Connect with us

Xuất Bản

Thiếu nữ thế kỷ 18 đọc sách khác gì cô gái đọc smartphone thời nay?

Được phát hành

,

Sự tương phản giữa người phụ nữ thế kỷ 18 đọc sách và một cô cậu trẻ tuổi dán mắt vào điện thoại cho thấy những cách thức khác nhau chúng ta kiến tạo bản sắc thông qua việc đọc.

Frank Furedi là nhà xã hội học và nhà bình luận xã hội, cựu giáo sư xã hội học tại Đại học Kent ở Canterbury, ông đã viết nhiều sách, cuốn mới nhất là How Fear Works (2018). Ông hiện nghiên cứu về lịch sử tư tưởng và tác động của khủng hoảng bản sắc. Bài viết dưới đây của ông do dịch giả Ngân Xuyên chuyển ngữ.

Hôm đó là thứ Bảy, 1/11/2014, tôi đang tìm sách ở hiệu sách Barnes and Noble trên Đại lộ thứ 5 ở New York City thì chợt thấy một chồng sách được làm rất đẹp. Nhìn kĩ hơn tôi nhận ra những sách đó là một phần của cái gọi là bộ sách cổ điển bọc da. Một nhân viên cho tôi biết những mẫu đẹp này là để giúp “trang điểm cho bộ sưu tập sách của bạn”.

Từ cuộc trao đổi đó, tôi vẫn hay nhớ rằng với tư cách một biểu tượng chứng tỏ sự tinh tế văn hóa, sách thực sự quan trọng. Và dù chúng ta đang sống trong thời đại số, ý nghĩa biểu tượng của sách vẫn là một sự đánh giá văn hóa. Đấy là lý do mà thường khi phải trả lời phỏng vấn tại nhà hay tại phòng làm việc ở trường, tôi thường đứng trước giá sách và vờ như đang đọc một cuốn sách.

Advertisement

Đọc sách tinh tế và đọc sách khoe mẽ

Kể từ khi phát minh ra thứ chữ hình nêm ở Lưỡng Hà khoảng năm 3500 trước Công nguyên (TCN) và thứ chữ tượng hình ở Ai Cập khoảng năm 3150 TCN, người đọc sách nghiêm túc đã được coi là có văn hóa. Những tấm bảng đất sét trên có ghi các ký hiệu được coi là thứ đồ vật quý và đôi khi là thiêng. Khả năng đoán giải các biểu tượng và ký hiệu được xem là một việc làm phi thường.

Thieu nu the ky 18 doc sach khac gi co gai doc smartphone thoi nay? hinh anh 1 sach_7_jpjd.jpg

Tử thư Ai Cập. Ảnh tư liệu

Hệ chữ tượng hình Ai Cập được cho là có sức mạnh ma thuật và cho đến tận ngày nay nhiều độc giả vẫn xem sách là phương tiện trung gian để có được kinh nghiệm tâm linh. Vì sách có ý nghĩa biểu tượng lớn như vậy nên việc mọi người đọc gì và đọc như thế nào được coi là một nét bản sắc quan trọng của họ. Việc đọc sách luôn là một dấu ấn của tính cách, đó là lý do tại sao mọi người trong suốt lịch sử đã đầu tư nguồn lực văn hóa và cảm xúc đáng kể vào việc nuôi dưỡng bản sắc như những người yêu sách.

Ở Lưỡng Hà cổ đại, nơi chỉ một nhóm nhỏ các viên thư lại mới có thể giải mã các tấm bảng ghi thứ chữ hình nêm, người diễn giải được các ký hiệu rất có uy tín. Chính ở thời điểm này chúng ta có được những gợi ý sớm nhất về sức mạnh biểu tượng và đặc quyền mà người đọc sách có. Bằng cách hạn chế việc tiếp cận đến kiến thức ma thuật của họ, các viên thư lại đã ra sức bảo vệ quyền uy văn hóa của họ với tư cách là những độc giả.

Vào thời La Mã, bắt đầu từ thế kỷ thứ hai trước Công nguyên, những cuốn sách được hạ từ trời xuống đất, nơi chúng được xem là những hàng hóa xa xỉ đem lại cho những người chủ giàu có của chúng uy tín văn hóa. Nhà triết học La Mã Seneca sống ở thế kỷ thứ nhất đã công kích thói trưng bày nhiều sách để khoe khoang khi ông phàn nàn “nhiều người không đi học ở trường dùng sách không phải như một công cụ học tập mà như vật trang trí cho phòng khách”.

Nói về một nhà sưu tập những cuộn sách giấy để phô trương, ông viết rằng “bạn có thể thấy toàn bộ tác phẩm của các nhà hùng biện và các nhà sử học chất trên giá cao đến tận trần nhà, bởi vì cũng như phòng tắm, phòng sách đã trở thành vật trang trí cho căn nhà giàu có”.

Advertisement

Sự căm ghét của Seneca đối với kiểu nhà sưu tập sách có tính khoe khoang có thể do sự ác cảm của ông đối với chứng “cuồng đọc” trước chỗ đông người lây lan mạnh ở Đế chế La Mã thời kỳ đầu. Thời đó đã thấy nổi lên hiện tượng recitatio: Việc các tác giả và các nhà thơ đọc thơ văn trước công chúng khiến các công dân giàu có coi đấy là cơ hội chứng tỏ mình..

Sau sự sụp đổ của Đế chế La Mã vào thế kỷ thứ năm, người Âu có sự giàu có vật chất nhưng thiếu sự thanh lịch và tinh tế của những kẻ thượng lưu trong xã hội đã tạo ra những thư viện tư để được tiếng là thanh lịch. Quả thật, đối với nhiều người việc có được một thư viện sắp xếp tốt là một mục đích tự thân.

Thieu nu the ky 18 doc sach khac gi co gai doc smartphone thoi nay? hinh anh 2 141458991145.jpg

Tranh Trường học Athens của Raphael.

Gần một nghìn năm sau, cùng phong trào Phục Hưng, sự trỗi dậy của buôn bán và thương mại, việc sở hữu sách càng lan rộng và sự phân biệt văn hóa bằng đọc sách mở rộng đến nhiều người hơn. Geoffrey Chaucer trong bài thơ The Legend of Good Women viết năm 1380 đã thí dụ trào lưu này khi nói ông giữ sách “vì sự tôn kính”.

