Connect with us

Sách hay

Phát triển văn hóa đọc trong kỷ nguyên số

Được phát hành

,

Chuỗi hoạt động chào mừng Ngày sách và văn hóa đọc Việt Nam lần thứ nhất 21-4 khai mạc tối 19-4 và kéo dài đến 24-4 đánh dấu lần đầu tiên cả nước có một dịp kỷ niệm dành cho giới làm sách, người đọc sách và những ai đang nỗ lực khuyến đọc.

Phát triển văn hóa đọc trong kỷ nguyên số - Ảnh 1.

Không gian công nghệ tại Ngày sách và văn hóa đọc Việt Nam ở phố đi bộ Nguyễn Huệ, quận 1, TP.HCM tối 19-4 – Ảnh: NGỌC PHƯỢNG

Vấn đề làm sao để từ sự kiện này, văn hóa đọc sẽ “trăm hoa đua nở” nhiều hơn, đặc biệt là trong giới trẻ của thời đại số. Tuổi Trẻ ghi nhận các ý kiến sau đây về phát triển văn hóa đọc và truyền cảm hứng đọc.

Phát triển văn hóa đọc trong kỷ nguyên số - Ảnh 2.

Nguồn: Hội xuất bản Việt Nam – Đồ họa: TẤN ĐẠT

Ông Nguyễn Thành Nam (phó giám đốc, tổng biên tập NXB Trẻ): 4 “mẹo” từ gia đình, công nghệ, truyền thông và cộng đồng

Nguyen_Thanh_Nam1

Ông Nguyễn Thành Nam

Trong gia đình, cha mẹ đọc cho con nghe trước khi ngủ, ngay cả khi trẻ chưa đầy 1 tuổi. Đây là cách thức xây dựng thói quen đọc trong tiềm thức của trẻ. Ngoài ra trẻ còn học bằng cách quan sát, nên đối với trẻ em lứa tuổi mầm non hay tiểu học, cha mẹ nên duy trì việc đọc sách, báo và để trẻ quan sát điều đó.

Có thể phát triển một ứng dụng (app) để giúp các trường theo dõi việc đọc sách của học sinh các cấp lớp. Đây không phải là ứng dụng sách điện tử, mà là ứng dụng để thầy cô giao bài tập về đọc sách và theo dõi việc đọc sách của học sinh. 

Nếu có app như vậy và được các trường trong cả nước sử dụng thì hàng chục triệu học sinh có thể đọc sách (ngoài sách giáo khoa) hằng tháng, các thầy cô giáo dễ dàng theo dõi, đánh giá hoặc sáng tạo các hoạt động đi kèm với việc đọc của học sinh.

Truyền thông nên tránh những cách nói khiến mọi người hiểu đọc là phải cầm quyển sách giấy lên đọc mà bỏ qua việc nhiều bạn trẻ có thể chỉ nghe sách (audiobook) hoặc đọc sách điện tử (ebook). Các hình thức sách dựa trên công nghệ, sách tương tác là cách thức tiếp cận nhanh với các em thiếu nhi hay bạn trẻ thích sử dụng mạng.

Từ phía cộng đồng cần duy trì đều đặn các hoạt động liên quan đến sách chứ không chỉ làm theo phong trào, ngắn hạn.

Ông Nguyễn Trương Quý (nhà văn, cựu biên tập viên sách): Tạo sân chơi kết nối người làm sách với bạn đọc

truong quy1

Ông Nguyễn Trương Quý

Hiện nay tôi quan sát thấy có rất nhiều nhóm đọc sách và thảo luận về sách thu hút lượng lớn người tham gia. Những hội nhóm này giúp việc đọc sách có chiều sâu hơn, khiến đời sống của tác phẩm lâu dài hơn và cũng khiến việc đọc sách hấp dẫn hơn khi mọi người được cùng thảo luận về cuốn sách mà mình yêu thích.

Nhiều đơn vị làm sách như Nhã Nam, Kim Đồng có fanpage với lượng theo dõi rất cao, ở đó những người đọc sách được tham gia sân chơi cùng nhau, được viết, chia sẻ về những cuốn sách mình yêu thích. Cách làm này không chỉ kết nối người làm sách với bạn đọc mà còn nuôi dưỡng, lan tỏa tình yêu với việc đọc sách.

Việc các tờ báo, các kênh truyền thông dành thời lượng cho sách vở cũng rất quan trọng, bên cạnh những sự kiện ra mắt sách, giao lưu với bạn đọc của những nhà xuất bản, công ty sách.

Các thư viện cũng cần dễ tiếp cận hơn với người đọc, thậm chí có thể mở cửa 24/24 giờ như một số nước làm được. Bên cạnh đó, mô hình đưa các không gian sách đẹp vào các trung tâm thương mại lớn mà nhiều nước xung quanh đã làm như Thái Lan sẽ giúp sách trở nên dễ tiếp cận hơn với mọi người.

