Thạc sĩ Tống Liên Anh là dịch giả của cuốn Học tập suốt đời (Peter Hollins). Ảnh: FBNV.

Theo tác giả Peter Hollins, học tập suốt đời là yếu tố quyết định sự phát triển cá nhân trong một thế giới không ngừng biến động. Bởi con người cần vượt ra khỏi vùng an toàn để bước vào vùng tăng trưởng, nơi mà sự thử thách và thất bại trở thành những bài học giá trị. Việc chấp nhận rủi ro, học hỏi từ sai lầm và không ngừng đổi mới tư duy sẽ giúp người học nâng cao khả năng thích ứng với thế giới VUCA – một thế giới đầy biến động, bất định, phức tạp và mơ hồ (VUCA là viết tắt của: Volatility – tính biến động, Uncertainty – tính bất định, Complexity – tính phức tạp và Ambiguity – tính mơ hồ).

Con đường kiến tạo tri thức

“Hành trình học tập liên tục qua từng năm tháng với hai bước đường nối tiếp nhau, lặp đi lặp lại trong thời gian. Đó là con đường hướng tới tri thức và con đường sáng tạo tri thức. Khi kiến tạo được tri thức mới, con đường đi tìm tri thức lại mở ra”, tác giả Peter Hollins viết trong cuốn sách Học tập suốt đời.

Để thực hành học tập suốt đời một cách hiệu quả, nhà tâm lý học Peter Hollins đề xuất một số chiến lược quan trọng. Đầu tiên là học tập chủ động – một phương pháp đòi hỏi sự tham gia tích cực của người học. Thay vì tiếp thu thông tin một cách thụ động, người học cần đặt câu hỏi, tranh luận và phản biện để đào sâu kiến thức. Học tập chủ động không chỉ giúp nâng cao khả năng tư duy mà còn tạo ra động lực mạnh mẽ để tiếp tục khám phá những lĩnh vực mới.

Học tập chủ động có thể bao gồm mọi hoạt động cho phép người học tự dấn thân vào, bao gồm “cung cấp cơ hội để họ tự do diễn đạt, lắng nghe, đọc viết và suy ngẫm khi họ tiếp cận nội dung của khóa học”. Phương pháp này kích thích tư duy phản biện và tinh thần hợp tác, đồng thời tạo cơ hội để học sinh tương tác một cách có ý nghĩa hơn với các tài liệu giảng dạy – giáo trình mà họ đang theo học.

Sách Học tập suốt đời. Ảnh: FB Liên Anh.

Học tập chủ động

“Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc học tập chủ động có thể cải thiện thành tích học tập, giảm mức độ căng thẳng cho người học và tạo ra ý thức cộng đồng mạnh mẽ hơn trong lớp học”, tác giả Peter Hollins viết. Bằng cách học chủ động, người học có khả năng hiểu các chủ đề phức tạp tốt hơn, trở nên tự tin hơn vào khả năng của mình và sẵn sàng tham gia nhiều hơn vào các hoạt động hoặc thảo luận nhóm.

Bên cạnh đó, việc hồi tưởng tích cực đóng vai trò quan trọng trong quá trình học tập suốt đời. Theo tiến sĩ John Dunlosky (nhà nghiên cứu tại Đại học Kent State, Mỹ), hồi tưởng tích cực giúp củng cố trí nhớ và gia tăng khả năng tiếp thu thông tin một cách bền vững. Việc thường xuyên tự kiểm tra, đánh giá bản thân và đặt câu hỏi sẽ giúp người học hiểu sâu hơn về kiến thức, đồng thời rèn luyện khả năng tổng hợp và phân tích vấn đề.

Tác giả Hollins cũng đề cập đến phương pháp học đúng lúc – tức là tiếp thu kiến thức khi nó thực sự cần thiết và áp dụng ngay vào thực tế. Thay vì cố gắng ghi nhớ một khối lượng thông tin khổng lồ, người học nên tập trung vào những nội dung liên quan trực tiếp đến công việc hoặc cuộc sống của mình. Điều này giúp tối ưu hóa quá trình học tập và nâng cao hiệu quả sử dụng kiến thức.

Trò chơi hóa quá trình học tập cũng là một chiến lược đáng chú ý. Việc sử dụng hệ thống điểm thưởng, bảng thành tích hoặc huy hiệu sẽ giúp gia tăng sự hứng thú và động lực học tập. Học tập không còn là một nghĩa vụ mà trở thành một hành trình khám phá đầy thú vị.

Học tập suốt đời còn bao gồm cả quá trình sáng tạo tri thức. Mỗi cá nhân cần chủ động tìm kiếm cơ hội học hỏi, ứng dụng những gì đã học vào thực tế và từ đó phát triển năng lực cá nhân. Học tập suốt đời là một hành trình không ngừng nghỉ, mỗi bước tiến đều mở ra một chân trời mới của tri thức và sáng tạo.