Vào các thế kỷ 14 và 15, kiểu độc giả kiêu căng, khoa trương nổi lên. Bài tiểu luận Philobiblon của Richard de Bury viết năm 1345 nhưng công bố năm 1473 được coi là “bản luận văn sớm nhất ở Anh về niềm vui đọc văn chương”. Nhưng Philobiblon nói rất ít về kinh nghiệm đọc sách thực tế của Bury. Ông là nhà mê sách kiểu cổ điển chỉ ham thu thập sách hơn là đọc.

Người viết tiểu sử ông là William de Chambre nói rằng sách vây quanh mọi chỗ trong nhà ông và “phòng ngủ nhà ông cũng đầy sách đến mức khó mà đi đứng được nếu không trèo lên chúng”. De Bury chắc đã đoán trước được rằng cái thú sưu tập sách hám lợi của mình sẽ là mục tiêu của sự phê phán, châm chích nên ông đã tự vệ cho mình khỏi sự thái quá bằng cách viết trong đoạn Mở đầu của Philobiblon rằng “tình yêu mê mẩn” với sách đã khiến ông “quên nghĩ đến mọi thứ khác trên đời”.

Advertisement

Mục đích viết Philobiblon là để hậu thế hiểu ý định của ông và “ngăn chặn vĩnh viễn những cái miệng lưỡi ngang ngạnh của những kẻ buôn chuyện”; ông hy vọng câu chuyện về niềm đam mê của ông sẽ “làm cho tình yêu sách của chúng ta sạch khỏi sự thái quá”.

Nhưng nhà thần học nhân văn Đức Sebastian Brant đã không nhận được thông điệp này. Bản văn châm biếm của ông Ship of Fools (1494) vẽ ra 112 kiểu người điên khác nhau. Và kẻ điên đầu tiên leo lên tàu là “điên sách”, kẻ thu thập sách và đọc chỉ để làm màu. Brant để gã nói:

Nếu trên con tàu này tôi là số một

Ấy là vì những lý do đặc biệt mà tôi được thế,

Vâng, ở đây tôi là người thứ nhất, anh thấy đấy

Advertisement

Bởi vì tôi thích cái tủ sách của tôi.

Những cuốn sách tuyệt vời tôi sở hữu không cùng,

Nhưng tôi chỉ hiểu được in ít;

Tôi quý những cuốn sách qua nhiều thời đại

Và giữ không cho ruồi đậu vào các trang.

Advertisement

Nơi chứa đựng nghệ thuật và khoa học

Tôi nói: Ở nhà tôi là người hạnh phúc nhất,

Có sách ở bên mình

Là tôi hài lòng hơn cả.

Sự châm biếm của Brant được lan truyền rộng và nhanh chóng được dịch từ tiếng Đức sang tiếng Latin, tiếng Pháp và tiếng Anh. Nhưng những kẻ yêu sách – hay nói cách khác là những kẻ điên -sách – vẫn không nhụt chí. Đến thế kỷ 16 sự lý tưởng hóa thế tục “tình yêu sách” đã được coi là phương tiện để tự khám phá mình và để có hiểu biết tâm linh về các con đường của thế giới.

Advertisement

Sách như biểu tượng thần linh, trí tuệ

Tính biểu tượng của việc đọc có lẽ lớn hơn bản thân hành động đọc. Các cá nhân cố nắm bắt sự say mê sách của mình thông qua những bức họa vẽ họ đang mải đọc. Những bức họa vẽ người đọc sách và những bức chân dung người cầm sách trở nên phổ biến trong nghệ thuật Phục Hưng. Các bản thảo thời này “tràn ngập những hình ảnh không chỉ của sách mà còn của những người đọc sách” như Laura Amtower viết trong cuốn Engaging Words: The Culture of Reading in the Middle Ages (2000).

Trong những thế kỷ tiếp theo, chân dung nhà nghệ sĩ bị quyến rũ bởi đặc điểm thần linh và trí tuệ của sách vẫn tiếp tục ôm lấy nó như một đặc tính nghệ sĩ quan trọng. Các bức họa về nhà thơ nhân văn Dante luôn vẽ ông đang trong tư thế đọc.

Thieu nu the ky 18 doc sach khac gi co gai doc smartphone thoi nay? hinh anh 3 958px_Dante03.jpg

Tranh Allegorical Portrait of Dante. Ảnh: Wikimedia

Bức tranh có tên Allegorical Portrait of Dante của họa sĩ thế kỷ 16 Agnolo Bronzino vẽ nhà thơ đang mở bản in khổ lớn cuốn Paradiso. Nó vừa nói về sách vừa nói về Dante. Xem cách đọc của Dante người xem nhớ lại địa vị của ông là một người đi trước về văn hóa và tinh thần.

Thế kỷ 18, với sự mở rộng việc đọc sách trong dân chúng, giới trí thức đã tìm mọi cách củng cố địa vị vượt trội của mình bằng cách nhấn mạnh sự khác biệt giữa họ và những độc giả thấp kém hơn. Giờ đây, nhà phê bình văn học đã thay thế nhà châm biếm La Mã, ca ngợi những độc giả thực thụ là “người có học thức” trong khi phía đối lập về mặt đạo đức của họ được gọi là “vô học”.

“Đọc sách không phải là một đức hạnh; nhưng biết đọc cho đúng là một nghệ thuật, và một nghệ thuật như thế chỉ sinh ra khi người đọc có thể chiếm lĩnh được nó”, nhà tiểu thuyết Edith Wharton khẳng định trong bài viết “The Vice of Reading”. Wharton viết rằng “người đọc máy móc” thiếu “năng khiếu bẩm sinh” và “năng lực đọc” nên không bao giờ chiếm lĩnh được nghệ thuật đọc.

Advertisement

Thiếu nữ thế kỷ 18 đọc sách khác gì cô gái dán mắt vào điện thoại thời nay?

Đến thế kỷ 20, việc đọc được nâng lên thành một hình thức nghệ thuật, giới trí thức vạch một giới tuyến trên cát. Một bên là cái gọi là độc giả vờ và bên kia là lớp tinh tú. Ngay nhà tiểu thuyết Virginia Woolf cũng bị mắc vào điều này. Trong bài “The Common Reader” (1925) bà mô tả độc giả trung bình như người “kém học thức” hơn nhà phê bình, một cá nhân không được trời phú cho năng khiếu “hào phóng” như đối tác sành sỏi của hắn.

Theo Woolf, độc giả thông thường là người “vội vàng, thiếu chính xác, hời hợt” và tất nhiên “những sự thiếu hụt của hắn như một nhà phê bình là quá hiển nhiên khỏi phải nói nữa”. Viễn cảnh đã rõ: Độc giả tiếp tục bị phân loại và phán xét cho đến tận nay. Trong Pleasures of Reading (2011) nhà phê bình văn học Alan Jacobs còn dám phân biệt giữa những độc giả khoe khoang và “những người đọc” bậc thấp.