Phát triển văn hóa đọc trong kỷ nguyên số - Ảnh 7.

Các bạn trẻ tham quan không gian thành phố sách tại Ngày sách và văn hóa đọc Việt Nam ở phố đi bộ Nguyễn Huệ, quận 1, TP.HCM tối 19-4 – Ảnh: NGỌC PHƯỢNG

Bà Nguyễn Thúy Uyên Phương (chủ tịch hội đồng trường, hệ thống Trường ICS): Nên thay đổi việc đọc từ trong nhà trường

Uyen_Phuong1

Bà Nguyễn Thúy Uyên Phương

Cần thay đổi theo hướng đặt việc đọc vào việc tiếp thu tri thức và sáng tạo tri thức. Lấy một ví dụ về chuyện dạy học trong trường, thay vì giảng cho các em về núi lửa và yêu cầu học thuộc để trả bài, giáo viên chúng tôi sẽ ra một đề nghị: Các em hãy tìm kiếm thông tin để thiết kế một trang Wiki về núi lửa để giới thiệu cho bạn bè. 

Thế là các học sinh phải tự tìm hiểu các thông tin, như vậy các bạn không còn tâm thế tiếp thu tri thức thụ động, mà lúc này đọc là chủ động tìm kiếm thông tin, từ sách trong thư viện, kể cả trên net…

Như vậy chân dung người đọc đã thay đổi từ thụ động sang chủ động. Thụ động thì học thuộc để trả bài, nhưng chủ động là tiếp thu tri thức, tạo ra tri thức và giải quyết vấn đề. Kỹ năng giải quyết vấn đề ngày càng quan trọng trong bối cảnh xã hội hiện nay và nó bắt nguồn từ tâm thế chủ động trong việc đọc như vậy.

Nhà trường có vai trò không chỉ xây thư viện to và chứa nhiều sách, mà cần tạo các “đường dẫn” như kiểu bài tập trên đây, để đưa các em đến gần với việc đọc chủ động. Khi đã có ý thức chủ động tiếp nhận tri thức và sáng tạo tri thức cũng như nhận thấy tầm quan trọng của việc giải quyết vấn đề, các bạn sẽ trở thành những người đọc thường xuyên và tự nhiên.

Ông Trương Cảnh Linh (một bạn đọc quan tâm sách truyền thống): Sách giấy là lựa chọn ưu tiên

Truong_Canh_Linh1

Ông Trương Cảnh Linh

Quả là ngày nay việc chọn phương thức đọc sách thật không hề dễ, bởi vì có quá nhiều công nghệ/ phương tiện hỗ trợ.

Theo kinh nghiệm của cá nhân tôi, việc chọn hình thức đọc phụ thuộc vào thói quen, sở thích của từng người: nếu đọc vào buổi tối thì nên chọn sách giấy hoặc máy đọc sách với màn hình mực điện tử cho cảm giác như đang đọc sách giấy, nếu bạn đang đi bộ hoặc dã ngoại thì nghe sách nói cũng là một lựa chọn thú vị, nếu đi công tác thì sách điện tử vẫn là một lựa chọn tối ưu vì sự gọn nhẹ của nó. 

Ngoài những hoạt động nói trên, với tôi, sách giấy vẫn là một lựa chọn ưu tiên.

Đối với trẻ, cũng nên cho trẻ tiếp xúc sách giấy hơn là sách điện tử và các thiết bị đọc khác, đặc biệt là trẻ trong độ tuổi cuối mẫu giáo và đầu cấp tiểu học. Việc đọc sách giấy sẽ giúp trẻ làm quen tốt hơn với sách cũng như hình ảnh trong sách, sách khổ lớn nên được sử dụng cho trẻ ở độ tuổi này. Tương tác thông qua hình ảnh cũng là một cách giúp trẻ giao tiếp phi ngôn ngữ với sách khi mà trẻ chưa thể đọc thông viết thạo.

Bà Nguyễn Bích Lan (dịch giả): Đọc sách để thích ứng với cuộc sống

bich lan1

Bà Nguyễn Bích Lan

Nhịp sống hiện đại với những áp lực trong học tập và môi trường lao động dễ khiến những người trẻ căng thẳng. Duy trì thói quen đọc sách như một cách để sống chậm, giảm stress là một lựa chọn tốt. 

Thực tế cho thấy càng ngày càng có nhiều người trẻ có xu hướng cảm thấy căng thẳng, cô đơn, và việc bầu bạn với những cuốn sách hay có thể là một cách giúp các bạn trẻ duy trì trạng thái tinh thần lành mạnh.

