Quang cảnh lễ ra mắt sách.Ảnh: Thụy Du

Nhân kỷ niệm 70 năm Ngày Giải phóng Thủ đô (10/10/1954 – 10/10/2024), ngày 7-10, tại Hà Nội, UBND thành phố Hà Nội tổ chức lễ ra mắt cuốn sách Kiến trúc Hà Nội – 70 năm Giải phóng Thủ đô (1954-2024). Tiến sĩ, kiến trúc sư Dương Đức Tuấn, Ủy viên Ban Thường vụ Thành ủy, Phó chủ tịch UBND thành phố Hà Nội dự.

Cuốn sách được UBND thành phố Hà Nội cho chủ trương để Tạp chí Kiến trúc Việt Nam, Viện Kiến trúc quốc gia (Bộ Xây dựng) chủ trì, triển khai tập hợp các chuyên gia, các nhà quản lý biên soạn.

Phát biểu tại lễ ra mắt cuốn sách, Phó Chủ tịch UBND thành phố Dương Đức Tuấn bày tỏ, mặc dù đã có nhiều tác giả, nhóm tác giả với nhiều ấn phẩm nghiên cứu về Hà Nội ở các góc cạnh khác nhau, nhưng có lẽ điều đó vẫn chưa đủ để có thể hiểu biết hết về Hà Nội, một thành phố phát triển và sở hữu nhiều di sản, đặc biệt trong những giai đoạn phát triển quan trọng.

“Đó cũng là một trong những lý do mà thành phố Hà Nội luôn khuyến khích công tác nghiên cứu khoa học và ứng dụng thực tiễn nhằm bổ sung, bồi đắp thêm những kiến thức, giá trị nghiên cứu khoa học dành cho Hà Nội nói chung cũng như lĩnh vực kiến trúc, đô thị Hà Nội nói riêng”, đồng chí Dương Đức Tuấn nói.

Phó Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Dương Đức Tuấn tặng sách và hoa cho các tác giả tham gia. Ảnh: Thụy Du

“Cuốn sách Kiến trúc Hà Nội – 70 năm Giải phóng Thủ đô (1954-2024) ra đời là sự nhìn nhận lại chặng đường phát triển của kiến trúc, đô thị Hà Nội từ năm 1954 đến nay và những mong muốn phát triển cho một Hà Nội trong tương lai”, đồng chí Dương Đức Tuấn nhấn mạnh.

Kiến trúc Hà Nội – 70 năm Giải phóng Thủ đô (1954-2024) dày 440 trang, do Nhà Xuất bản Xây dựng ấn hành. Sách gồm 5 phần: “Kiến trúc Hà Nội – Chặng đường 70 năm phát triển”, “Định hướng quản lý và phát triển kiến trúc Hà Nội”, “Kiến trúc đô thị, cảnh quan đô thị Hà Nội, nhận diện bản sắc, kế thừa và phát huy giá trị”, “Kiến trúc Hà Nội – Những góc nhìn cho tương lai”, “Thông tin các văn bản quy phạm pháp lý liên quan đến quy hoạch, kiến trúc Hà Nội”. Mặc dù với mốc thời gian được tính từ năm 1954 đến nay song cuốn sách vẫn có một chương trong phần 1 khái quát về lịch sử cũng như sự hình thành, phát triển của kiến trúc, đô thị Hà Nội từ năm 1954 trở về trước.

Theo Tổng Biên tập Tạp chí Kiến trúc Việt Nam Phạm Thanh Huyền, cuốn sách là tập hợp trí tuệ của gần 30 tác giả đều là những kiến trúc sư đang hoạt động trong lĩnh vực quản lý và nghiên cứu. Cuốn sách đánh giá tổng quan và sâu sắc về các chặng đường phát triển của kiến trúc, đô thị Hà Nội, đặc biệt có những góc nhìn, phân tích và nhận diện sắc nét về bản sắc dân tộc trong kiến trúc và cảnh quan đô thị.