Trong thực tế, hành động này đã trở nên có uy tín đến mức việc đọc cho trẻ em biểu thị năng lực của bố mẹ, ít nhất thì cũng là ưu thế đạo đức và văn hóa của họ. Một ông bố bà mẹ đọc sách cho con nơi công cộng là đã làm một tuyên bố với thế giới – và thật cao cả việc các bậc phụ huynh hiện nay đang giành nhiều thời gian và nguồn lực để khuyến khích trẻ thực sự cầm lấy quyển sách trong tay. Cho nên không có gì lạ khi thấy một đứa trẻ chập chững ngồi trên chiếc ghế trẻ con ở trong xe hơi cầm một cuốn sách nhỏ và ngó vào đó.

Không lâu nữa, những đứa trẻ chập chững của thế kỷ 21 có thể sẽ từ bỏ cái sự phô trương việc đọc sách ở nơi công cộng để chấp nhận thói quen đều đặn tìm kiếm trên smartphone. Nếu Seneca hay Martial mà ở thời nay, chắc họ sẽ viết những bản văn châm biếm cái sự phô bày việc đọc tin nhắn ở chỗ đông người và hiển thị văn bản ngay trước mặt.

Đọc sách thời đại số, cũng như đọc những cuộn giấy thời cổ, là một diễn ngôn quan trọng cho biết chúng ta là ai. Giống như các độc giả nơi công cộng ở Rome thời Martial, những độc giả chăm chăm đọc tin nhắn và các hình thức truyền thông xã hội khác hiện ra ở khắp nơi. Dù trong cả hai trường hợp sự diễn đọc đều không mệt mỏi cấu trúc nên hình ảnh bản ngã của họ thì cái bản sắc mà họ muốn xác lập cũng rất khác nhau.

Advertisement

Những người trẻ ngồi trong quán bar kiểm tra các tin nhắn trên điện thoại không tạo nên diễn ngôn về thị hiếu văn học tinh tế của họ. Họ chỉ báo hiệu rằng họ đang kết nối và rằng – đây là điều quan trọng nhất – sự chú ý của họ là điều thường xuyên phải có.

Thieu nu the ky 18 doc sach khac gi co gai doc smartphone thoi nay? hinh anh 4 istockphoto_938982304_612x612.jpg

Công nghệ thay đổi thói quen đọc. Ảnh: istockphoto

Khi công nghệ số phát triển, sự diễn đọc đã thay đổi. Sự tương phản giữa người phụ nữ thế kỷ 18 đọc sách và một cô cậu trẻ tuổi dán mắt vào smarphone cho thấy những cách thức khác nhau chúng ta kiến tạo bản sắc thông qua việc đọc. Hiện nay, người tiêu dùng sành sỏi văn bản số đang cạnh tranh giành sự khẳng định về văn hóa với độc giả sách giấy, nhưng sự diễn đọc nào là đáng giá nhất?

Đối với những người muốn tuyên bố trí tuệ của họ cho thế giới biết thì sự lựa chọn đã rõ ràng: Các văn bản số không phải là cái đánh dấu sự phân biệt văn hóa. Có lẽ vì thế nên bất chấp việc sử dụng rộng rãi máy tính bảng, việc bán sách giấy gần đây vẫn tăng lên.

Khác với sách, máy tính bảng không phải là công cụ chứng tỏ thị hiếu và sự tinh tế. Vì vậy các nhà thiết kế nội thất đã dùng những giá sách để tạo ấn tượng thanh lịch và tinh tế cho căn phòng. Các doanh nghiệp tích cực cải thiện vẻ ngoài tinh tế bằng cách cung cấp những giá sách làm sẵn cho những người mua muốn tỏ ra có thị hiếu cao.

“Books by the Foot”, một hãng bán hàng trực tuyến cam đoan đưa lại “một tủ sách phù hợp với cá tính của bạn và không gian nhà bạn”, hứa hẹn cung cấp những cuốn sách “dựa trên màu sắc, kiểu dáng, chủ đề, kích thước, chiều cao, và nhiều nữa để tạo ra một tủ sách trông thật vĩ đại”. Một doanh nghiệp trực tuyến khác phát đạt về việc bán các tủ sách theo yêu cầu khách hàng thì nói rằng, ngay cả vào thời đại số, tủ sách vẫn là biểu tượng của văn hóa cao.

Advertisement

Những kẻ “điên sách” vẫn đang ở cạnh chúng ta, nhưng may là nhiều độc giả không còn thích việc diễn đọc. Họ vẫn đắm mình vào văn bản và vẫn thực sự yêu những câu chuyện họ đọc. Bất luận phương tiện nào, điều quan trọng ở đây là khát vọng rất con người muốn bước lên hành trình này. Không phải sự trình diễn cũng không phải cách nhìn là quan trọng, mà là sự trải nghiệm hành trình vào cõi chưa biết.

Nguồn: Zing (https://news.zing.vn/thieu-nu-the-ky-18-doc-sach-khac-gi-co-gai-doc-smartphone-thoi-nay-post1075651.html)

Xuất Bản

Liên hoan Văn chương Hòa bình ở Khu Phi quân sự

Được phát hành

,

Bởi

Nhà văn là nhân chứng sáng suốt, là người tỉnh táo, đủ trí tuệ để ghi lại rất nhiều sự kiện xảy ra trong cuộc sống.

Le Minh Khue anh 1

Nhà văn được giải Nobel Svetlana Alexievich và nhà văn Lê Minh Khuê tại liên hoan.

Lịch sử chỉ nói được về sự kiện đó trong vài dòng. Nhưng nhà văn nhìn sự kiện đó thấu đáo thông qua các số phận, ghi chép lại cho các thế hệ tiếp theo.

Văn chương hòa bình ở thành phố sách Pazu

Từ nhiều năm nay, có rất nhiều cuộc gặp gỡ văn chương được Hàn Quốc tổ chức, quy tụ nhiều nhà văn ở các nước đến để dự liên hoan và hội nghị về các vấn đề lớn. Các nhà văn thường đại diện cho những vùng đất ở châu Á, châu Phi, Mỹ Latin. Ít khi có khuôn mặt đại diện của châu Âu và Bắc Mỹ. Giáo sư Kim Jae Yong, người trong ban tổ chức các hội thảo nói với tôi: “Tôi thích đại biểu của châu Á, châu Phi và Mỹ Latin”.

