễm cho những người giàu có và khách du lịch nước ngoài, những người phần nào khiến mẹ cô, và cho chính cô, quá nhiều đau khổ”.

Điểm dừng chân đầu tiên của Dengue Girl là Santa Rosa, nơi mẹ cô làm việc, một nơi không quá xa xôi những ổ dịch ngoài đời thực, nơi sự giàu có “bốc mùi nồng nặc” trên các bãi biển như Miami. Để lại một lỗ cắn và bệnh dịch, Dengue Girl quyết định hành động cuối sẽ nhắm đến trùm cuối của cuốn sách: Noah Nuclopio, CEO của Dịch vụ tài chính cúm và các tập đoàn đầu cơ bất chính khác.

Đòn đánh cuối này diễn ra trên một căn cứ khai thác ở vùng biển Caribe Nam Cực, nơi Nuclopio đang khai thác khoáng sản để trở thành người giàu nhất thiên hà. Trong khi đa phần tình tiết đều kỳ quặc và vô lý, thì cốt truyện chính, sự bất mãn đối với chủ nghĩa tư bản, là rất thực tế.

Ngày cuối tuần, nhiều bạn trẻ sẵn sàng ở trong phòng cả ngày thay vì ra ngoài chơi, gặp gỡ bạn bè, người thân. Ảnh:K.T.

Thế nào là người độc lập? Đó là người thực hiện được ba điều sau: Độc lập về tài chính, độc lập về tính cách và độc lập về tinh thần. Nếu một người có bản tính phụ thuộc thì nhiệm vụ duy nhất của họ là trở nên độc lập. Nếu một trong hai bên lúc nào cũng cần được đối phương chăm sóc thì đây chỉ là mối quan hệ phụ thuộc.

Nếu cả hai đều không độc lập, họ sẽ làm tổn thương lẫn nhau. Có biết bao cặp đôi phí hoài cả đời để chỉ trích nhau nhưng vẫn nghiến răng chịu đựng sự tra tấn về thể xác lẫn tinh thần mà đối phương dành cho mình. Nhiều người sau khi bị tổn thương thì gào thét khóc lóc, nhưng họ không hiểu rằng nếu bản thân không trở nên độc lập, mọi mối quan hệ họ dày công vun đắp đều là vô nghĩa.

Câu nói “Cầu người không bằng cầu mình” (nhờ vả người khác không bằng nhờ vào bản thân) là một lời cảnh tỉnh sâu sắc. Chân lý cuộc đời là mỗi người phải tự giải quyết vấn đề của bản thân. Người có tinh thần độc lập phát triển rất nhanh ở mọi phương diện. Sự độc lập này không phải hậu quả của việc bị cô lập hay thất bại trong quá khứ, mà là thành quả của sự rèn luyện tự thân.

Nếu thấy mình phụ thuộc vào điều gì đó, bạn phải thật cảnh giác. Vì bạn càng phụ thuộc, mối quan hệ càng dễ gặp trục trặc. Dù mối quan hệ giữa bạn và người kia là gì, một khi có nhu cầu phụ thuộc, bạn sẽ liên tục đòi hỏi đối phương phải quan tâm đến mình, nếu không được hồi đáp bạn sẽ thấy sợ hãi.

Karl Marx từng nói: “Con người là tổng hòa của tất cả các mối quan hệ xã hội.” Con người càng độc lập thì càng có khả năng hợp tác, quản lý tốt các mối quan hệ.

Thế giới này rất thú vị. Một người sống độc lập, biết tự hoàn thiện bản thân thì luôn nhận được sự giúp đỡ. Còn người chỉ biết mưu cầu từ bên ngoài, nhờ vả người khác khi gặp khó khăn thì sẽ ngày càng bị xa lánh. Cho dù là tình yêu hay hôn nhân, đối tượng phù hợp nhất phải là đồng minh của bạn trong các trận chiến cuộc đời. Mối quan hệ tốt đẹp nhất là hai người vừa giữ được sự độc lập, vừa nương tựa vào nhau.

Chúng ta cần độc lập cả về mặt tinh thần và tài chính, như vậy mới gặt hái được sự viên mãn trong tình yêu, tình thân và tình bạn.

