Sài Gòn, ruổi rong nỗi nhớ là những khám phá của tác giả Đào Thị Thanh Tuyền về TP.HCM – quê hương thứ hai của bà. Đó cũng là tình cảm, sự lưu luyến của tác giả gửi gắm vào thành phố này cùng những vùng miền mà bà đã đi qua, với những điều lắng đọng, trìu mến.
1
Tôi nhớ, đó là một đêm trăng rất tròn và sáng. Không khí lạnh khô, khác hoàn toàn với cái lạnh mang hơi ẩm của Đà Lạt hay Tây Nguyên, khiến cảm giác ánh sáng như cô đặc lại, vằng vặc trên con đường vắng.
Những mái nhà nhấp nhô, những tường rào bằng đá thẳng hàng tiếp nối lên xuống. Trăng sáng đến độ giật mình, tôi đứng trên ban-công khách sạn bất chợt nhìn thấy vòng tròn sắc nét nổi rõ cạnh vòm lá một cây cổ thụ.
Buổi chiều, từ Đồng Văn về Mèo Vạc chúng tôi đi qua “con đường hạnh phúc” Mã Pí Lèng. Trước đó, chúng tôi đã đi qua những địa danh như Cổng trời Quản Bạ nhìn xuống thấy Núi đôi cô tiên, bức tường thành bằng đá, cột cờ Lũng Cú và ngồi uống ly cà phê ở phố cổ Đồng Văn.
Không phải buổi chợ nên chúng tôi thấu được nỗi hiu hắt của chợ huyện vùng cao. Dãy nhà cổ mái ngói âm dương, có những ngôi nhà đã xuống cấp nhiều nhưng gắng gượng tồn tại, níu chút vàng son thời phồn vinh. Các nhà nghỉ nhộn nhịp giữ chân du khách chờ phiên chợ.
Lúc đứng ở cột cờ Lũng Cú, trời trong, gió không mạnh lắm nhưng chớm lạnh, nắng không còn rực khiến chúng tôi phải vội vì sợ sương chiều xuống, đường đèo lại quanh co, hiểm trở. May là còn chút nắng vàng cho chúng tôi có những bức ảnh rõ nét. Sau đó, mặt trời xuống rất nhanh.
Lên đến Lũng Cú, chúng tôi tưởng đã quen dần “cảm giác mạnh”, thế nhưng khi đứng ở điểm dừng chân trên đèo Mã Pí Lèng mới thấy choáng ngợp trước thiên nhiên kỳ vĩ, quá sức tưởng tượng. Mây trên đầu, trước mặt như với tay là chạm đến. Vực sâu hun hút bên dưới.
Dòng sông Nho Quế uốn lượn cắt đôi dãy núi như vết đứt gãy làm thành vực có tên gọi là hẻm Tu Sản. Những dãy núi cao, nhọn hoắt liên tiếp như thế, nhưng bàn tay con người đã làm nên đường cong tuyệt đẹp là những con đường vắt qua những dãy núi.
Một nhóm trẻ đang cắt cỏ, vài đứa treo thân mình trên sườn núi, bên dưới là vực sâu và chúng chẳng có gì gọi là “bảo hiểm”, vài đứa nghỉ tay ngồi trên đường. Chúng tôi tặng chúng gói bánh, hỏi cắt cỏ cheo leo vậy có sợ không, chúng bảo quen rồi và cười tươi. Hoàn cảnh khắc nghiệt thế nào thì con người cũng thích nghi được.
 |
Hầu như suốt đường về Mèo Vạc câu chuyện giữa chúng tôi chỉ quanh quẩn về sự hùng tráng của 20 km đường đèo đã đi qua và thầm cảm ơn thế hệ những người đi mở đường để bước chân của con người nhiều vùng miền đến gần nhau hơn.
Những con đường nối tiếp nhau vòng vèo lưng chừng núi. Có những khúc rẽ nhỏ đến nỗi không thể nhỏ hơn. Cảm giác như đang chơi trò ú tim. Và cuối cùng thung lũng hiện ra, đường bê tông hay láng nhựa rộng rãi, nhà hai bên đường, rồi phố, rồi chợ. Mèo Vạc, nơi dừng chân cuối của chặng đường, nghỉ lại một đêm rồi mai chúng tôi về phố.
Đêm tháng Bảy nhiệt độ tầm khoảng 24-26 độ C. Sau bữa cơm chiều, chúng tôi kéo đoàn đến nhà một đồng nghiệp, quê ở Mèo Vạc, làm việc ở Hà Giang.
Những đứa trẻ má ửng hồng lăng xăng khi nhà có khách. Hai chiếc chiếu lớn được trải ra giữa nhà. Chỉ có rượu ngô và mận, toàn cây nhà lá vườn. Chủ nhà chỉ hai cây mận trước sân và bảo với chúng tôi rằng mới hái ban chiều khi nghe tin có khách.
– Ở đây nhà nào cũng có sẵn vài lu rượu ngô. Nhiều lúc người ta uống rượu thay nước. Trẻ con mới sinh ra đã chấm rượu vào đầu lưỡi để em bé không bị viêm họng.
Giọng trầm hẳn xuống, bạn nói tiếp:
– Trên này lao động chính là phụ nữ và trẻ em.
Chúng tôi nhìn nhau, nghe mà xót xa!
Càng về khuya càng lạnh dù ngồi trong nhà đóng kín cửa. Những chén rượu được chuyền tay nhau. Mận không ngọt lắm có vị hơi chát nhưng kết hợp với rượu ngô thật ấm áp trong không gian lạnh, buồn nghe được cả tiếng chim đêm vọng lại từ bên ngoài.
Chủ và khách chia tay nhau. Chúng tôi đã hơi thấm men rượu. Những cái bắt tay thật chặt hẹn gặp lại mà không biết khi nào.
Chúng tôi có một buổi sáng lang thang phố chợ. Hiểu thêm cuộc sống bà con nơi đây. Chỉ vào tấm bảng nhỏ gắn trước khách sạn, bạn cho biết: “Điểm dịch vụ nào có bảng này là đối tác chính thức của công viên địa chất toàn cầu, họ phải đáp ứng các tiêu chí và được đánh giá chứng nhận, tạo sự an tâm cho khách hàng”.
Chúng tôi cũng đã ghé mua mật ong tại một địa điểm có gắn logo này.
Từ Mèo Vạc về Hà Giang vẫn những cung đường quanh co hiểm trở nhưng có lẽ ai nấy đã quen. Các dãy núi nối tiếp nhau qua các thung lũng Pải Lủng, Sủng Trà, Lũng Phìn, Sủng Máng, Sủng Trái, Mậu Duệ…
Vẫn là mây trời, đá và ngô. Quả đúng như bạn nói, cao nguyên đá mùa nào cũng đẹp, mùa xanh bạt ngàn của ngô là cái đẹp hứa hẹn sự no đủ.
2
Bây giờ đang là mùa mận. Có lẽ tôi không nhớ lại đêm ở Mèo Vạc nhiều như thế nếu trên Facebook không tràn ngập những rổ mận tươi nhìn phát thèm.
Chuyến đi đã mấy năm rồi, dù vẫn thường xuyên liên lạc với nhau qua Facebook nhưng nghĩ đến cơ hội gặp lại các bạn nơi ấy thấy đường quá đỗi xa xôi!
Hẹn một mùa hoa, mùa nhan sắc Hà Giang, lần lữa, hẹn hoài rồi hẹn tiếp!