Năm 2008, tôi được dự hội nghị có hàng trăm nhà văn nhiều màu da. Những cuộc gặp gỡ, những ý kiến khác nhau, nhiều tiếng nói của các miền đất. Nhưng cũng giống như các hội nghị trên thế giới, không ai biết người đang đối thoại của mình từng viết gì. Vui vẻ như vậy, và cũng biết là đã đến các cuộc gặp gỡ này thì ai cũng có “thành tựu” nào đấy, nhưng chẳng ai biết rõ về ai, cuộc sống, tài năng, công việc hàng ngày… Mà có lẽ như thế lại hay.

Advertisement

Nhìn thấy nhau đột nhiên thấy quý mến vì nụ cười, vì màu da, vì xa cách địa lý nhưng cũng có một công việc và cũng có sự quan tâm sâu sắc tới cuộc sống của đất nước mình.

Cuối tháng 11/2023, tôi được mời đến Liên hoan Văn chương Hòa bình ở Khu Phi quân sự DMZ (De-military Zone) do Quỹ văn hóa tỉnh Gyeong-gi chủ trì. Gyeong-gi là tỉnh lớn, một đơn vị hành chính rất quan trọng của Hàn Quốc, có 13 triệu dân, ở ngay cạnh Thủ đô Seoul. Liên hoan tổ chức ở thành phố xuất bản Pazu, nơi chỉ có các nhà xuất bản, và chỉ sách là sách. Khi nhận lời mời tôi nghĩ chắc liên hoan sẽ đặt trọng tâm vào vấn đề về chiến tranh. Chiến sự Nga – Ukraine đang ác liệt. Và từ mấy hôm trước chiến sự ở dải Gaza đang làm cả thế giới thấy bất an.

Đến dự liên hoan, người đầu tiên tôi chú ý nhìn là nhà văn Adania Shibli đến từ Palestine, một người phụ nữ gầy gò, khuôn mặt thông minh nhưng trông có gì đó như thảng thốt. Quê hương của cô ở dải Gaza đang hứng chịu bom đạn chết chóc, trẻ con chết hàng ngày. Tôi bắt tay cô, không nói với nhau được gì nhưng có vẻ cô thấu hiểu tình cảm của người chia sẻ.

Liên hoan có 12 tác giả nước ngoài và 38 tác giả Hàn Quốc, toàn người rất nổi tiếng. Sáu nhà văn trong ban tổ chức là các giáo sư kiêm tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà thơ. Giáo sư Kim Jae Yong rất bận rộn. Ông có những giờ giảng bài ở các trường đại học nên khi đến muộn, ông bắt tay tôi rất chặt. Chúng tôi quen nhau từ năm 2008 và khi tôi tới Hadong nhận giải thưởng văn học quốc tế mang tên văn hào Byeong-ju Lee, ở xa ông đã gọi điện chúc mừng.

Các nhà văn đến từ Nigeria, Ấn Độ, Tunisia, Peru, từ Đài Loan (Trung Quốc), Philippines, Nhật Bản đều ở độ tuổi từ 50 đến 70. Nhà văn da đen Niyi Osundare là người gốc Nigeria nhưng là công dân Mỹ, sống ở bang Louisiana. Ông cười cởi mở, thân thiện với tôi và hát một bài hát gì đó mà điệp khúc nhắc đi nhắc lại Việt Nam… Việt Nam. Ông hát say sưa và bảo với tôi: Đấy, người dân châu Phi rất yêu quý Việt Nam. Ông cùng tuổi với tôi, có ba người con trai, ông hay khoác tay tôi và bảo: Nào, các ông bà già hãy ngồi xuống! Rồi nhắc đi nhắc lại: Việt Nam – Mọi chuyện đều ổn!

Advertisement

Những khi như vậy lại cứ tiếc là chưa được đọc tác phẩm của họ. Cô gái người Philippines cũng vậy. Xinh đẹp, sinh động, tuổi chỉ hơn 40, cô hỏi tôi: Đột nhiên chị gặp tôi ở Hà Nội thì chị sẽ thế nào? Rồi cười tươi tắn bảo: Tôi sẽ tới Việt Nam!

Tham luận của các nhà văn đều hướng đến những vấn đề ở đất nước họ. Xung đột vùng đất, sắc tộc, cách để tồn tại ở một nơi xa lạ. Tôi nói đến những người mẹ trong chiến tranh Việt Nam. Giáo sư Kim Jae Yong bảo tham luận của tôi rất gần với tiêu chí của hội thảo. Thực ra ở Việt Nam đề tài chiến tranh gắn kết với cuộc đời của nhiều thế hệ, cho đến rất lâu sau chiến tranh vẫn chưa thể ra khỏi vùng đất mà nhà văn đề cập.

Trong bữa sáng ở khách sạn, Priya Basil, nhà văn gốc Ấn Độ hiện sống ở Đức có hỏi tôi: Thế khi tham gia chiến tranh chị sợ ai nhất? Cô ấy hỏi ai chứ không hỏi cái gì. Tôi bảo tôi sợ cái chết. Chị có căm thù người Mỹ không? Không. Lúc ấy thì không. Tôi chỉ sợ hãi. Sợ hãi choán hết tâm trí con người. Còn căm thù thì có. Nó tới dần dần. Qua nhận thức, qua thời gian.

Ở Khu Phi quân sự, biên giới giữa Hàn Quốc và Bắc Triều Tiên, trong khi đứng bên này nhìn sang phía Bắc Triều Tiên, hôm ấy mù trời, không thấy rõ, chỉ thấy thấp thoáng cánh đồng lúa, nhà văn người Ấn Độ nhìn tôi cười: Việt Nam có hoàn cảnh như thế này lâu không? Tôi bảo hơn hai mươi năm. Anh ấy trầm ngâm: Ừ, cũng phải bao nhiêu xương máu…

Diễn đàn khơi gợi ký ức

Mọi người đều có vẻ cảm thông, chia sẻ với nhau. Nhất là khi lúc này bom đạn đang làm thế giới chao đảo, bất ổn. Các bản tham luận đều nói tới ước mong hòa bình cho các vùng đất. Bản tham luận của nhà văn đoạt giải Nobel nói rất nhiều đến ký ức chiến tranh, khi nước Pháp bị xâm chiếm và đội quân xâm lược có những lúc như muốn lấy lòng người dân. Tên lính Đức đưa cho tác giả, lúc ấy còn bé, mấy thanh sôcôla. Lát sau bà ngoại của ông phải giấu vứt đi, vì sợ bị đầu độc. Ông nói nhiều tới ký ức chiến tranh trong các buổi giao lưu, ông nhắc tới những cuộc đối đầu với quân Đức và ký ức bạo lực hầu như theo ông suốt đời.