Ngày nay, nhiều mối quan hệ đang được định hình lại, chẳng hạn, tình thân, tình bạn, tình yêu đã có nhiều thay đổi. Nếu vẫn dùng kiến thức triết học truyền thống để xem xét mối quan hệ giữa người với người, chắc chắn bạn sẽ cảm thấy chán nản, thậm chí thất vọng não nề về thế giới và tương lai.

Trong quá khứ, có ba mối quan hệ chủ yếu giúp con người kết nối với nhau, đó là tình thân, tình bạn và tình yêu. Nhưng hiện nay, chúng đang dần trở nên mong manh.

Tại sao nhiều bạn trẻ không thích giao tiếp với người thân? Thời đại mà chúng ta đang sống thay đổi quá nhanh, cách tư duy giữa các thế hệ quá khác biệt, cứ như hai thế giới khác nhau.

Trước đây, đại gia đình là một đơn vị cấu thành xã hội rất quan trọng, gia đình chỉ là một đơn vị của đại gia đình, còn con người là một đơn vị của gia đình. Vì thế, hành vi của con người luôn bị ràng buộc bởi nhiều quy tắc và khuôn mẫu, nhiều lựa chọn trong cuộc sống đều đã được thiết lập sẵn.

Trước đây, giá trị của con người thường thể hiện ở việc đem lại vinh quang cho gia đình, dòng tộc, nên họ hiếm khi được sống cho chính mình. Thay vào đó, họ sống vì mọi người, thậm chí sống theo quan điểm của người khác. Đây chính là giá trị quan mà cha mẹ, thậm chí là ông bà tổ tiên chúng ta tâm niệm cả đời. Trong xã hội hiện nay vẫn còn rất nhiều người nghĩ như vậy.

Ngược lại, một số người trẻ đã quen với tư tưởng hiện đại, cho rằng huyết thống không phải yếu tố quan trọng nhất. Họ đề cao các giá trị như bình đẳng giới, hôn nhân tự nguyện, tôn trọng không gian cá nhân.

Tuy nhiên, những người tôn sùng quan niệm cũ lại cho rằng: Khi tìm việc làm phải chọn môi trường ổn định, cứ kết hôn rồi thì sẽ nảy sinh tình cảm. Nhìn chung, họ luôn thiếu cảm giác an toàn trong cuộc sống. Vì quá tập trung vào việc mưu sinh, họ không chú trọng thế giới tinh thần mà quan tâm đến tiền bạc hơn.

Thông thường, họ cùng chung quan điểm: tìm một công việc ổn định, phấn đấu lên một vị trí tương đối cao, kết hôn với một người tử tế rồi sinh con, coi như đã hoàn thành sứ mệnh của cuộc đời. Họ không thể hiểu được tầm quan trọng của không gian riêng tư.

Vì sự khác biệt trong lối suy nghĩ, người trẻ thời nay rất ngại trò chuyện cùng những người họ hàng có tư tưởng truyền thống. Cùng với sự biến động của các tầng lớp xã hội, những quan điểm cũ về mối quan hệ huyết thống đang dần bị phai nhạt ở các thành phố lớn.

Thói quen ăn nhiều đồ cay, dầu mỡ có thể dẫn tới can hỏa vượng. Ảnh minh họa: Laaskin.

Mấy ngày trước có một cô gái đến tìm tôi vì mặt nổi mụn mãi không hết. Con gái tuổi dậy thì mọc mụn là điều rất bình thường, nhưng tình trạng này đã kéo dài đến bảy, tám năm.

Ban đầu, cô ấy nghĩ khi hết tuổi dậy thì sẽ khỏi, nhưng tới tận lúc tốt nghiệp thạc sĩ, chuẩn bị đi làm, mụn vẫn không có dấu hiệu biến mất. Rõ ràng, mụn trên mặt sẽ ảnh hưởng lớn đến ngoại hình, cô gái này lo lắng về hình ảnh của mình trong công việc cũng như tình yêu, hôn nhân, nên đã đến chỗ chúng tôi trị mụn.

