Connect with us

Sách hay

Nghịch lý kẻ chiến thắng – nước Mỹ hậu Chiến tranh lạnh

Được phát hành

,

Gần 3 thập kỷ sau khi Chiến tranh lạnh kết thúc, nước Mỹ từ vị trí siêu cường duy nhất còn lại giờ đây liên tiếp gặp phải những bất ổn nội tại.

Nước Mỹ hậu chiến tranh lạnh, như cách Andrew Bacevich viết trong “The Age of Illusion” (Tạm dịch: Kỷ nguyên của ảo tưởng), như một người trúng số độc đắc của chương trình Mega Millions: Tài lộc trên trời rơi xuống, ngoài sức tưởng tượng, và ẩn chứa tiềm năng thảm họa. Mọi việc cũng không quá tệ.

Tuy nhiên, gần 3 thập kỷ sau 1991, chiến thắng ngày đó lại được tiếp nối bằng những nỗi thất vọng.

Nghich ly ke chien thang -  nuoc My hau Chien tranh lanh hinh anh 1 sieu_cuong_my_1.jpg

Nước Mỹ lao vào những cuộc chiến không hồi kết, liên tiếp gặp phải những kết quả thất vọng với hệ giá trị mình theo đuổi ngày một suy yếu ngay trong đất nước. Ảnh: AP.

Kỷ nguyên Chiến tranh lạnh kết thúc với nước Mỹ thiết lập vị thế quốc gia hùng mạnh nhất lịch sử. Lực lượng vũ trang không đâu sánh bằng, triết lý quản trị của họ dường như không đối thủ.

Thế nhưng, siêu cường này lại gặp khó khăn trong nỗ lực đánh bại từ những nhóm vũ trang bộ lạc, những nhà lãnh đạo bị cô lập mà họ xem là độc tài, đến việc tìm ra cách đối phó với một nước Nga ngày càng quyết liệt hay sự trỗi dậy của Trung Quốc trên trường quốc tế.

Giữa lúc đại dịch bùng phát, những đồng minh có thể đã kỳ vọng Mỹ đứng ra điều phối nỗ lực ứng phó toàn cầu. Thay vào đó, mọi việc đã diễn ra theo chiều ngược lại.

Nước Mỹ bất ngờ tự rơi vào vòng xoáy chia rẽ và cay độc, tích tụ dần dưới nhiệm kỳ của Tổng thống Donald Trump – người đã đắc cử bằng cách bác bỏ nhiều giá trị từng đưa nước Mỹ đến với chiến thắng trong cuộc đối đầu giữa hai siêu cường.

Trong quyển sách Do Morals Matter? (Tạm dịch: Liệu đạo đức có quan trọng), Joseph Nye, cựu hiệu trưởng Trường Chính trị Kennedy của Havard, chia sẻ nhìn nhận các đời tổng thống Mỹ đã gặp khó khăn như thế nào trong việc trở thành hiện thân chuẩn mực cho đạo đức lãnh đạo.

Còn quyển The Abandonment of the West (Tạm dịch: Xa rời phương Tây), Michael Kimmage, nhà nghiên cứu cho Quỹ German Marshall, mỉa mai những mâu thuẫn trong ý tưởng “phương Tây” do Mỹ dẫn dắt.

Với The Age of Illusion, Andrew Bacevich, cựu giáo sư của Đại học Boston, đã mô tả cụ thể học thuyết hậu chiến tranh lạnh của sức mạnh Mỹ hình thành như thế nào và theo ông nó đã tàn lụi ra sao.

Dù chưa phải là lời giải cuối cùng, mỗi quyển sách vẫn cung cấp cho người đọc những những góc nhìn sâu sắc và trăn trở cho cho câu hỏi bằng cách nào thắng lợi đã trở nên chua chát.

Nghich ly ke chien thang -  nuoc My hau Chien tranh lanh hinh anh 2 Chien_tranh_lanh_1.jpg

Tổng thống Mỹ George H. W. Bush (trái) và Tổng thống Liên Xô Mikhail Gorbachev gặp nhau ở Moscow năm 1991. Ảnh: Reuters.

Phương Tây lo âu

Trước khi xét đến ứng xử luân lý của mỗi tổng thống, tính từ thời Franklin D. Roosevlet, Joseph Nye bắt đầu những lập luận xoay quanh tựa đề tác phẩm của mình: Liệu đạo đức có quan trọng.

Mục tiêu mà ông hướng đến là những nhà hiện thực trong chính sách đối ngoại, vốn lập luận mọi quốc gia dù khoát lên mình tấm áo nào đều là những chủ thể phi luân lý và đặc lợi ích của chính mình lên trước.