Advertisement
Le Minh Khue anh 2

Các nhà văn quốc tế dự Liên hoan Văn chương Hòa bình ở Khu Phi quân sự DMZ Hàn Quốc, tháng 11.2023

Jean-Marie Gustave Le Clézio – một cái tên không xa lạ với độc giả Việt Nam. Tôi đã đọc tiểu thuyết Sa mạc của ông. Đọc các truyện ngắn. Đặc biệt là tiểu thuyết Sa mạc, rất khác với các tiểu thuyết có vẻ hơi nhẹ nhõm bóng bẩy ở một số nhà văn Pháp, tiểu thuyết của ông tràn đầy chi tiết, sự kiện, dày đặc tình huống về đời sống trên sa mạc, rất hấp dẫn và không dễ đọc. Ông là một trong ba nhà văn Pháp nổi tiếng, tiêu biểu, là người đã xuất bản trên 30 tác phẩm.

Le Clézio nhận giải Nobel Văn chương năm 2008. Trong lần đi thăm Khu Phi quân sự DMZ, nơi chia cắt hai miền Triều Tiên, ông ngồi giữa hai người phụ nữ, chắc một người là thư ký. Ông cao dong dỏng, thẳng thớm, rắn rỏi, dù đã ngoài 80. Trông ông rất trẻ. Chắc thời trẻ ông cực kỳ hấp dẫn. Tôi chỉ nói được với ông hai ba câu, nhờ Choi Hana dịch qua tiếng Anh. Tôi nói ở Việt Nam sách của ông nhiều người đọc nhất là thanh niên. Ông bình thản gật đầu. Tôi hỏi ông có đọc một vài nhà văn gốc Việt ở Pháp không. Ông bảo ông biết Linda Lê. Ông hỏi sách của tôi có được dịch ở Pháp không? Không, tôi chỉ được in sách ở Mỹ. Ông bảo sắp tới ông sẽ đi Mỹ, ông sẽ tìm đọc…

Tôi biết đó là điều không thể, vì ông hiếm thời gian, vì đi tìm một cuốn sách in đã lâu là điều không thể. Và vì sự quan tâm đến một nhà văn xa lạ cũng rất không thể. Nhưng tôi cảm động vì cách cư xử lịch sự của ông, nó gây nên thiện cảm, sự ấm áp và trân trọng… Những ngày ở Hàn Quốc, giữa các cuộc hội thảo và tham quan, Le Clézio rất trầm lặng, thậm chí có vẻ xa cách. Cũng không thấy nhà văn của nước nào ngồi trò chuyện với ông ngoài các cuộc hội thảo ông ngồi trên diễn đàn, trả lời vài câu hỏi, bàn tới vấn đề chiến tranh – hòa bình và điều ông nói trong hội thảo cũng như trong bản tham luận làm ta suy nghĩ.

Ông nói đến những bi kịch lớn của lịch sử thế giới, những cuộc chinh phục thuộc địa, sự tàn sát người vô tội ở châu Mỹ da đỏ, buôn bán nô lệ từ châu Phi, các cuộc chiến tranh thế giới… Không điều nào trong số đó bị văn chương ngăn chặn. Có lẽ đó không phải là vai trò của văn chương. Nhà văn không phải là nhà tiên tri hay nhà chính trị. Trên hết họ là nhân chứng… Tác phẩm của họ cộng hưởng, đôi khi khuếch đại những sự kiện xảy ra cùng thời với họ, nhưng chúng không ảnh hưởng đến tiến trình chung…

Người cùng ngồi trên diễn đàn với ông là bà Svetlana Alexievich, nhà văn người Belarus được giải Nobel Văn chương năm 2015. Tôi chú ý khuôn mặt hiền hậu của bà, nhưng cái vẻ không khoan nhượng của bà giống như một đặc điểm của các nhà văn nữ hay quan tâm đến các đề tài khó như chiến tranh, như chính trị và thuyết phục người đọc bằng quan điểm cứng rắn. Tôi chú ý tìm bà ngay từ đầu khi bà đi ra cùng hai cô thư ký. Tôi nói với bà: Tôi là nhà văn Việt Nam. Tôi đã trải qua chiến tranh.

Advertisement

Đôi mắt bà nhìn rất nhanh qua tôi. Như nắm bắt nhanh một ấn tượng. Cái nhìn vừa như muốn quen biết vừa như dò hỏi. Nhưng thiện cảm thì rất rõ. Chúng tôi bắt tay nhau nhưng nói chuyện lại khó. Bà nói tiếng Nga. Phải có một phiên dịch tiếng Anh biết tiếng Nga. Đành chỉ biết cười vậy!

Svetlana Alexievich gây ấn tượng với tôi từ lâu khi tôi đọc quyển Chiến tranh không có khuôn mặt phụ nữ của bà. Sách được ông Nguyên Ngọc chuyển ngữ thu hút người đọc Việt Nam hơn vì tác giả và dịch giả cùng trải qua chiến tranh, có sự đồng cảm lớn.

Trong quyển sách của bà có một chi tiết làm tôi xúc động ngay từ lần đọc đầu tiên. Một nhóm nữ du kích bị bọn Đức bắt giam. Những tên Gestapo độc ác. Một người phụ nữ có đứa con nhỏ hơn một tuổi chưa biết nói. Khi bọn lính lôi người mẹ đi, đứa trẻ lần đầu tiên trong đời hét lên: Mẹ!

Quyển sách sắp xuất bản của bà cũng thuộc thể loại văn xuôi phi hư cấu. […]

Rất nhiều câu chuyện Svetlana nói trên diễn đàn. Cuộc chiến đang diễn ra và chuyện của bà thu hút người nghe.

Advertisement

Những tác giả Nobel Văn chương đến Hàn Quốc là một sự kiện. Hội trường đông nghẹt người nghe. Buổi giao lưu quan trọng có vị phó tỉnh trưởng tỉnh Gyeong-gi cầm trịch. Vị quan chức của tỉnh là người rất am hiểu văn chương. Ông dẫn dắt, gợi ý, từ đại biểu đến thính giả đều như hướng về cách gợi mở của ông. Trong dàn người đông đúc khi chụp ảnh lưu niệm, ông nhìn về phía tôi rồi tiến tới hỏi tôi ở đâu. Tôi ở Việt Nam đến! Ông cười rạng rỡ, nói như chúc mừng: Chào Việt Nam!