Cuốn sách nhìn lại chặng đường phát triển kiến trúc, đô thị Hà Nội 70 năm qua. Ảnh: Thụy Du

Cuốn sách có sự tham gia của Giáo sư, kiến trúc sư Hoàng Đạo Kính; Giáo sư, kiến trúc sư Doãn Minh Khôi; PGS.TS, kiến trúc sư Trần Minh Tùng; các Tiến sĩ, kiến trúc sư: Nguyễn Tất Thắng, Trần Thanh Bình, Trương Ngọc Lân, Tạ Quốc Thắng, Nguyễn Minh Đức, Ngô Doãn Đức, Trương Văn Quảng; các kiến trúc sư: Nguyễn Trọng Kỳ Anh, Nguyễn Luận, Phạm Thanh Tùng…

Chân dung nhà ngoại giao Talleyrand. Ảnh: History.

Kể từ thế kỷ thứ 19 cho đến nay, nhà ngoại giao Talleyrand của Pháp luôn là nhân vật gây tranh cãi bởi các học giả. Ngay trong thời khắc một chính quyền chuẩn bị suy tàn, ông đã âm thầm thúc đẩy những cuộc lật đổ để khai sinh ra một bộ máy mới.

Dẫu vậy, không ai có thể phủ nhận những đóng góp của ông đã nâng tầm vị thế của nước Pháp trong bối cảnh châu Âu rơi vào các cuộc chiến khốc liệt.

Ngoại giao cửa sau kiểu Talleyrand

Charles Maurice de Talleyrand-Périgord (1754-1838) là một trong những nhà ngoại giao tài ba của Pháp. Ông nổi bật với khả năng tận dụng các mối quan hệ cá nhân trong việc điều hành chính sách đối ngoại. Mục tiêu của ông nhắm đến chính là những người vợ của các chính khách có ảnh hưởng, để đạt được mục tiêu của Pháp.

Talleyrand dùng nhiều cách để lấy lòng Dorothée, vợ của cháu trai ông, và nữ công tước de Dino, chị gái của bà, người có mối quan hệ thân thiết với Metternich – một nhà ngoại giao nổi tiếng của Áo. Nhờ đó, ông Talleyrand có thể gặp và thương lượng một cách không chính thức với Metternich về vai trò của Pháp tại châu Âu. Từ đó tạo lợi thế cho nước mình trên bàn các cuộc đàm phán sau này.

Ngoài ra, ông Talleyrand còn biết khai thác sự ảnh hưởng của các phụ nữ khác trong xã hội thượng lưu. Ông kết thân với bà Fanny von Arnstein, người tổ chức những buổi tiệc xa hoa cho trí thức tại Vienna, nơi nhiều chính khách châu Âu gặp gỡ và thảo luận. Thông qua bà Fanny von Arnstein, nhà ngoại giao Pháp này đã có các cuộc gặp gỡ không chính thức với nhiều tầng lớp thượng lưu. Điều này tạo điều kiện cho ông thuyết phục các đại biểu từ các quốc gia khác thay đổi quan điểm về Pháp, một quốc gia bại trận sau hàng loạt cuộc chiến tranh giành quyền lực cuối thế kỷ 19.

Cuốn sách Talleyrand – Bậc thầy của nền ngoại giao chính trị. Ảnh: Nhà xuất bản Tri thức.

Theo các nhà sử học, những nỗ lực trên của ông Talleyrand đều hướng vào Đại hội Vienna (1814-1815), nơi các cường quốc châu Âu quyết định tương lai của lục địa sau sự sụp đổ của Napoleon. Tại sự kiện này, ông Talleyrand đã thành công thuyết phục các cường quốc như Anh, Áo, Phổ và Nga để cho phép Pháp tham gia vào các cuộc thảo luận bí mật, dù ban đầu quốc gia này bị loại khỏi quá trình ra quyết định.

Kết quả là ông bảo vệ quyền lợi của Pháp, không chỉ giữ được ranh giới lãnh thổ trước chiến tranh năm 1792, mà còn tránh cho Pháp phải trả thêm các khoản bồi thường chiến tranh.

“Tại Đại hội Vienna, Talleyrand đã xuất sắc xoay chuyển tình thế để giữ cho Pháp một vị trí quan trọng trong các cuộc đàm phán, ngay cả khi quốc gia này phải đối mặt với sự thất bại quân sự”, tác giả Evgenij Viktorovič Tarle viết trong cuốn sách Talleyrand – Bậc thầy của nền ngoại giao chính trị.

