Khi được cha mẹ bế các em bé sẽ cảm thấy an tâm hơn. Ảnh: H.W.

Bé đang dần nhận thức rõ hơn về thế giới và tương tác nhiều hơn với bạn. Cuộc sống của bé trong tháng thứ hai này không chỉ xoay quanh các nhu cầu cơ bản như ăn uống, thay tã và ru ngủ mà đã bắt đầu học cách dự đoán hành động của bạn. Bạn sẽ nhận thấy bé có ngôn ngữ cơ thể mới và phát âm nhiều hơn.

Sự nhầm lẫn giữa ngày và đêm có thể giảm dần vào cuối tháng này, nếu bạn cho bé tiếp xúc với ánh sáng ban ngày qua cửa sổ hoặc ra ngoài đi dạo dưới bóng râm. Trẻ hai tháng tuổi sẽ ngủ trung bình từ khoảng 15 đến 16 giờ một ngày, nhưng không ngủ liền mạch suốt cả đêm. Đa phần các bé sẽ thức dậy để ăn sau ba giờ một lần hoặc lâu hơn.

Khi hình thành cho bé những thói quen nhất quán và ổn định, bạn có thể nhận thấy một số đặc điểm tính cách xuất hiện ở bé. Hầu hết trẻ sơ sinh khóc để bày tỏ cảm xúc và mong muốn của mình, nhưng vẫn có một số trẻ bình tĩnh và dễ dỗ dành hơn. Có bé thích được thư giãn, bé khác lại muốn được chú ý, ôm ấp.

Đến cuối tháng này, bạn sẽ rút ra được một số kinh nghiệm dỗ dành riêng cho bé yêu của bạn. Hành vi quấy khóc của trẻ sơ sinh thường xuất hiện nhiều nhất lúc sáu tuần tuổi và sau đó tần suất, thời lượng sẽ giảm dần trong vài tháng tiếp theo.

Khoảng thời gian đỉnh điểm diễn ra hành vi này là từ sáu đến tám tuần và bé sẽ bớt quấy khóc trong vài tháng tiếp theo. Khóc để bày tỏ cảm xúc là bản năng của trẻ sơ sinh, vậy nên dù có mệt mỏi đến đâu, hãy cố gắng bế bé yêu của bạn thường xuyên, củng cố niềm tin cho bé bằng những cái ôm, và đừng lo lắng vì điều đó sẽ không khiến bé hư đâu.

Tháng đầu tiên của trẻ sơ sinh giống như một gánh xiếc mở vào ban đêm vì thời gian trong ngày đảo lộn liên tục. Trong tháng này, bạn hãy tập trung vào các thói quen hàng ngày để giúp bé cảm thấy tốt hơn và bạn cũng đỡ vất vả hơn.Bé vẫn chơi những trò chơi nhẹ nhàng và gắn bó với đồ chơi đơn giản.

Đây là thời điểm những hành động bản năng như co duỗi nhẹ nhàng dần biến mất và cơ của bé bắt đầu chắc khỏe hơn. Khi được thôi thúc bởi nhu cầu và cảm giác muốn được gần gũi cha mẹ, bé sẽ thường khua khoắng chân tay và cuộn người lại. Bé có thể duỗi chân và thậm chí đá, đạp. Cánh tay của bé có thể vươn ra để chạm vào đồ vật, và bé thích thú khám phá khả năng linh hoạt của những ngón tay.

Bạn hãy tạo ra nhiều cơ hội để bé vận động tự do hơn. Một em bé thường xuyên bị quấn trong chăn, nằm trong nôi, xe đẩy hoặc ghế ngồi ô tô, sẽ không thể phát triển sức mạnh cơ bắp cần thiết cho các kỹ năng vận động phù hợp với lứa tuổi.

Bạn có thể dùng chăn quấn khi tắm cho bé, dùng xe đẩy đưa bé ra ngoài chơi hoặc cho các nhu cầu chăm sóc khác, miễn sao đừng lạm dụng chúng vì bé yêu của bạn cần nhiều không gian an toàn để tự do di chuyển.

Ảnh: velhogeneral.

Ngay khi phát hành vào tháng 9/2024, Bí sử Mông Cổ(Tiểu sử Chingis Khaan) đã thu hút sự chú ý từ những bạn đọc yêu thích tác phẩm văn học cổ của thế giới.

“Ngọn đèn thần” soi vào lịch sử dân tộc Mông Cổ

Theo một số ghi chép, Bí sử Mông Cổ được viết vào thế kỷ 13 sau Công Nguyên và được mệnh danh là “cuốn sách độc nhất vô nhị”.