Trong cuốn 21 bài học cho thế kỷ 21, tác giả, giáo sư người Do Thái Yuval Noah Harari chỉ ra rằng trong vài thập kỷ tới, khi mà trí tuệ nhân tạo được ứng dụng vào đời sống một cách rộng khắp làm không ít các ngành nghề biến mất, thách thức lớn nhất của con người chính là đối mặt với sự vô dụng của bản thân. 

Ngay cả nền giáo dục của những nước tiên tiến nhất cũng không thể cập nhật đủ nhanh để theo kịp tốc độ thay đổi của cuộc sống hiện đại. Chính vì thế việc đọc sách là sự chuẩn bị cần thiết giúp những người trẻ ở bất cứ quốc gia nào thích ứng với cuộc sống hiện tại và chuẩn bị cho tương lai.

Phát triển văn hóa đọc trong kỷ nguyên số - Ảnh 14.

Trẻ em đọc sách tại Đường sách Nguyễn Văn Bình, quận 1, TP.HCM – Ảnh: QUANG ĐỊNH

Ông Nguyễn Quang Thiều (chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam): Phải làm lại bài bản và bền bỉ

quang thieu1

Ông Nguyễn Quang Thiều

Chúng ta đã đánh mất văn hóa đọc trong một vài thế hệ. Đến khi chúng ta nhận ra điều ấy thì cũng là lúc công nghệ truyền thông của thời đại mới ùa vào và mang theo sự đe dọa với văn hóa đọc. Trước kia chạm vào cuốn sách là tràn ngập cảm hứng. Còn bây giờ cầm một cuốn sách lên cảm hứng đó còn lại rất ít, thậm chí vô cảm.

Một hiện thực cho thấy trên tàu xe và các nơi công cộng ở các nước phương Tây, nơi coi như phát sinh ra công nghệ, mọi người hầu như đều cầm trong tay một cuốn sách để đọc. Còn ở Việt Nam thì hầu như tất cả dán mắt vào màn hình điện thoại.

Những năm gần đây Nhà nước đã và đang thúc đẩy văn hóa đọc với nhiều hình thức. Nhưng nó vẫn ở dạng nửa phong trào mà không phải là phổ cập. Đặc biệt không phải là một đời sống. Chúng ta phải làm lại một cách bài bản và bền bỉ. Sách là cách làm cho tư duy phát triển và quan trọng hơn cả là mở rộng tâm hồn và luôn đặt người đọc trước những câu hỏi về lẽ sống.

Để tạo ra văn hóa đọc trong thời đại hiện nay, tôi nghĩ một trong những biện pháp đó là yêu cầu đọc sách với học sinh các cấp phải coi như một chiến lược và có chế tài đối với nhà trường. Còn cách đọc sách như thế nào để mang lại cảm hứng cho học sinh là một việc khác.

Ở nông thôn Việt Nam hiện nay hầu như quá ít sách. Hầu hết các làng, các khu phố mang tên “làng văn hóa” hay “khu phố văn hóa” nhưng không hề có một tủ sách và các gia đình cũng không có ý thức đọc sách hay hướng dẫn trẻ em đọc sách. Đấy là một lý do mà Hội Nhà văn phát động cuộc vận động sáng tác văn học về thiếu nhi và in sách miễn phí mang tới cho trẻ em miền núi và vùng sâu vùng xa.

Khi các thành viên trong gia đình chăm chăm vào chiếc điện thoại hay tivi thì những đứa trẻ sẽ hướng tới chiếc điện thoại hoặc tivi. Khi tất cả các thành viên quây quần với những cuốn sách thì đứa trẻ sẽ hướng tới những cuốn sách. Trẻ em phải được dẫn dắt, tạo cảm hứng và sự hấp dẫn với những cuốn sách. Và trong một thời gian nhất định sẽ tạo thành một thói quen cho chúng.

Để xây dựng văn hóa đọc chúng ta phải bắt đầu từ những đứa trẻ hiện nay. Nếu không có quan niệm đúng của thế hệ người lớn về sách và văn hóa đọc, chúng ta không thể có một chiến lược đúng đắn về vấn đề hệ trọng này. Và khi đánh mất văn hóa đọc, chúng ta sẽ đánh mất những điều lớn lao trong tri thức và nhân cách của các công dân tương lai.