Ảnh: onedio.co

Câu chuyện bước vào năm 1538, khi Suleiman Vĩ đại tự nhận mình là “lãnh chúa vĩ đại và người chinh phục toàn thế giới”. Dù không kiểm soát toàn bộ lãnh thổ toàn cầu, không thể phủ nhận tầm ảnh hưởng rộng lớn của Suleyman.

Kể từ khi lên ngôi 18 năm trước đó, ông đã tấn công Belgrade, Rhodes, phần lớn Hungary, Baghdad và nắm giữ quá nhiều cảng Địa Trung Hải đến nỗi không thể kể hết. Ông cũng chinh phục phần lớn Bắc Phi. Trong khi ông không chiếm được Vienna vào năm 1529 thì khi ngồi trên ngai vàng của mình ở Istanbul, ông gần như là lãnh chúa của tất cả nơi ông đã đi qua.

Chinh phục thế giới và tìm người thừa kế

Trong cuốn sách trước của mình, The Lion House, Christopher de Bellaigue đã ghi lại quá trình Suleiman lên nắm quyền một cách chi tiết, phong phú nhưng cũng rất phức tạp. Ở tác phẩm tiếp theo The Golden Throne, ông đưa câu chuyện sang giai đoạn tiếp theo khi vị vua có chiếc cổ thiên nga bắt đầu bảo vệ những thành quả của mình, khắc phục những thất bại trước đây (một phần của Hungary cần phải chiếm lại) và quan trọng nhất là chuẩn bị người thừa kế.

Tranh vẽ Suleiman trong một buổi cầu nguyện. Ảnh: Universal Art Archive/Alamy.

Không giống như Vua Henry VIII ở nước Anh xa xôi, Suleiman không thiếu con trai. Ông có năm người con trai từ hai người vợ khác nhau. Tuy nhiên, có một truyền thống tệ hại được lưu truyền trong hoàng gia: Một khi người thừa kế đã được chọn (không cần phải là người lớn nhất), chàng trai trẻ may mắn đó thường giết toàn bộ anh em còn lại và những người có khả năng thừa kế. Selim, cha của Suleiman, đã giết năm người cháu trai để đảm bảo sự lên ngôi suôn sẻ của chính con trai mình. Không có gì ngạc nhiên khi mọi người đều cảm thấy lo lắng khi Suleiman bước vào tuổi trung niên đầy vết sẹo chiến tranh.

The Golden Throne là một tác phẩm lịch sử được tường thuật tỉ mỉ, tuy nhiên, sử dụng giọng văn hư cấu chịu ảnh hưởng nhiều từ bộ ba tác phẩm Wolf Hall của Hilary Mantel. Sử dụng văn phong mô tả như thời hiện tại, độc giả của De Bellaigue như đang trải nghiệm một bộ phim với các nhân vật lịch sử sống động.

Tác phẩm ra mắt ngày 6/3 tới. Ảnh: Amazon.

Tác phẩm cũng đưa yếu tố con người vào những cảnh thường rất nhàm chán như những trận hải chiến bất tận, sự phức tạp của thế giới ngoại giao hay những hành động quanh co của một vị giáo hoàng đặc biệt.

Trong tay De Bellaigue, những tình tiết phức tạp này trở nên dễ hiểu và hấp dẫn theo cách riêng của chúng, thật ly kỳ. Để tăng thêm cảm giác rằng câu chuyện đang diễn ra theo thời gian thực, cuốn sách được chia thành năm “Màn” và mở đầu bằng danh sách diễn viên “Những nhân vật trong câu chuyện”.

Giống Mantel, De Bellaigue kể câu chuyện của mình bằng sự kết hợp giữa lối nói thông tục đương đại và những miêu tả tuyệt đẹp. Barbarossa, tên cướp biển tuần tra bờ biển Địa Trung Hải cho Suleiman là một “con quỷ khổng lồ có tóc hoa râm và hứng thú với tình dục”, Nữ hoàng Isabella của Hungary “không phải là người đầu óc rỗng tuếch như mọi người vẫn nói” hay người đứng đầu nhà Habsburg là “kẻ nói dối hàng loạt”. Những câu cách ngôn cũng rất hấp dẫn: “Chiến tranh là thời tiết”, “vào mùa hè, hắn là một tên khủng bố, vào mùa đông, hắn là một công chức” hay “xa xỉ không phải là an ninh. Thông tin mới là an ninh”.