Vai trò của chính trị gia Talleyrand trong giai đoạn này không chỉ dừng lại ở việc bảo vệ lợi ích quốc gia, mà còn tạo ra một hình mẫu về ngoại giao linh hoạt và khôn khéo trong bối cảnh châu Âu đầu thế kỷ 19. Mặc dù sự nghiệp chính trị của ông gặp nhiều sóng gió, đặc biệt sau sự trở lại ngắn ngủi của Napoleon vào năm 1815, Talleyrand vẫn duy trì tầm ảnh hưởng của mình cho đến tận những năm 1830.

Những ảnh hưởng lâu dài của Talleyrand

Những năm cuối trong sự nghiệp ngoại giao của ông Talleyrand đã chứng kiến những nỗ lực không ngừng nghỉ nhằm củng cố vị thế của Pháp trên trường quốc tế. Sau khi bị buộc phải từ chức dưới triều đại vua Louis XVIII vào năm 1815, Talleyrand sống trong sự im lặng một thời gian dài. Nhưng ông vẫn không ngừng theo dõi và can thiệp vào các sự kiện quốc gia. Đến năm 1829, với bản năng chính trị sắc bén, ông dẫn đầu phong trào lật đổ vua Charles X và đưa vị chỉ huy Louis-Philippe lên ngôi, mở ra thời kỳ quân chủ mới vào tháng 7/1830.

Một trong những thành công lớn của chính trị gia Talleyrand trong giai đoạn này là đàm phán với Anh về vấn đề thành lập Vương quốc Bỉ trung lập, đánh dấu sự thay đổi quyền lực quan trọng ở châu Âu. Sự xuất hiện của một vương quốc trung lập nằm giữa hai cường quốc là Pháp và Anh đã giúp duy trì cân bằng quyền lực, đồng thời làm giảm nguy cơ chiến tranh giữa các quốc gia lân cận.

Khách sạn Talleyrand là nơi được nhà ngoại giao Talleyrand tiếp các chính khách lớn đầu thế kỷ 19. Nơi đây từng được gia tộc Rothschild mua lại vào thế kỷ 20. Ảnh: WMF.

Nhà ngoại giao Talleyrand đă đặt nền móng cho Hiệp ước Liên minh Bốn nước (Quadruple Alliance) vào ngày 22/4/1834, giữa Pháp, Anh, Tây Ban Nha và Bồ Đào Nha. Hiệp ước này không chỉ là sự củng cố mối quan hệ giữa các nước lớn ở Tây Âu, mà còn là nỗ lực của Talleyrand trong việc giữ vững hòa bình và ổn định cho khu vực.

Ý nghĩa của Hiệp ước Liên minh Bốn nước rất sâu sắc, vì nó đánh dấu sự đoàn kết giữa các cường quốc châu Âu nhằm duy trì trật tự đã được thiết lập sau Đại hội Vienna và đối phó với những phong trào cấp tiến đe dọa hệ thống quân chủ. Ngoài ra, việc ký kết hiệp ước này còn khẳng định vị thế của Talleyrand như một nhà ngoại giao bậc thầy, người luôn biết cách điều hướng các mối quan hệ quốc tế phức tạp để mang lại lợi ích tối đa cho quốc gia mình.

Có thể thấy cuộc đời và sự nghiệp của nhà ngoại giao Talleyrand là những năm tháng nước Pháp phải đối mặt với nhiều biến cố. Theo tác giả Evgenij Viktorovič Tarle, Talleyrand là người “ngồi bên giường bệnh của mỗi thời đại, mỗi chính phủ, luôn luôn bắt mạch của họ và nhận thấy sớm hơn tất cả bất kỳ ai khác là khi nào thì trái tim họ ngừng đập”.

Sách Sếp tồi.

Cơ quan toàn cầu về văn hóa nơi làm việc The Great Place To Work Institute nhận thấy một đặc điểm nổi bật của các tổ chức được liệt kê trong danh sách “100 nơi làm việc tốt nhất” hàng năm là ở đó có tồn tại sự tin tưởng giữa các nhà quản lý với nhân viên của họ. Đồng thời, một nghiên cứu của Alex Edmans, giáo sư môn tài chính của Trường Kinh doanh London, đã chỉ ra rằng những công ty hàng đầu trong danh sách trên đã đạt được mức tăng trưởng giá trị cổ phiếu lên đến 50%.