Ngày sách và văn hóa đọc trên phố đi bộ Nguyễn Huệ

doc sach

Nhiều bạn trẻ lựa chọn cho mình những quyển sách ưng ý trong Ngày hội sách và văn hóa đọc lần 1 tại phố đi bộ Nguyễn Huệ, quận 1, TP.HCM chiều 19-4 – Ảnh: NGỌC PHƯỢNG

Tại TP.HCM, điểm tổ chức chính của Ngày sách và văn hóa đọc Việt Nam lần thứ nhất năm 2022, một hội sách được thiết kế theo ba không gian đọc (không gian chuyển đổi số, không gian thành phố sách truyền thống, không gian các mô hình văn hóa đọc) được bố trí trên đường Nguyễn Huệ với 20 nhà xuất bản tham gia và bày bán 500.000 đầu sách. Bên cạnh đó là các mô hình phát hành sách điện tử, sách nói, thư viện thông minh, các mô hình xuất bản của các đơn vị tham gia.

Dịp này Sở Văn hóa và thể thao TP.HCM cũng tổ chức triển lãm, trưng bày một phần của Không gian văn hóa Hồ Chí Minh. Tại đây bạn đọc được trải nghiệm không gian dạy và học của ông đồ xưa; chiêm ngưỡng tủ sách quý hiếm từ thư viện Khoa học tổng hợp TP.HCM. Đặc biệt có một phần trưng bày giới thiệu hình ảnh và thông tin về chủ quyền biển đảo Việt Nam – góp phần giúp bạn đọc có cảm nhận trực quan về các vấn đề thuộc chủ quyền đất nước.

Ngoài ra còn có sự hiện diện của xe thư viện lưu động rất hiệu quả trong việc đưa sách và các thiết bị đọc về phục vụ người dân nơi vùng sâu vùng xa trong nhiều năm qua. Công ty cổ phần Thư viện số cũng giới thiệu mô hình thư viện số (thiết kế như quyển sách 3D) có thể lắp đặt nhanh chóng cho những nơi có nhu cầu…

Chủ đề Sách và chuyển đổi số được tổ chức bằng các hoạt động tương tác, trải nghiệm các mô hình sách nói, sách điện tử gắn với công nghệ mới, trí tuệ nhân tạo và những giải pháp hiệu quả về ứng dụng chuyển đổi số cho ngành xuất bản như: thư viện sách nói, công cụ hỗ trợ rà soát, biên tập bằng giọng nói…

Chuỗi sự kiện trên là những hoạt động thực tế tiếp theo quyết định của Thủ tướng ngày 4-11-2021 về tổ chức Ngày sách và văn hóa đọc Việt Nam vào ngày 21-4 hằng năm trên phạm vi cả nước. Đây cũng là dịp tôn vinh người đọc, người sáng tác, in, phát hành, thư viện, lưu giữ, sưu tầm, quảng bá sách và các tổ chức, cá nhân có những đóng góp cho phát triển văn hóa đọc trong cộng đồng.

LAM ĐIỀN

Nguồn: https://tuoitre.vn/phat-trien-van-hoa-doc-trong-ky-nguyen-so-20220420082943776.htm

Sách hay

Nghệ thuật tranh kiếng trong ‘Nhà gia tiên’

Được phát hành

,

Bởi

Theo nhà nghiên cứu Huỳnh Thanh Bình, nghệ thuật tranh kiếng gắn liền với văn hóa thờ tự và nhiều khía cạnh khác trong đời sống và sinh hoạt của nhiều gia đình Nam bộ.

Phim điện ảnh Nhà gia tiên do Huỳnh Lập đạo diễn gần cán mốc 200 tỷ, gây sốt phòng vé thời gian qua tuy nội dung còn gây tranh cãi song được đánh giá cao ở phần tái dựng bối cảnh. Trong đó, chi tiết nhân vật chính Mỹ Tiên (Phương Mỹ Chi) được ông mình, một người coi sóc đền miếu (nghệ sĩ Trung Dân đóng) kể về nghệ thuật làm tranh kiếng để lại ấn tượng.

Để tái hiện nghệ thuật dân gian này trên màn ảnh rộng, đoàn phim đã mời một nghệ nhân từ Long An thực hiện các tác phẩm tranh kiếng, cũng như đến làng nghề Bà Vệ (An Giang) tìm kiếm, phục chế những bức tranh cũ mục nát, bị vứt bỏ.

Chia sẻ với Tri Thức – Znews, Thạc sĩ Văn hóa học, nhà nghiên cứu Huỳnh Thanh Bình, tác giả cuốn sách Tranh dân gian Nam Bộ cho rằng việc tranh kiếng xuất hiện trong phim là một yếu tố không quá bất ngờ. “Bộ phim kể về câu chuyện diễn ra trong một không gian truyền thống với những nội dung phong hóa xưa… mà tranh kiếng là loại công nghệ phẩm ‘trang trí’ không chỉ ở những không gian thờ tự mà cả các không gian sinh hoạt trong nhiều gia đình Nam Bộ”, bà nói.