“Cung đấu” thời kỳ Ottoman

Trong khi Suleiman thường ngồi trên một ngai vàng làm bằng vàng kiên cố thì tính mạng mong manh của con người vẫn nằm trong tính toán của ông. Ông chỉ sử dụng những người câm điếc làm thư ký mật để đảm bảo không có bí mật nào bị rò rỉ. Những cận thần được ông sủng ái là hoạn quan vì họ không thể tự nuôi mình thành một triều đại. Người già cũng được tận dụng. Khi một nhóm lính của Suleiman xông vào một nhà thờ trên đảo Lipari, điều đầu tiên họ làm là moi túi mật của những người già ẩn náu bên trong (mật được cho là có “nhiều hữu ích”).

Và dưới trướng Suleiman, câu chuyện tranh đấu quyền lực của hậu cung không là ngoại lệ. Nhiều người đàn ông, và đôi khi là phụ nữ, có thể đến từ một nơi xa xôi, đã vươn lên đỉnh cao bằng cách tự làm cho mình trở nên hữu ích.

Một trong những người thuộc diện này chính là vợ của sultan, Roxelana. Bà bị đưa từ Ba Lan đến Istanbul như một nô lệ và được gọi là Haseki của sultan, hay “người bạn đặc biệt”. Đại tể tướng Rustem, người cũng là con rể của hoàng đế nhưng có xuất thân là một người chăn lợn. Và còn Hassan, thống đốc hoạn quan của vùng Algiers, người xuất thân là dân chăn cừu Sardinia.

Trong khi The Golden Throne thuộc về thể loại phụ được gọi một cách vụng về là tiểu thuyết phi hư cấu, Christopher de Bellaigue đã phần nào giúp nó trở nên đặc biệt khi bám sát chặt chẽ vào các bản ghi chép đã viết, triển khai các kỹ năng của tiểu thuyết gia để đưa những dữ liệu từ kho lưu trữ trở nên sống động một cách lạ kỳ.

Nhà thơ Nguyễn Quang Thiều cho biết trên mạng xã hội có một vài tài khoản đã “bịa ra những câu chữ đê tiện” và gán là thơ của ông.

Ông Thiều nói, việc phê phán, giễu cợt, nhạo báng tác phẩm của ông không mới. Thậm chí, việc này đã xảy ra hàng chục năm nay nhưng tác giả không bao giờ nói lại vì “đó là sự hiểu biết và văn hoá của mỗi người”.

Nhà thơ Nguyễn Quang Thiều.

“Nhưng bịa đặt bẩn thỉu là trò đốn mạt nhất. Luật sư đã giúp tôi những việc cần thiết để làm việc với cơ quan chức năng”, nhà thơ Nguyễn Quang Thiều khẳng định với phóng viên VietNamNet.

Theo tìm hiểu của phóng viên VietNamNet, đoạn thơ bị xuyên tạc có nội dung nói về chuyện ân ái với ngôn từ trần trụi, dung tục, từ đoạn thơ trường ca Lò mổ như sau: “Ngáp ngủ đã đêm qua/ Chửi tục đã đêm qua/ Gạ gẫm làm tình đã đêm qua/ Thì thào đã đêm qua/ Ngôn từ đã đêm qua”.

Những từ ngữ này mang tính hình tượng, thể hiện một cách mạnh mẽ cảm giác bế tắc và bức bối nhưng không phải là sự thô tục hay khiếm nhã.

Trường ca “Lò mổ”. Ảnh: Yên Nga.

Với 18 chương và tranh minh họa do chính tác giả vẽ, Lò mổ là bản cáo trạng đầy chất thơ về sự sống, cái chết và những phận đời chìm khuất. Tinh thần chủ đạo của Lò mổ bắt nguồn từ câu hỏi: “Đời sống tôi đang sống có thực sự là một đời sống?”. Qua hình ảnh lò mổ, nơi những con bò xếp hàng chờ chết, tác giả phản ánh hiện thực khắc nghiệt của xã hội – nơi quy luật sinh tồn đôi khi trở nên tàn nhẫn đến mức phi lý.

Nhà thơ Mai Văn Phấn nhận định: “Lò mổ thực sự là một tuyệt bút trong sự nghiệp văn chương của Nguyễn Quang Thiều. Những trường ca mà ông viết trước đây giờ đã ở lại lưng đèo, nhường lối cho những bước chân dũng mãnh của con tuấn mã phi lên tới đỉnh, đỉnh cao của sự sáng tạo”.

Trong khi đó, nhà thơ Bruce Weigl (Mỹ) – người dịch Lò mổ sang tiếng Anh chia sẻ, trường ca này là sự tượng trưng hình ảnh mạnh mẽ, đại diện cho một cử chỉ thi ca can đảm vì nó tự lập về mặt tinh thần, nó từ chối đầu hàng những yêu cầu của truyền thống và cho phép người đọc cảm nhận được thế giới trong hình thức gan góc nhất.