Bất kể bạn đứng ở vị trí nào trong hệ thống cấp bậc của tổ chức, bạn đều có một người sếp (có thể là quản lý, giám đốc điều hành hoặc thành viên hội đồng quản trị), và mối quan hệ của bạn với sếp tác động đến năng suất làm việc mức độ hài lòng triển vọng nghề nghiệp và sức khỏe thể chất cũng như sức khỏe tâm thần của bạn theo hướng tích cực hoặc tiêu cực.

Vì vậy, việc nuôi dưỡng các mối quan hệ tích cực ở nơi làm việc sẽ mang lại lợi ích chung cho tất cả mọi người. Đó cũng chính là điều mà tác giả Michelle Gibbings hướng tới trong cuốn sách Sếp tồi: Làm gì khi bạn có một người sếp tồi phải quản lý sếp tồi, hay chính bạn là sếp tồi?

Michelle Gibbings – Tác giả cuốn sách Sếp tồi.

Tác giả Michelle Gibbings là một chuyên gia về môi trường công sở, một người tận tâm muốn tạo ra những môi trường làm việc nơi cả cấp lãnh đạo lẫn các nhân viên đều có thể phát triển mạnh mẽ và đem đến những kết quả tích cực. Bằng niềm đam mê và sự ủng hộ tích cực dành cho các phương pháp làm việc cũng như phương pháp lãnh đạo, cô đã xây dựng được danh tiếng đáng chú ý với tư cách là diễn giả chủ chốt, nhà tư vấn và cố vấn điều hành được các doanh nghiệp hàng đầu và các tổ chức hàng đầu săn đón.

Sự thật là người ta không rời bỏ công việc, họ rời bỏ sếp của họ.”

Cuốn sách Sếp tồi không phải là một tuyển tập những lời phàn nàn về các lãnh đạo xấu xa hay một bộ sưu tập những câu chuyện tiêu cực về những người sếp tồi tệ. Thay vào đó, đây là một bản hướng dẫn để bạn nghiêm túc xem xét vai trò của bạn trong guồng máy của tổ chức và chủ động làm những gì cần thiết để cải thiện các mối quan hệ tại nơi làm việc.

Trong cuốn sách này, bạn sẽ được đọc những câu chuyện đời thực về các nhân viên đã thay đổi hoàn cảnh của họ, các vị sếp đã thay đổi phương pháp lãnh đạo của họ và các nhà lãnh đạo cao cấp hơn đã nhận ra vai trò mà họ cần đảm nhận nhằm xây dựng văn hóa doanh nghiệp theo hướng tốt hơn.

Theo đó, cuốn sách mang đến ba góc nhìn, tương ứng với ba phần nội dung, để bạn hiểu rõ và cải thiện mối quan hệ giữa cấp trên và cấp dưới trong tổ chức của mình.

Góc nhìn 1: Làm gì khi bạn có một người sếp tồi?

Với tư cách là một nhân viên, có lẽ bạn không quản lý người khác nên có thể có khuynh hướng chỉ muốn đọc phần nội dung này.

Có thể sếp đã không ghi nhận những đóng góp của bạn hoặc đánh cắp ý tưởng của bạn và nói với cấp trên rằng đó là ý tưởng của chính họ. Có thể bạn cảm thấy sếp phớt lờ hoặc không đánh giá cao nỗ lực của bạn. Có thể bạn thấy sếp quan tâm và khen thưởng quá mức đối với những nhân viên mà bạn cho là được sếp “ưu ái”.

Có thể bạn đã phải dành suốt mấy tiếng để hoàn thành một bản báo cáo nhưng chỉ nhận được những phản hồi tiêu cực từ sếp. Và bạn cảm thấy sếp đang tạo ra một môi trường làm việc tệ hại mà ở đó bạn bị buộc phải đối đầu với các thành viên khác trong nhóm.

Làm gì khi bạn có một người sếp tồi?

Từ đó, bạn bắt đầu tự hỏi tại sao họ lại nói và làm như vậy, điều đó cho thấy họ nghĩ gì về bạn, điều đó thật không công bằng, bạn tin rằng họ là một người sếp tồi…

Nhưng theo tác giả Gibbings, đó chỉ là những cái nhìn chủ quan, bạn có thể quyết định điều gì là thực tế và điều gì là hư cấu. Bạn sẽ có cách diễn giải của riêng mình về những gì đang diễn ra, và rất có thể sếp của bạn lại nhìn nhận mọi việc theo cách khác. Từ quan điểm đó, tác giả giúp bạn tự đánh giá lại vị trí của bản thân và tìm ra được chiến lược hành động cho mình.