Sự ra đời và phát triển của tranh kiếng Nam Bộ

Theo nhà nghiên cứu, tranh kiếng có mặt ở cung đình Huế từ thời Minh Mạng – Thiệu Trị, song đó là các sản phẩm mỹ nghệ nhập khẩu. Mãi đầu thế kỷ XX, các di dân Quảng Đông đến lập nghiệp ở vùng Chợ Lớn, mới bắt đầu mở các tiệm kiếng, buôn bán các loại kiếng tráng thủy để soi mặt, lộng khuôn hình, tủ, khung cửa chớp, cửa gió… và các loại tranh kiếng: các bức đại tự và các bức thư họa dùng trong việc khánh chúc tân gia, khai trương, mừng thọ… Tranh kiếng Nam bộ ra đời từ đây.

Đến những năm 1920, nghề vẽ tranh kiếng chuyển địa bàn về Lái Thiêu (Thủ Dầu Một). Sau đó, khoảng những năm 1940-1950, nghề làm tranh kiếng lan tỏa khắp lục tỉnh Nam Kỳ, trụ lại ở Mỹ Tho, Cai Lậy, Gò Công (Tiền Giang ngày nay), Chợ Mới (An Giang), Chợ Trạm (Long An), Tây Ninh… và thâm nhập vào cộng đồng Khmer tạo nên dòng tranh kiếng Khmer Nam bộ ở Trà Vinh và Sóc Trăng…

Tranh kiếng Nam bộ chiếm tỷ lệ lớn là tranh thờ: Trước nhất là tranh thờ Tổ tiên với loại tranh Đại tự, Cửu huyền thất tổ, Sơn thủy (biểu đạt ý nghĩa hiếu đạo của câu ca dao nổi tiếng: Công cha như núi Thái Sơn, nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra), Lão mai (nhằm biểu ý “Cây có cội”), Tre tàn măng mọc (động viên nỗ lực vươn lên của thế hệ hậu bối). Đặc biệt là tranh chân dung của tổ tiên quá vãng.

Thứ hai là tranh thờ các đối tượng thuộc tín ngưỡng dân gian như tranh Ông Địa, Ông Táo, các thần độ mạng… Thứ ba là tranh thờ của các tôn giáo: tranh thờ của Phật giáo như Phật, Bồ Tát, Tổ sư…; tranh thờ của Đạo giáo như Lão Tử cưỡi trâu, Bát Tiên…, tranh thờ của tín đồ Công giáo; tranh “Thiên nhãn” của đạo Cao Đài… Riêng tranh thờ của cộng đồng Khmer Nam bộ cũng như của cộng đồng người Hoa tạo thành một dòng độc đáo có đặc trưng về đề tài cũng như kỹ pháp tạo hình.

Ngoài ra, tranh kiếng trang trí nội ngoại thất, tranh khánh chúc và đặc biệt là loại tranh trang trí xe bán mì, hủ tíu.

“Tranh kiếng là loại tranh vẽ ngược và tô vẽ ở phía sau mặt kiếng, nên tinh hoa nhất trong nghệ thuật này là tài năng vẽ tranh, vờn màu, sắp xếp bố cục chính phụ sao cho có được một bức tranh đúng với mục đích sử dụng của nó và đẹp mắt về mặt mỹ thuật”, tác giả Huỳnh Thanh Bình chia sẻ. Thách thức lớn nhất của người nghệ nhân tranh kiếng là phải tạo nên những mẫu tranh đáp ứng được đa dạng yêu cầu về đề tài, về chủng loại; và cần sở đắc một vốn liếng chữ Hán để thể hiện thành những câu đối, những đại tự, những tấm hoành, tấm biển tương thích cho từng nội dung tranh.

Ở Nam bộ, hầu như tranh kiếng có mặt ở mọi gia đình, thậm chí nơi đình, đền, chùa, miếu. Việc sử dụng tranh kiếng cho nhu cầu thờ tự, trang trí hoặc chúc tụng… đã trở thành tập quán. Chính vì vậy, tranh kiếng chiếm một vị trí quan trọng trong văn hóa vùng đất này.

Nghệ thuật gắn liền với văn hóa thờ tự

Thờ tự tổ tiên là tập tục quan trọng trong đời sống văn hóa của xứ ta. Nơi thờ tự tổ tiên theo truyền thống là không gian tâm linh chiếm vị trí trung tâm trong mỗi ngôi nhà. Theo đó, việc trang nghiêm nơi thờ tự tổ tiên luôn được coi trọng. Theo tác giả sách Tranh dân gian Nam Bộ, từ cuối thế kỷ 19 đến nay, theo sự phát triển của tranh kiếng, các bộ tranh thờ tổ tiên vẽ trên kiếng ra đời và dần dần thay thế loại tranh thờ tổ tiên ở dạng bích họa hoặc tranh thờ cẩn ốc xà cừ hay các bức chạm gỗ sơn son thiếp vàng hay sơn then thiếp vàng.