Năm 1989, UNESCO công nhận Bí sử Mông Cổ di sản văn hóa, nhấn mạnh đây di sản quý báu về lịch sử, văn hóa không chỉ của người Mông Cổ mà của tất cả bộ tộc du mục. Cụ thể, tháng 6/1989, tại cuộc họp lần thứ 131 của Ban chấp hành UNESCO tổ chức tại Paris, một nghị quyết thông qua kỷ niệm 750 năm xuất bản cuốn Bí sử Mông Cổ và kêu gọi các quốc gia thành viên tổ chức hoạt động kỷ niệm sâu rộng về sự kiện này.

UNESCO tin cuốn sách để lại dấu ấn trong lịch sử phát triển văn hóa nhân loại. Truyền thống nghệ thuật, thẩm mỹ cùng ngôn ngữ thiên tài khiến nó không chỉ đại diện cho nền văn học Mông Cổ mà còn là tác phẩm độc đáo trong kho tàng văn học cổ điển thế giới.

“Bí sử Mông Cổ” (Tiểu sử Chingis Khaan) bản tiếng Việt do Sonomish Dashtsevel chuyển ngữ, NXB Khoa học Xã hội ấn hành.

Đây được xem là một trong những cuốn sách có sức sống lâu dài. Giáo sư Sh. Ozawa của Nhật Bản từng nói: “Giống như nguồn nước suối tuôn chảy không bao giờ cạn kiệt, khi nghiên cứu Bí sử Mông Cổ, người ta càng nghiên cứu càng thấy nhiều vấn đề phải được nghiên cứu thêm nữa”.

Thậm chí, rong hơn 100 năm qua, Bí sử Mông Cổ dần phát triển thành môn học quốc tế.

Bí sử Mông Cổ (Tiểu sử Chingis Khaan) bản tiếng Việt do Sonomish Dashtsevel chuyển ngữ, Hoàng Thúy Toàn hiệu đính và NXB Khoa học Xã hội ấn hành. Nhiều độc giả Việt đồng ý đây là tác phẩm kinh điển về lịch sử và văn học sớm nhất còn tồn tại của Mông Cổ, ghi lại quá trình phát triển của dân tộc này với giá trị lịch sử, văn hóa, tư liệu độc đáo. Ngoài ra, đúng như tên gọi, Bí sử Mông Cổ ẩn chứa nhiều bí ẩn khó giải đáp.

Theo ý kiến của các học giả, cuộc đời Chingis Khaan – vị anh hùng dân tộc, người đã tạo nên đất nước Mông Cổ vĩ đại, thống nhất nhiều dân tộc Âu – Á, được kể lại trọn vẹn, gần với sự thật hơn cả trong tác phẩm.

Một số nhà sử học chỉ ra, Bí sử Mông Cổ có kết cấu tường thuật táo bạo, hình thức văn học phức tạp và toàn diện, lối ngôn từ uyển chuyển mượt mà, sử dụng phép ẩn dụ không hề trau chuốt, tất cả đều phản ánh chân dung người du mục – thợ săn trên đồng cỏ. Bí sử Mông Cổ cho thấy vẻ đẹp sức mạnh khi một quốc gia trỗi dậy nhanh chóng. Sự va chạm, hội nhập lâu dài của nền văn minh nông nghiệp cổ đại với nền văn minh săn bắn và du mục là chìa khóa giải thích lịch sử nhiều dân tộc.

Cuốn sách chứa đựng số lượng lớn thần thoại, truyền thuyết, truyện kể, thơ ca, tục ngữ… của người Mông Cổ và nhiều dân tộc ở Trung Á được lưu truyền và phát triển từ xa xưa, tạo nên tính độc đáo, hiếm có về mặt thẩm mỹ.

Bí ẩn muôn thuở về tác giả

Sau khi Bí sử Mông Cổ được viết ra, tác giả không ký tên (không rõ lý do) và không có thông tin liên quan nào được lưu giữ trong tài liệu lịch sử các triều đại. Điều này khiến nhiều chuyên gia trong và ngoài nước phải xác minh tác giả.

Theo lời người phiên dịch trích trong Bí sử Mông Cổ (Tiểu sử Chingis Khaan), nhiều nhà nghiên cứu cho rằng người biên soạn là Shikhi Khutugtu, một người ghi chép mọi sự kiện trong triều đình tuân theo chiếu chỉ của Đại Khaan.

Tháng 12-2012

Tính đến khi bước lên chiếc xe buýt từ trung tâm Toronto đến Hồ Tahoe, Geoff Hinton đã không ngồi suốt bảy năm. “Lần cuối cùng tôi ngồi là vào năm 2005, và lần đó là một sai lầm”, ông nói. Hinton bị chấn thương lưng từ thuở thiếu niên khi ráng sức khuân phụ mẹ chiếc máy sưởi. Khi đến gần lục tuần thì ông không còn ngồi được nữa do nguy cơ thoát vị đĩa đệm. Mỗi khi ngồi thì cơn đau lại đến, khiến ông nằm liệt giường nhiều tuần liền. Thế nên ông không ngồi nữa.

Chân dung Geoff Hinton. Nguồn: Financial Times.