Bằng cách đặt những câu hỏi như:

• Bạn có đang làm việc quá sức không?
• Bạn có ngủ đủ giấc không?
• Bạn có phải kẻ nghiện họp hành không?
• Bạn có luôn chậm trễ không?
• Bạn có đang đặt mục tiêu quá cao không?
• …

Khi trả lời được những câu hỏi này, bạn sẽ biết đã phát huy hết khả năng của mình trong công việc hàng ngày hay chưa. Bởi vì trước khi đánh giá sếp, bạn cần nhìn nhận lại bản thân mình trước, xem liệu bạn có phải là kiểu người mà chính bản thân bạn cũng muốn làm việc cùng hay bạn vẫn cần phải cải thiện.

Để giúp bạn đánh giá bản thân một cách hiệu quả, tác giả đã đưa ra những bảng tiêu chí đánh giá, từ đó hiểu rõ hơn bản thân và hiểu rõ hơn lý do sếp mình cư xử và hành động như vậy.

Tiếp đến, để cải thiện tình hình, cuốn sách sẽ giúp bạn lập chiến lược theo các bước để tái định hình vai trò của bạn.

Góc nhìn 2: Khi bạn phải quản lý sếp tồi

Nếu bạn nhận thấy mình đang lãnh đạo một nhà quản lý làm việc không hiệu quả thì phần nội dung này là góc nhìn dành cho bạn. Nếu cấp dưới của bạn đang quản lý nhân viên không hiệu quả thì nghĩa là bạn đang gặp vấn đề và bạn phải có trách nhiệm giải quyết vấn đề đó.

Trước hết, các nhà lãnh đạo cần đánh giá tình hình thực tế và đánh giá chính mình vì nếu bản thân bạn cũng lãnh đạo yếu kém thì mọi lời góp ý bạn đưa ra cho các lãnh đạo cấp dưới đều giống như chuyện “chó chê mèo lắm lông”. Tác giả Gibbings đã chỉ ra có 2 khía cạnh cần đánh giá trong vấn đề này:

• Bạn có làm gương cho đội ngũ bên dưới của mình hay không?
• Bạn có khiến cho những nhân viên cấp dưới tin tưởng vào bản thân mình hay không?

Một nhà lãnh đạo phải nhận thức rõ được vấn đề, có trách nhiệm phải tự tìm hiểu vấn đề và có thể phải thay đổi góc nhìn về sự việc. Tác giả đã đưa ra dấu hiệu để các lãnh đạo có thể nhận thức tình hình. Chẳng hạn như những quản lý tồi thường có các biểu hiện: Họ có hành vi bất nhất; họ không bao giờ nhận lỗi; họ không thỏa hiệp; họ không quan tâm nhóm của họ…

Là sếp của sếp, bạn có thể chọn phớt lờ những vấn đề xảy ra nhưng vấn đề sẽ không thể tự biến mất nếu bạn không giải quyết.

Tác giả sẽ giúp các nhà lãnh đạo xác định chiến lược hành động để giải quyết các vấn đề dựa vào nguyên nhân cốt lõi.

• Nếu vấn đề bắt nguồn từ chính nhà lãnh đạo là bạn thì bạn cần cải thiện phương pháp lãnh đạo của mình ở điểm nào và bằng cách nào.
• Nếu vấn đề bắt nguồn từ cấp dưới trực tiếp của bạn: Các bước đánh giá cách họ nhận thức về vấn đề, quan điểm của họ và tìm ra cách bạn có thể hỗ trợ họ…
• Nếu vấn đề bắt nguồn từ môi trường làm việc: Nhà lãnh đạo nên đánh giá xem có thể thay đổi được những khía cạnh nào hoặc có thể thực hiện những hành động nào để giúp cấp dưới trực tiếp thích nghi với môi trường hiện tại.

Tác giả sẽ giúp bạn xem xét cả 3 yếu tố để có thể giải quyết vấn đề một cách toàn diện và có cách tiếp cận đa chiều.