Nhìn cách đón tiếp trân trọng, sự nể nang của mọi người mới thấy người được giải Nobel cực kỳ hạnh phúc. Những điều ông Le Clézio nói làm tôi vừa tâm đắc vừa lấy lại niềm tin vào công việc mà lâu nay mình đã xem nhẹ. Văn chương đích thực phải được nuôi dưỡng trong môi trường tương xứng. Không khí tinh thần ô nhiễm khiến người viết chán nản, tự rẻ rúng với nghề. Nhà văn ta cũng có nhiều sự đáng bị xem thường, nhưng nếu như cần lấy lại sự tôn trọng thì cần hiểu hơn nữa cái nghề mình theo.

Bởi theo nhà văn đoạt giải Nobel mà tôi gặp, văn chương không giúp ích trực tiếp cho bất kỳ một mặt nào của cuộc sống. Văn chương không ngăn cản được chiến tranh, không ngăn cản được đói nghèo, không làm dịu được sự phẫn nộ của thiên nhiên. Nhưng nhà văn là nhân chứng sáng suốt bậc nhất, là người tỉnh táo, đủ trí tuệ để ghi lại rất nhiều sự kiện xảy ra trong cuộc sống. Lịch sử chỉ nói được về sự kiện đó trong vài dòng. Nhưng nhà văn nhìn sự kiện đó thấu đáo thông qua các số phận, ghi chép lại cho các thế hệ tiếp theo.

Nhà văn – có lẽ cũng là người cần thiết.

Nguồn: https://znews.vn/lien-hoan-van-chuong-hoa-binh-o-khu-phi-quan-su-post1453329.html

Advertisement

Tiếp tục đọc

Xuất Bản

Những dự án lan tỏa tình yêu sách

Được phát hành

,

Bởi

Không chỉ đầu tư nâng cao chất lượng sách, các đơn vị xuất bản còn tổ chức nhiều hoạt động nhằm lan tỏa tình yêu sách, góp phần xây dựng thói quen đọc.

Du an tang sach anh 1

“Chia sẻ yêu thương – Chào xuân mới” là chương trình Nhà xuất bản (NXB) Phụ nữ Việt Nam phối hợp cùng Ban Quản lý Phố sách Hà Nội và Câu lạc bộ Gia đình người tự kỷ Hà Nội tổ chức trong tuần này với mong muốn đáp ứng mong ước của các gia đình có con tự kỷ là được đưa con ra phố, để con mình vào nhịp sống thường nhật, và có một ngày hội để con được biểu diễn, được xem các tiết mục văn nghệ, được gặp gỡ nhau.

Ngày hội ấy còn là dịp để các phụ huynh và các giáo viên làm việc trong lĩnh vực giáo dục trẻ đặc biệt có cơ hội gặp gỡ, chia sẻ thông tin, hỗ trợ và động viên nhau.

Đây chỉ là một trong số nhiều hoạt động vì cộng đồng mà NXB Phụ nữ Việt Nam tổ chức thường xuyên trong nhiều năm qua như đưa sách về vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn, tặng sách đến các không gian đọc cộng đồng và các không gian đọc do những người khuyết tật quản lý, tổ chức các buổi trò chuyện chuyên đề và trao tặng sách tới các trại giam.

Đại diện NXB cho biết những năm gần đây, trung bình mỗi năm NXB Phụ nữ Việt Nam tổ chức khoảng 50 sự kiện khuyến đọc. Năm 2022, một Quỹ sách Cộng đồng cũng đã được NXB Phụ nữ Việt Nam cho ra mắt, từ đó nhận được sự đồng hành của nhiều cá nhân, tổ chức để có được nhiều chương trình trò chuyện khuyến đọc và tặng sách tới cộng đồng.

Advertisement

Điểm đặc biệt, không chỉ khuyến đọc ở vai trò của một đơn vị xuất bản mà nhiều cán bộ của NXB Phụ nữ Việt Nam cũng luôn mang trong mình một tình yêu với sách và truyền lửa đọc ấy đến xung quanh. Như một cán bộ truyền thông của NXB Phụ nữ Việt Nam đã thành lập Quỹ Khuyến đọc trong nhóm facebook “Mạng lưới cha mẹ” với mong muốn quyên góp sách tặng của nơi có sách tới nơi cần sách, quyên góp tiền ủng hộ mua sách, giá sách, các trang thiết bị liên quan tới việc đọc sách, và góp phần thúc đẩy văn hóa đọc trong cộng đồng.

Hướng tới cộng đồng bằng Quỹ Chibooks Kết nối yêu thương, năm vừa qua Công ty sách Chibooks hoạt động mạnh mẽ với dự án xây dựng 300 tủ sách thư viện miễn phí vào các trường học trên cả nước, từ tiểu học, THCS, THPT đến các trường cao đẳng, đại học. Đây là dự án đã được triển khai từ năm 2011 đến nay với tổng kinh phí ước tính 12 tỷ đồng nhằm nâng cao ý thức đọc sách trong cộng đồng. Đọc sách để chúng ta thêm hiểu và yêu thương con người, mở rộng cánh cửa tâm hồn ra với thế giới xung quanh. Chibooks mong muốn dự án sẽ lan tỏa ảnh hưởng sâu rộng về ý thức đọc sách đến học sinh từ tiểu học, THCS, gieo mầm tìm hiểu, khát khao khám phá, mở rộng trí tưởng tượng và tri thức cho các em thông qua sách vở.

Dịch giả Nguyễn Lệ Chi, Giám đốc Công ty sách Chibooks, cho biết: “Riêng năm 2023, Quỹ Chibooks Kết nối yêu thương đã trao tặng 32 tủ sách thư viện với 14.242 bản sách, tổng trị giá trên 1,61 tỷ đồng, trong đó gồm 14 tủ sách thư viện cho các trường học và trao tặng sách tới 18 thư viện cộng đồng, 15 thư viện của 15 nhà văn hóa bản”.