Tại văn phòng của ông ở Đại học Toronto, ông sử dụng một chiếc bàn làm việc đứng. Khi ăn, ông trải lên sàn vài tấm lót xốp nho nhỏ và quỳ gối trước bàn, trong tư thế như một nhà sư hành lễ. Khi đi xe, ông nằm dài trên băng sau, và khi phải đi xa thì ông dùng tàu hỏa. Ông không thể đi máy bay, chí ít là với các hãng hàng không thương mại, vì chắc chắn ông sẽ bị bắt ngồi khi máy bay cất cánh và hạ cánh.

“Có lúc tôi tưởng mình bị liệt, khó mà cầm cự nổi qua ngày, cho nên tôi bắt đầu quan tâm nghiêm túc hơn”, ông nói. “Nếu ta nghĩ phải sống chung với nó thì sẽ chẳng còn vấn đề gì nữa cả”.

Mùa thu năm đó, Hinton đã thành lập một công ty mới trước khi đi đến New York bằng xe buýt, nằm ở băng ghế sau của xe, rồi đi tàu hỏa suốt chặng đường dài lê thê đến Truckee, California, tọa lạc trên đỉnh Sierra Nevada, sau đó lại nằm soài trên băng sau của chiếc taxi trên chặng đường 30 phút đi lên núi đến Hồ Tahoe.

Công ty chỉ gồm hai nhân viên, cả hai đều là học viên cao học trẻ đến từ phòng thí nghiệm đại học của ông. Công ty không tạo ra sản phẩm nào cả. Cũng không có kế hoạch để tạo ra sản phẩm. Trang web của nó không thể hiện điều gì ngoài cái tên DNNresearch, một cái tên nghe còn chán hơn cả chính trang web của nó.

Ông già Hinton 64 tuổi – với mái tóc bạc rối bù và chiếc áo len dài tay, có vẻ như rất quen thuộc với môi trường hàn lâm, cũng như sở hữu khiếu hài hước hơn người – thậm chí ông còn không chắc lắm mình có muốn lập công ty hay không cho đến khi hai học trò thuyết phục ông làm vậy.

Nhưng khi ông đến Hồ Tahoe, một trong những công ty lớn nhất Trung Quốc đã trả giá 12 triệu dollar để mua công ty khởi nghiệp còn non trẻ của ông. Chẳng bao lâu sau, ba công ty khác nữa cũng gia nhập canh bạc, trong số đó có hai công ty lớn nhất của Hoa Kỳ.

Hinton được dẫn đến Harrah’s và Harvey’s, hai sòng bạc đồ sộ nằm dưới chân những ngọn núi trượt tuyết ở mạn nam của hồ. Vươn cao trên những ngọn đồi thông Nevada, những khối nhà song sinh bằng kính, thép và đá còn được dùng làm trung tâm hội nghị, cung cấp hàng trăm phòng khách sạn, hàng chục không gian hội họp và nhiều nhà hàng (tầm trung) đa dạng.

Tháng 12 năm đó, hai tòa nhà này còn đón tiếp cuộc họp thường niên của các khoa học gia máy tính, gọi là NIPS – viết tắt của Neural Information Processing Systems (Hệ thống Xử lý Thông tin Neuron) – một cái tên ẩn chứa tầm nhìn sâu vào tương lai của ngành máy tính – một hội thảo chuyên về trí tuệ nhân tạo.

Là một nhà bác học sinh ra ở London, từng nghiên cứu nhiều lĩnh vực AI tại các trường đại học ở Anh, Hoa Kỳ và Canada từ đầu thập niên 1970, Hinton đến NIPS hầu như mỗi năm. Nhưng cuộc hội thảo lần này lại rất khác. Mặc dù mối quan tâm của Trung Quốc đến công ty của Hinton đã được thể hiện rõ, nhưng ông biết còn có nhiều người khác cũng quan tâm, và NIPS có vẻ là một nơi lý tưởng để đấu giá.

Hai tháng trước đó, Hinton và các học trò của ông đã làm thay đổi cách máy móc nhìn thế giới. Họ xây lên cái gọi là mạng neuron (neural network), một hệ thống toán học dựa theo mô hình mạng neuron trong não, và mạng này có khả năng nhận dạng những đồ vật thông thường, như bông hoa, con chó hay chiếc xe với một độ chuẩn xác mà trước đó tưởng chừng như bất khả.

Như Hinton và các học trò của ông chỉ ra, mạng neuron có thể học được những kỹ năng “rất người” này thông qua phân tích một lượng lớn dữ liệu. Ông đặt tên việc này là “học sâu” (deep learning), và nhìn thấy ở nó tiềm năng khổng lồ. Học sâu hứa hẹn một sự biến chuyển không chỉ trong thị giác máy tính (computer vision) mà trong tất tần tật mọi thứ, từ trợ lý kỹ thuật số có khả năng trò chuyện cho đến xe không người lái và việc phát minh thuốc mới.