Joseph Nye phản biện việc phần lớn lãnh đạo Mỹ tự cho rằng họ khác biệt với những nhà lãnh đạo châu Âu đa nghi và chủ trương cân bằng quyền lực. Nye dẫn lời của Theodore Roosevelt: “Sự hữu ích của chúng ta với nhân loại tùy thuộc vào việc chúng ta kết hợp quyền lực với mục đích cao cả”.

Phần còn lại trong câu nói nổi tiếng của tổng thống thứ 26 trong lịch sử Mỹ là: “Quyền lực không được chỉ đường bởi mục đích cao cả sẽ đồng nghĩa với tai họa, và bản thân mục đích cao cả cũng hoàn toàn vô dụng nếu thiếu quyền lực để thực hiện nó”.

Joseph Nye, nhà tư tưởng đã xây dựng học thuyết về quyền lực mềm trong thập kỷ 1980, cũng nhấn mạnh bản thân “mục đích cao cả” cũng là một thành tố quan trọng trong sức ảnh hưởng của Mỹ.

Trật tự quốc tế mà Mỹ đã xây dựng được dựa trên tính chính danh, và theo cách giải thích của Nye, tính chính danh này này dựa trên một loạt các giá trị.

Dĩ nhiên mọi tổng thống đều có những khuyết điểm riêng. Nye đã quan sát thế giới đủ lâu để không ảo tưởng về điều này. Tuy nhiên, ông nhận định chưa từng có tổng thống nào từ bỏ những ngôn từ vĩ mô hay các phân định đúng – sai trong chính sách đối ngoại như Tổng thống Donald Trump.

Cũng chưa từng có tổng thống nào nhiệt thành thể hiện tình cảm với những nhà chuyên quyền và lý tưởng sức mạnh là chân lý của trường phái Thomas Hobbes đến như vậy.

Chỉ có ông Trump và những quan chức bổ nhiệm mới tìm cách phá vỡ trật tự quốc tế mà chính những người tiền nhiệm đã xây dựng và duy trì, với ý nghĩ của Nhà Trắng rằng trật tự đó đã khiến nước Mỹ trở thành “Gulliver” bị trói buộc ở xứ sở tí hon (“Gulliverising” America).

Khác với cách Joseph Nye nhìn nhận về những nền tảng của lãnh đạo luân lý, Michael Kimmage lại cho rằng “phương Tây” không phải là một nơi chốn, mà là một loạt tư tưởng được diễn giải tại Mỹ từ cuối thế kỷ XIX khi nước này sắp tự nhận lãnh trách nhiệm của một cường quốc.

“Phương Tây” ở đây là chủ nghĩa tư bản, khoa học, Thời kỳ Khai sáng, là nền pháp quyền và nhân quyền. Tất cả được mang đến từ châu Âu bởi Christopher Columbus, một nhân vật đã được huyền thoại hóa, và đặt nền móng cho một liên minh xuyên Đại Tây Dương sau này.

Trong The Abandonment of the West, Kimmage lập luận rằng, theo góc nhìn của cánh tả, “phương Tây” từ lâu đã bị nhìn nhận là nguồn cơn của đạo đức giả và phân biệt chủng tộc. Columbus được vẽ lại như một nhà chinh phạt và là một kẻ cướp.

Martin Luther King, mục sư và nhà hoạt động nhân quyền da màu nổi tiếng tại Mỹ, từng chỉ ra thực tế đầy trớ trêu rằng: Trong khi Nhà Trắng cổ vũ tự do bầu cử ở những nước Đông Âu, một bộ phận lớn người dân Mỹ cùng thời điểm lại không được hưởng quyền lợi này.

Edward Said, một giáo sư gốc Palestin tại Đại học Columbia, lên án “những xung đột tồi tệ mang tính tối giản đã lùa mọi người vào những khối rubic thống nhất nhưng sai bản chất như ‘người Mỹ’, ‘phương Tây’ hay ‘Hồi giáo'”.

Theo lập luận của Kimmage, một khi không còn được bảo vệ bởi sự thù địch với Liên Xô, khái niệm “phương Tây” lập tức bị thất sủng và không còn là ngọn cờ đoàn kết ý thức hệ. Cánh tả ngày càng nhìn nhận khái niệm này “có lịch sử quá da trắng và nặng nam tính, đậm chất của tầng lớp tinh hoa, và là sự đồng lõa với hành động xâm lược của Âu-Mỹ trong kỷ nguyên tiền Khai sáng”.

Cánh hữu tại Mỹ thích ý tưởng về di sản văn hóa của “phương Tây”, nhưng lại không thoải mái với thực tế rằng châu Âu là một phần thiết yếu của nó. Họ cho rằng khái niệm này “quá xa rời dân tộc tính, quá nặng về nhà nước phúc lợi, quá hòa bình và nặng tính thế tục”.

Giữa lúc Trung Quốc và Nga thách thức khái niệm dân chủ, còn những tác phẩm kinh điển từ Thời kỳ Khai sáng dần biến mất khỏi danh sách đọc ở các trường đại học, theo Kimmage, khái niệm “phương Tây” không những đang lung lay mà thậm chí có lẽ đã đến hồi kết.