“Từ bấy đến nay, tranh thờ tổ tiên vẽ trên kiếng đã không ngừng canh cải, tạo tác nên nhiều loại khác nhau”, bà Huỳnh Thanh Bình cho hay. Có loại chỉ là những bức đại tự, có loại chỉ là “bài vị” với dòng chữ Cửu Huyền thất tổ, đặc biệt là những bộ tranh vẽ cảnh sơn thủy hoặc có loại phát triển từ bộ tranh Tứ thời Mai-Lan-Cúc-Trúc

nha gia tien anh 4

Nhà nghiên cứu, tác giả Huỳnh Thanh Bình với tác phẩm Tranh dân gian Nam Bộ. Ảnh: Quỳnh My.

Cửu huyền thất tổ – bức tranh kiếng đầu tiên xuất hiện trong Nhà gia tiên – là một kiểu loại của bộ tranh thờ tổ tiên thuộc loại tranh đại tự, với dòng chữ “Cửu Huyền thất tổ”. Loại tranh này phổ biến ở miền Tây Nam Bộ, đặc biệt là các cộng đồng theo đạo Bửu Sơn Kỳ Hương, Tứ Ân Hiếu Nghĩa và Phật giáo Hòa Hảo và cả cộng đồng tín đồ đạo Cao Đài Tây Ninh.

Ở loại tranh này thì mỗi bộ gồm năm tấm ghép lại: Tấm biển nằm trên cùng, ghi tên tộc họ: “Nguyễn phủ đường”, “Lê phủ đường”…, hay “Đức lưu phương” hoặc “Phước Lộc Thọ”. Bức chính nằm giữa tranh, ghi bốn chữ Cửu huyền thất tổ và được trang trí bằng đồ hình tứ linh.

Bao quanh tấm tranh chính là bốn tấm tranh khác: bức thượng thổ ở phía trên (vẽ hình cuốn thư, hay năm sản xuất); bức hạ thổ ghép dưới đáy (thường trang trí hoa-điểu hay mâm ngũ quả) và đôi liễn, đặt dọc hai bên tấm chính, nội dung tôn vinh công đức của cha mẹ, tổ tiên.

Ngoài ra còn có bộ tranh thờ tổ tiên ba bức hay giản tiện hơn, loại tranh kiếng thờ tổ tiên này được thu gọn thành một bức duy nhất, đơn giản với chữ “Cửu Huyền Thất Tổ” ở chính giữa; hai bên là hai câu đối:

“Tưởng nhớ Phật như ăn cơm bữa,

Vọng Cửu Huyền sớm tối mới mầu”.

Hay “Kính cửu huyền thiên niên bất tận

Trọng thất tổ nội ngoại tương đồng”.

Loại tranh thờ Cửu huyền thất tổ còn thấy trong bộ ba bức chín tròng với bức chính ở giữa từng chữ Cửu huyền thất tổ được thể hiện trong những ô tròn ở cả dạng thức Hán tự lẫn quốc ngữ trên nền sơn thủy hay dọc theo cội lão mai…

Ngày nay, tranh kiếng bị các loại tranh công nghiệp cạnh tranh. Song theo nhà nghiên cứu Huỳnh Thanh Bình, tranh kiếng vẽ thủ công vẫn được công chúng hâm mộ. Đây đó, nghề vẽ tranh kiếng vẫn còn tồn tại; thậm chí có nơi phát triển có quy mô hơn trước, và tiếp thu các kỹ thuật in lụa, in 3D…

Tác giả Huỳnh Thanh Bình sinh năm 1985, hiện công tác tại Bảo tàng TP.HCM. Bà từng xuất bản một số tác phẩm như Tranh kiếng Nam Bộ (2013); Biểu tượng thần thoại về chư thiên và linh vật Phật giáo (2018, Tái bản 2024); Tranh tường Khmer Nam Bộ (2020); Quy pháp đồ tượng Hindu và Phật giáo Ấn Độ (2021); Tranh dân gian Nam Bộ (2024).

Nguồn: https://znews.vn/nghe-thuat-tranh-kieng-trong-nha-gia-tien-post1535551.html

Tiếp tục đọc

Sách hay

Tăng cường trí nhớ, phòng bệnh Alzeimer

Được phát hành

,

Bởi

“Tăng cường trí nhớ, phòng bệnh Alzheimer” của Tiến sĩ Y khoa Richard Restak là một tác phẩm toàn diện, khám phá cách trí nhớ hoạt động và cách tối ưu hóa khả năng ghi nhớ.