Với hoạt động tặng sách cho học sinh tại các trường học ở những nơi chưa đủ điều kiện để thiết lập tủ sách, chương trình “Sách đến tay em” là một trong những Dự án của Câu lạc bộ Vườn yêu thương Thái Hà được triển khai từ cuối tháng 7/2022. Bên cạnh đó, Thái Hà books cũng tổ chức nhiều chương trình khuyến đọc như “Tết sách”, “Sách đồng hành cùng sinh viên”, “ATM sách miễn phí – phiên bản 2”, “Đổi sách lấy cây – gây quỹ khuyến đọc”…

Omega Plus books chọn hướng đi là hỗ trợ xây dựng tủ sách cộng đồng cho các doanh nhân muốn xây dựng thư viện cho cộng đồng, doanh nghiệp, cho các cá nhân, nhóm muốn xây dựng thư viện cho gia đình, quê hương, dòng họ, thư viện cho bệnh viện hay thư viện cho trường học… Danh mục sách là các tác phẩm kinh điển, nền tảng do Omega Plus books tuyển chọn và xuất bản ở nhiều chủ đề khác nhau từ lịch sử Việt Nam, lịch sử thế giới, chính trị, kinh tế, khoa học vật lý, văn học thiếu nhi, giáo dục, y học, nghệ thuật, âm nhạc…

Advertisement

Với NXB Kim Đồng, hoạt động khuyến đọc và trao tặng sách được tổ chức thường xuyên, liên tục như chương trình “Một triệu cuốn sách cho trẻ em nghèo”, tặng tủ sách cho các trường học ở vùng cao, vùng sâu, vùng xa, cho cộng đồng trẻ em nghèo người Việt tại nước ngoài – những nơi còn khó khăn, không có điều kiện tiếp cận với sách vở, tài liệu trong nước; bảo trợ, thường xuyên tặng sách cho các thư viện, không gian đọc.

Mỗi đơn vị chọn một cách làm riêng nhưng điểm chung là đều hướng đến vì cộng đồng, đặc biệt với những cộng đồng còn khó khăn, nhằm mang tri thức đến với lớp trẻ, lan tỏa tình yêu sách và góp phần xây dựng thói quen đọc.

Đọc được sách hay, hãy gửi review cho ZNews

Bạn đọc được một cuốn sách hay, bạn muốn chia sẻ những cảm nhận, những lý do mà người khác nên đọc cuốn sách đó, hãy viết review và gửi về cho chúng tôi. ZNews mở chuyên mục “Cuốn sách tôi đọc”, là diễn đàn để chia sẻ review sách do bạn đọc gửi đến qua Email: [email protected]. Bài viết cần gửi kèm ảnh chụp cuốn sách, tên tác giả, số điện thoại.

Trân trọng.

Advertisement

Nguồn: https://znews.vn/nhung-du-an-lan-toa-tinh-yeu-sach-post1454645.html

Tiếp tục đọc

Xuất Bản

‘Hồn Trương Ba da hàng thịt’ – Một cách tiếp cận thế hệ công chúng mới

Được phát hành

,

Bởi

Kịch “Hồn Trương Ba da hàng thịt” của Tsuyoshi Sugiyama là sự tiếp cận ráo riết thế hệ người xem mới, song gây ra tiếng thở dài cho phần công chúng còn luyến nhớ những mẫu mực.

Hon Truong Ba anh 1

Đạo diễn người Nhật Bản Tsuyoshi Sugiyama từng gây được dư luận ở Việt Nam với cách xử lý độc đáo hai vở kịch kinh điển Cậu Vanya (Anton Chekhov) và Hedda Gabler (Henrik Ibsen) ở Nhà hát Tuổi Trẻ. Lần này, vẫn với tư duy sân khấu độc đáo đó, anh mang đến cho bản dựng Hồn Trương Ba da hàng thịt nhiều nét lạ.

Một tổng thể những nét lạ

Cái lạ đầu tiên là hóa trang và trang phục. Tất cả nhân vật đều ăn mặc khá hiện đại và có phần được Nhật hóa. Vợ chồng con cái nhà Trương Ba như những người nông dân đâu đó bên nước Nhật. Vợ anh hàng thịt, đặc biệt là đám tiên nữ nhà trời, không khác gì những vũ nữ tân thời trong một màn tạp kỹ (nói như một ông quan thiên đình trong kịch “thiên đình gì mà như cái chợ”, thì ở bản dựng này thiên đình gì mà như sân khấu tạp kỹ). Hai ông quan liêu tùy tiện ở thiên đình là Nam Tào Bắc Đẩu trang phục như công chức, nhưng được phân biệt với người hạ giới bằng cách đội trên đầu cặp sừng trâu và sừng dê, vừa như quỷ sống vừa như đám đầu trâu mặt ngựa.

Các nhân vật phần nhiều mang điểm nhấn hóa trang bôi mặt trắng như kiểu kịch Nô của Nhật, cũng có khi là những vạch vằn vện kiểu tuồng Tàu hoặc thổ dân đâu đó. Hóa trang và phục trang gây không khí Nhật hóa và gợi liên tưởng một câu chuyện dân gian không chỉ riêng một đất nước nào.

Cái lạ nữa là đạo diễn chuyển đổi giới tính cho một số nhân vật. Đế Thích cao cờ không phải là phi giới tính như cách thể hiện của nghệ sĩ Trần Tiến trong bản dựng đầu tiên gần bốn chục năm trước, mà là một… bà, bà tiên Đế Thích.

Advertisement

Lý trưởng bê bối tham nhũng ngày trước là nghệ sĩ Phạm Bằng thì nay là một người đàn bà, một bà có chức có quyền và cũng không hẳn là giới tính nữ. Một số nền văn minh cổ coi thần thánh mang trong mình cùng lúc nhiều giới tính, và kẻ tham nhũng trong kịch này có lẽ cũng đa sắc như vậy.

Đạo diễn dụng công tạo ra những mảng miếng lạ, chẳng hạn trong vở Cậu Vanya, ông để cho nghệ sĩ Lê Khanh và các diễn viên khác lăn lộn trong nhem nhuốc cát bụi. Cát thật. Cát mịt mù trên sân khấu. Còn ở Hồn Trương Ba da hàng thịt, lối sử dụng các nguyên vật liệu làm đạo cụ vẫn còn đó. Cái chậu tiết anh hàng thịt hất văng ra nhuộm đỏ một mảng sân khấu. Cốc nước của bà quyền chức cũng màu máu. Xô nước mà người con dâu hắt vào cái hồn-Trương-Ba-da-hàng-thịt để thức tỉnh phần hồn ông Trương Ba cũng là… nước thật.

Đạo diễn không ngần ngại để cho nước lênh láng trên sàn diễn, mà theo một quan niệm sân khấu nào đó thì không nhiều mỹ cảm. Nhưng chỉ có cách tự lý giải: đó là chủ ý của riêng đạo diễn Tsuyoshi Sugiyama. Các động tác lên thiên đình xuống trần gian của Đế Thích và bà vợ Trương Ba là ước lệ không gian kiểu chiếu chèo nhưng cũng là phép ước lệ của sân khấu dân gian nhiều nước.