Góc nhìn 3: Khi chính bạn là sếp tồi

Nếu bạn đang quản lý con người, thậm chí dù chỉ một người, thì tức là bạn đang giữ vai trò lãnh đạo. Phần 3 của cuốn sách sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về hành vi lãnh đạo của mình và xác định xem bạn đã đạt tiêu chuẩn hay chưa.

Với cương vị là một người sếp hoặc lãnh đạo, có thể bạn:

• không được trang bị đầy đủ kỹ năng để làm tốt vai trò này
• đang làm việc cho một người sếp luôn đặt ra những đòi hỏi vô lý đối với bạn
• không tự nhận thức được khả năng lãnh đạo của bản thân
• không nhân thấy tác động mình gây ra cho các nhân viên và đồng nghiệp
• gặp khó khăn trong việc đối phó với áp lực
• đang làm việc trong môi trường tệ hại
• không biết thế nào là một nhà lãnh đạo giỏi

Tác giả Gibbings nhận định rằng bạn không thể cải thiện năng lực lãnh đạo của mình cho đến khi xác định được những yếu tố căn bản hoặc yếu tố bên ngoài góp phần ảnh hưởng đến nó. Vì thế, tác giả mang đến cho bạn 7 tiêu chí lãnh đạo, bao gồm:

1. Nhận thức
2. Tính chân thực
3. Sứ mệnh
4. Tư duy
5. Quyền lực
6. Quan hệ công việc
7. Chuẩn mực tập thể

Đối với mỗi tiêu chí, bạn sẽ tự đánh giá bản thân, tự xác định bất kỳ thiếu sót nào đang cần cải thiện. Trong mỗi tiêu chí, tác giả cung cấp cho bạn những bảng câu hỏi và các mức độ “thẻ vàng”, “thẻ xanh” và “thẻ đỏ” tượng trưng cho các hành vi tích cực để giúp xác định xem bạn có đang phát huy tối đa khả năng lãnh đạo của bạn hay chưa.

Từ những đánh giá ấy, tác giả sẽ giúp nhà lãnh đạo tạo ra cẩm nang lãnh đạo của riêng mình dựa trên các tiêu chí lãnh đạo trước đó. Cuốn cẩm nang mà tác giả giúp các nhà lãnh đạo tạo nên bao gồm những bước hành động chi tiết. Cụ thể:

1. Tiêu chí 1: Trau dồi khả năng tự nhận thức
2. Tiêu chí 2: Duy trì tính chân thực
3. Tiêu chí 3: Chấp nhận sứ mệnh lãnh đạo
4. Tiêu chí 4: Phát triển tư duy cầu tiến
5. Tiêu chí 5: Thoát khỏi chứng nghiện quyền lực
6. Tiêu chí 6: Xây dựng các mối quan hệ tích cực và chân thật
7. Tiêu chí 7: Thiết lập mục đích và các chuẩn mực tập thể

Bên cạnh đó, tác giả cũng hướng dẫn bạn thiết lập và nuôi dưỡng các thói quen của nhà lãnh đạo để bạn thể hiện bản thân tốt nhất trong công việc, như là: tránh xa các khuôn mẫu, phát huy điểm mạnh của nhân viên, tạo điều kiện thuận lợi cho nhân viên…

Qua các phần của nội dung cuốn sách, có thể kết luận rằng bất kể bạn đang ở cấp bậc nào trong hệ thống phân cấp của tổ chức, mỗi ngày bạn đều có cơ hội thể hiện khả năng lãnh đạo, và thường thì người mà bạn cần lãnh đạo nhất chính là bản thân bạn.

Không ai muốn mình bị gắn mác “sếp tồi”. Đó là lý do xuyên suốt cuốn sách, bạn sẽ tìm thấy nhiều phần “Phút tự vấn” để giúp bạn suy ngẫm về một vài câu hỏi có liên quan đến các vấn đề.

Việc định hình các mối quan hệ các mối quan hệ là nỗ lực của cá nhân lẫn tập thể. Và có thể môi trường làm việc có những khía cạnh mà chúng ta không thích hoặc không thấy tự hào về nó, nhưng mỗi người phải chịu trách nhiệm nhìn nhận vai trò của mình, học hỏi từ trải nghiệm của chính mình và cởi mở với sự phát triển cũng như thay đổi.