Phát triển một trí nhớ siêu việt giúp tăng cường sự chú ý, tập trung, khả năng trừu tượng hóa, gọi tên, hình dung không gian, khả năng sử dụng lời nói, ngôn ngữ và tiếp thu từ.

Những lo lắng về trí nhớ phổ biến đến mức nào?

Có nhiều lý do để quan tâm đến trí nhớ của bạn. Hãy xem xét những điều này: phát triển một trí nhớ siêu việt giúp tăng cường sự chú ý, tập trung, khả năng trừu tượng hóa, gọi tên, hình dung không gian, khả năng sử dụng lời nói, ngôn ngữ và tiếp thu từ. Nói ngắn gọn, trí nhớ chính là chìa khóa cho việc tăng cường trí não.

Ở Mỹ ngày nay, tất cả những người trên 50 tuổi đều đang sống trong nỗi sợ hãi mang tên Big A – bệnh Alzheimer. Các cuộc gặp gỡ nho nhỏ (bữa tối, tiệc cocktail, v.v.) mang bầu không khí như một phân đoạn từ chương trình đố vui hằng tuần “Chờ đã… Đừng nói là” của đài NPR. Đó là chương trình mà các khách mời sẽ ganh đua với nhau trong những cuộc thi căng thẳng để trở thành người đầu tiên nghĩ ra tên của những thứ như diễn viên đóng một vai nào đó trong loạt phim truyền hình ngắn mới nhất mà mọi người đang say mê theo dõi.

Gần như chắc chắn là ai đó sẽ lấy điện thoại di động ra để kiểm tra độ chính xác của người trả lời đầu tiên. Nhanh, nhanh hơn nữa, nhanh nhất kẻo người khác nghi ngờ bạn đang có những triệu chứng ban đầu của Big A.

Tri nho anh 1

Trí nhớ là một phần vô cùng quan trọng của con người. Ảnh: Nativespeaker.

Mặc dù bệnh Alzheimer không phổ biến như nhiều người vẫn lo sợ, nhưng người ta đang ngày càng bày tỏ lo lắng về chứng mất trí nhớ mà họ cảm nhận được với bạn bè của mình. Chúng cũng là những lời than thở phổ biến nhất mà những người trên 55 tuổi chia sẻ với bác sĩ của họ.

Những lo lắng về trí nhớ như vậy thường phi lý và khơi dậy sự lo lắng không cần thiết. Sự lo lắng phổ biến này đã góp phần tạo ra một mối quan ngại rộng rãi về trí nhớ và các dấu hiệu suy giảm trí nhớ. Một trong những lý do của sự hoảng loạn này là sự nhầm lẫn trong tư duy của nhiều người về cách chúng ta hình thành ký ức.

Hãy cố gắng nhớ lại một chuyện gì đó đã xảy ra với bạn vào đầu ngày hôm nay. Nó không nhất thiết phải là một chuyện đặc biệt – bất kỳ sự kiện thông thường nào cũng được. Giờ hãy xem ký ức đó đã hình thành như thế nào.

Theo yêu cầu của tôi, bạn đã truy xuất ký ức về một chuyện gì đó mà có lẽ bạn sẽ không nghĩ tới nếu tôi không thúc giục bạn nhớ lại nó và bạn không nỗ lực để truy xuất nó.

Về bản chất, trí nhớ là trải nghiệm lại một chuyện gì đó trong quá khứ dưới dạng một hồi ức. Về mặt hoạt động, ký ức là sản phẩm cuối cùng của những nỗ lực của chúng ta trong hiện tại nhằm truy xuất những thông tin được lưu trữ trong não mình.

Ký ức – tương tự những giấc mơ và hành động tưởng tượng – khác nhau tùy theo mỗi người. Ký ức của tôi khác biệt rõ rệt với ký ức của bạn vì chúng dựa trên trải nghiệm sống cá nhân của chúng ta.

Ký ức cũng khác với hình ảnh hoặc video về các sự kiện trong quá khứ. Mặc dù các phiên bản dựa trên công nghệ này của quá khứ có thể đóng vai trò là công cụ kích thích trí nhớ, nhưng bản thân chúng không phải là ký ức.

Nguồn: https://znews.vn/tai-sao-ban-nen-quan-tam-den-tri-nho-cua-minh-post1535566.html

Tiếp tục đọc

Sách hay

Vương miện xanh

Được phát hành

,

Bởi

Tập sách là hành trình từ hậu trường sân khấu các cuộc thi người đẹp, nơi người thắng cuộc được yêu quý nhưng cũng hứng chịu các phán xét khắt khe của công chúng, đến các dự án xanh của Hoa hậu Môi trường Thế giới Nguyễn Thanh Hà.