Cuộc giằng co giữa thể xác hàng thịt và linh hồn của Trương Ba được cụ thể bằng một vật kết nối như sợi dây thừng, lại cũng như những khúc dồi hoặc dây xúc xích của anh hàng thịt. Ấy vậy, người xem vừa tưởng như có thể kết luận rằng sử dụng ước lệ và biểu tượng là căn tính của đạo diễn thì lại va ngay vào những động tác hình thể quá cụ thể như động chạm cầm nắm sờ soạng. Diễn viên đã làm thật, như có dụng ý bác bỏ ước lệ mà khẳng định họ đang làm dạng kịch truyền hình trong nhà ngoài phố.

Nhiệt tình mang đến cái lạ cũng có thể đã làm cho kịch thiếu đi những khoảng lặng, những phút lắng lại, trầm sâu trong tâm tưởng và gieo vào người đọc những cảm xúc mà kịch bản đã sẵn có. Những yếu tố kỹ thuật tân thời và sự mải mê thủ pháp mảng miếng lạ có khi đã khiến cho kịch thiên về tính kỹ nghệ và duy lý.

Advertisement
Hon Truong Ba anh 2

Tạo hình tiên Đế Thích và bà vợ Trương Ba trong vở kịch. Ảnh: Se sẽ chứ.

Chiến trường của linh hồn và thể xác

Dù có tránh bớt liên tưởng đến cây cao bóng cả, thì cũng thấy sau mấy thế hệ của sân khấu kinh điển như Trọng Khôi, Mỹ Dung, Trần Tiến, Lan Hương (Quắm), Phạm Bằng… truyền thống dựng kịch kinh điển duy mỹ có thể đã dừng lại sau thế hệ của những Lê Khanh, Ngọc Huyền, Chí Trung, Anh Tú (và Thành Lộc ở Sài Gòn)…

Trong tình thế hiện nay, chạm đến những vở kịch kinh điển giàu tính biểu tượng và ẩn dụ, đạo diễn vẫn phải thỏa hiệp với lớp diễn viên mới để làm nên một thứ “tân cổ giao duyên” – chỉ nói về nghệ thuật diễn xuất. Phải chấp nhận pha trộn giữa động tác hình thể cách điệu và cách diễn tả thật, pha trộn lối diễn xuất giữa sân khấu và phim truyền hình. Đến thế mới thấy diễn viên đóng vai hồn-Trương-Ba-da-hàng-thịt nỗ lực rất nhiều mà cái gánh nặng ấy vẫn là quá sức.

Diễn viên không làm cho người xem thấy được cơn vật vã giằng giật của hồn bên trong xác, một khi hình thể khô cứng thiếu sinh sắc. Đài từ các diễn viên vốn quen được hỗ trợ khuếch âm của các phương tiện âm thanh hiện đại, khi bị khước từ dùng micrô, phải dùng giọng mộc, dùng âm thanh gốc, thì nỗi hoang mang không tự tin vào giọng mình bộc lộ qua những phát âm nhả chữ thiếu tròn vành, thậm chí nhiều khi díu và dính, nhòe và hụt hơi.

Trở lại với cách xử lý của đạo diễn. Kết thúc vở kịch, hồn ông Trương Ba chấp nhận cái chết và anh hàng thịt được sống lại. Đạo diễn Nguyễn Đình Nghi khi xưa đã để cho anh ta vùng dậy, nhìn quanh rồi thô lỗ quát mắng cô vợ – ngựa quen đường cũ, thói xưa khó bỏ.

Nhưng đạo diễn Tsuyoshi Sugiyama đã xử lý cách khác. Không chỉ ông Trương Ba chết, tất cả nhân vật từ anh hàng thịt, vợ chồng con cái nhà anh cho đến gia đình Trương Ba và bạn bè, cả tiên nữ và Đế Thích đều đi những bước giật lùi, họ đi ngược không gian và thời gian, để rồi tất thảy cùng đổ xuống, cùng lăn ra chết. Mới trước đó các nhân vật còn luận về chuyện hồn nọ xác kia, hồn không cần cậy nhờ cái xác, xác cũng chẳng phải mượn hồn, giờ thì hồn nào xác nào cũng chết. Tại sao vậy? Rằng không phải chỉ có một ông Trương Ba mới phải mượn thể xác người khác? Có khi cả thế gian này đều là hồn nọ xác kia, chẳng có ai được nguyên vẹn là mình, có khi ai ai cũng đều là những thực thể lắp ghép, để mà sống với đời?

Advertisement

Trên cái thế gian mà hóa ra chẳng có ai nguyên vẹn, chỉ còn lại một nhạc công ôm cây đàn ghi ta, đi như trên một bãi chiến trường sau trận đấu hồn và xác. Anh ta cũng là người dẫn chuyện bằng âm thanh trong suốt vở diễn. Và những âm thanh cuối cùng được cất lên, có thể là khúc cầu siêu, cũng có thể là khúc hoan ca.

Ở bản Hồn Trương Ba da hàng thịt của Tsuyoshi Sugiyama, đài từ và hình thể của các diễn viên nếu đạt chuẩn kịch kinh điển, sẽ chuyển tải nội dung trọn vẹn, và cái trải nghiệm sân khấu lạ lùng này sẽ thật sự là cách xử lý sân khấu kinh điển có ý nghĩa cho người xem hôm nay.

Tất nhiên sự tiếp cận ráo riết thế hệ người xem mới sẽ gây ra tiếng thở dài cho phần công chúng còn luyến nhớ những mẫu mực. Nhật hóa và quốc tế hóa một vở kịch Việt như vậy, không chỉ vì đạo diễn Nhật Bản nhớ quê hương, mà biết đâu Tsuyoshi Sugiyama cũng mong một ngày nào đó bản dựng này sẽ đến với người xem ở quê hương anh và cả đâu đấy bên ngoài đất Việt.

Hồn Trương Ba da hàng thịt, kịch của Lưu Quang Vũ, đạo diễn: Tsuyoshi Sugiyama, sản xuất: Nguyễn Hoàng Điệp, diễn viên của nhiều nhà hát: Chiều Xuân, Kim Oanh, Xuân Tùng, Hương Thủy, Hoàng Tùng, Mạnh Hoàng, Thanh Lê, Hirota, Trường Khang… Ba buổi công diễn tác phẩm diễn ra từ 12 đến 14/1 tại rạp Công Nhân, Hà Nội.

Nguồn: https://znews.vn/hon-truong-ba-da-hang-thit-mot-cach-tiep-can-the-he-cong-chung-moi-post1454673.html

Advertisement

Tiếp tục đọc

Xu hướng