Sau khi bắt mạch, tôi khuyên cô ấy nên điều hòa lại cơ thể trước đã, khi cơ thể khỏe mạnh thì mụn cũng sẽ mất. Tình trạng của cô ấy là can hỏa vượng, tâm hỏa vượng, tỳ vị hư hàn, thể chất kém. Nhưng cũng may cô vẫn còn trẻ, chỉ cần bồi bổ, điều tiết lại cơ thể trong khoảng hai tháng là sẽ không có vấn đề gì. Hai tháng sau, chẳng cần tôi phải nói, cô bé này cũng biết rằng mình không cần đi trị mụn nữa, vì tình trạng mụn đã đỡ hơn rất nhiều.

Vậy lý do cho bệnh can hỏa vượng của cô ấy là gì? Đó là do thói quen ăn uống. Cô gái này cực kỳ thích ăn cay và đồ dầu mỡ, vì nó “đậm đà”. Giới trẻ thích ăn đồ cay nóng là điều dễ hiểu, ngoài ra đồ ăn ở canteen họ hay ăn cũng thường mặn, cay, nhiều dầu mỡ. Hơn nữa, người trẻ vốn đã thích ăn đồ có vị béo ngậy, ngọt đậm, nên dễ nạp vào cơ thể nhiều dầu mỡ và calo.

Hơn nữa, cô gái này còn thích ăn kem trong phòng có máy sưởi vào mùa đông. Kem nhiều calo, dễ sinh can hỏa, mặt khác đồ lạnh làm tổn thương tỳ vị, nên tỳ vị của cô mới yếu và lạnh.

Còn về tâm hỏa vượng là do gan thuộc mộc, tâm thuộc hỏa, mộc sinh hỏa, do đó gan và tim là mối quan hệ mẹ – con, can hỏa vượng dễ dẫn tới tâm hỏa vượng. Ngoài ra, như giới trẻ ngày nay, cô thường thức khuya, giờ giấc sinh hoạt không lành mạnh, nên xuất hiện những triệu chứng trên cũng chẳng có gì lạ.

Do đó, các bạn trẻ đừng cho rằng mình khỏe mạnh nên “lao lực”, rất nhiều bệnh tích tụ trong quá trình tiêu hao sức khỏe này. Nếu bạn không chăm sóc cơ thể, khi về già bệnh tật sẽ kéo nhau tìm tới. Sức khỏe phụ thuộc phần nào vào việc bạn có yêu thương bản thân hay không.

Nếu đã xuất hiện triệu chứng của can hỏa vượng, tốt nhất nên tìm tới sự giúp đỡ của bác sĩ. Ngoài ra, trong cuộc sống thường ngày, đầu tiên bạn cần bỏ những thói quen dễ sinh can hỏa như ăn đồ nhiều chất béo, ngọt, dầu mỡ hoặc có lượng calo cao. Loại đồ ăn này gây nóng trong. Ngược lại, bạn nên ăn hoa quả, rau củ tươi, ăn nhạt. Dù cực kỳ thích ăn cay cũng nên kiểm soát, nếu không dễ dẫn đến tình trạng nóng gan.

Ngoài chế độ ăn uống, bạn cần giữ tâm trạng vui vẻ. Trong cuộc sống, ai cũng có những chuyện không như ý và buồn bực, nhưng là những người sống lý trí, chúng ta cần làm chủ cảm xúc của bản thân, gặp việc gì cũng nên đối mặt với tâm thế bình tĩnh, đừng vội cáu kỉnh hay nổi nóng. Đồng thời, cần đi ngủ sớm, không thức khuya vì thức khuya hại can âm, can huyết, đây cũng là một nguyên nhân quan trọng khiến giới trẻ ngày nay hay mắc chứng can hỏa vượng.

Cuối cùng, nếu đã xuất hiện triệu chứng can hỏa vượng nhưng chưa quá nghiêm trọng, hoặc muốn đề phòng can hỏa vượng vào mùa xuân (mùa có tỷ lệ can hỏa vượng cao), chúng ta có thể sử dụng các loại thức ăn, đồ uống làm mát gan như trà hoa cúc, trà bạc hà, nước chanh… Trong các phần tiếp theo, chúng tôi sẽ giới thiệu cho mọi người rất nhiều công thức để sử dụng trong cuộc sống thường ngày.