Hai năm nhìn lại, tôi tự hỏi về bản thân, về phiên bản khác của chính mình giữa có và không có vương miện, giữa những gì tôi đạt được và đánh mất.

Năm 2022, tôi bước lên bục cao sân khấu Nhà hát Thành phố Hồ Chí Minh đăng quang Hoa hậu Môi trường Việt Nam.

Năm 2023, tôi tiếp tục trở thành người Việt Nam đầu tiên chinh phục vương miện Miss Eco International 2023 (Hoa hậu Môi trường Thế giới) tại Cairo, Ai Cập giữa những phấn khích và xúc động.

Chiếc vương miện đã thay đổi tôi. Từ một cô bé vô tư trong chiếc “tổ kén” gia đình nuôi dưỡng gần 20 năm qua, nay tôi bước ra thế giới rộng lớn và choáng ngợp với những điều không thể ngờ đến. Thế giới đã “dạy” tôi lớn lên, trước những vô lo, niềm vui, nỗi buồn, cảm xúc của tuổi vừa rời ghế nhà trường.

Nhiệm kỳ hoa hậu của tôi đã kết thúc, nhưng tôi vẫn tiếp tục sứ mệnh trên con đường đã chọn, đó là tình yêu, là trái tim, là thanh xuân, là giá trị sống.

Hai năm nhìn lại, tôi tự hỏi về bản thân, về phiên bản khác của chính mình giữa có và không có vương miện, giữa những gì tôi đạt được và đánh mất. Thế giới đó, có gì ở lại cùng tôi? Có gì đã khiến tôi dũng cảm đi tiếp trong khoảng thời gian đầy khó khăn đó?

Hoa hau anh 1

Hoa hậu môi trường thế giới 2023 Nguyễn Thanh Hà. Ảnh: Vietnam.vn.

Một mình trên sân khấu

Ngay khi vừa đạt cột mốc “đủ tuổi”, tôi lập tức đăng ký cuộc thi Hoa hậu Môi trường Việt Nam. Lúc ấy, tôi chỉ nghĩ rằng, phải thực hiện ước mơ của mình ngay khi có cơ hội. Ước mơ làm hoa hậu? Không hẳn! Đó là ước mơ được làm gì đó, thật cụ thể, thật thiết thực cho môi trường sống này, cho hành tinh này.

Nếu trở thành hoa hậu, tôi sẽ có ưu thế hơn, có thể xuất hiện trước nhiều người để bày tỏ những vấn đề về môi trường, đánh động sự quan tâm của nhiều người hơn. Nghĩ là làm, thật may mắn, tôi đã thành công và đăng quang khi lần đầu thử sức ở một đấu trường sắc đẹp mà mục tiêu không phải để trở thành người đẹp được ca ngợi hay được công nhận về nhan sắc. Tôi chỉ muốn nhắm tới sứ mệnh vì môi trường như chính danh hiệu mà cuộc thi đã trao.

Tôi bỗng nhớ đến câu nói trong Nhà Giả Kim: “Khi bạn thực sự mong muốn một điều gì, cả vũ trụ sẽ hợp lại giúp bạn đạt được nó”. Phải chăng, tôi thành công vì tôi khao khát điều đó mãnh liệt?

Ngay từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường, tôi đã nhiều lần tự đặt câu hỏi cho bản thân: Là một người trẻ lớn lên trong điều kiện sống đầy đủ, được ăn ngon mặc đẹp và có nhiều cơ hội học tập hơn thế hệ ông bà, ba mẹ ngày xưa, liệu tôi có thể làm ngơ trước những mối đe dọa đang rình rập môi trường sống của chúng ta như rác thải, ô nhiễm, hạn mặn, lũ lụt, phá rừng hay hiệu ứng nhà kính không? Chính vì vậy, tôi đã quyết định tham gia cuộc thi Hoa hậu Môi trường. Hai chữ “môi trường” trong danh hiệu chính là nguồn sức mạnh và động lực để tôi hành động.

Ban đầu, tôi cũng mang trong mình rất nhiều lo ngại: Liệu mình có đủ khả năng không? Liệu có thể vượt qua những thí sinh tài năng khác? Tuy nhiên, tôi nhận ra, niềm khao khát mạnh mẽ muốn thử thách bản thân và tìm kiếm những cơ hội mới để trưởng thành còn lớn hơn. Điều thôi thúc tôi tham gia không chỉ là mong muốn thể hiện bản thân, mà còn ở khát khao được lan tỏa những giá trị tích cực về bảo vệ môi trường đến cộng đồng.

Nguồn: https://znews.vn/chiec-vuong-mien-thay-doi-cuoc-doi-hoa-hau-moi-truong-the-gioi-post1535563.html

Tiếp tục đọc

Xu hướng