Kẻ thù từ bên trong

Andrew Bacevich lại đưa ra một góc nhìn khác. Ông không quan tâm đến việc những tư tưởng về “phương Tây” dần biến mất khỏi giảng đường đại học và các tổ chức tư vấn chính sách, mà tập trung vào cách khái niệm này được cổ súy hết mực bởi giới tinh hoa chính trị.

Bacevich dẫn lời Tổng thống George W. Bush phát biểu trước các thiếu sinh quân học viện quân sự Westpoint năm 2002: “Thế kỷ XX kết thúc với chỉ duy nhất một mô hình tiến bộ của nhân loại sống sót. Nó dựa trên những nhu cầu không thể tranh cãi về nhân phẩm con người, nền pháp quyền, giới hạn quyền lực nhà nước, tôn trọng phụ nữ, tài sản tư nhân, tự do ngôn luận, công lý bình đẳng và khoan dung tôn giáo”.

Tuy nhiên, trong The Age of Illusions, Andrew Bacevich phê bình rằng giới tinh hoa quân sự, chính trị và thương mại Mỹ đã quá tự tin rằng những động cơ thúc đẩy hành động của nước Mỹ vượt lên trên mọi phán xét (bất khả trì), và thế giới quan của họ chắc chắn thắng lợi.

Họ tự nhận về mình trách nhiệm làm người hành pháp toàn cầu. Họ xây dựng một hệ thống vận hành mới, thiết kế để củng cố sự ưu việt của Mỹ, dựa trên toàn cầu hóa, sức mạnh quân sự vượt trội, mưu cầu hưởng thụ cá nhân chủ nghĩa và “tổng thống chế mang tính đế quốc” (Imperial presidency).

Tuy nhiên, theo Bacevich, hệ thống này đã kéo theo hàng loạt hệ quả ngoài ý muốn. Toàn cầu hóa đáng lẽ phải tạo nên thịnh vượng, nhưng nhiều người Mỹ lại than thở về bất bình đẳng.

Sự vượt trội về quân sự kéo nước Mỹ vào những cuộc chiến không hồi kết, trả giá bằng con cái của những gia đình có thu nhập thấp. Mưu cầu hưởng thụ dẫn đến sự xói mòn về trách nhiệm và một xã hội ích kỷ, cá nhân hóa. Quyền lực tối thượng của tổng thống lại trở thành công thức cho những thất vọng của cử tri.

Tất cả hệ quả đó lên đến đỉnh điểm khi Tổng thống Donald Trump đắc cử. Trong The Age of Illusions, Bacevich nhận định sự xuất hiện của ông Trump trong Phòng Bầu dục là thông điệp bác bỏ hệ thống vận hành hậu chiến tranh lạnh và tất cả những gì mà hệ thống này đại diện.

Cách giới tinh hoa chăm chăm vào các khuyết điểm của ông Trump giúp tầng lớp này né tránh nỗi đau khi phải thừa nhận dự án hậu chiến tranh lạnh đã thất bại.

Cả ba quyển sách đều cố lý giải điều gì đã xảy ra với Mỹ sau khi Liên Xô sụp đổ thông qua tự vấn về các vấn đề nội tại, trong bản chất của chính nước Mỹ, chứ không tìm kiếm một lý do ở bên ngoài biên giới.

Qua nhiều phương diện nhìn nhận, các tác giả đều ít nhiều chỉ trích Tổng thống Trump. Trong khi Joseph Nye nghi ngờ về giá trị luân lý của nhà lãnh đạo, Michael Kimmage xem ông Trump là tổng thống Mỹ “bài xích” phương Tây đầu tiên.

Trong khi đó, theo nhận định của Andrew Bacevich, dù không thể đi đến định nghĩa về nước Mỹ thời hậu Chiến tranh lạnh thông qua trường hợp của Tổng thống Trump, siêu cường này cũng không thể quay đầu được nữa.

Đó cũng là bài học cho cựu phó tổng thống Joe Biden, ứng viên tranh cử tổng thống năm nay của đảng Dân chủ, vốn đang khơi gợi những cảm giác rằng ông sẽ đưa nước Mỹ trở lại như xưa.

Thế giới ẩn sau ‘Tiger King’ – lý do ở Mỹ có nhiều hổ Hiện nay, có khoảng 5.000-15.000 hổ nuôi ở Mỹ. Các chuyên gia cho rằng việc lai giống hổ tràn lan khiến gen của chúng không còn giống với hổ hoang dã nữa.

Nguồn: Zing (https://news.zing.vn/nghich-ly-ke-chien-thang-nuoc-my-hau-chien-tranh-lanh-post1071194.html)

Sách hay

Nghệ thuật tranh kiếng trong ‘Nhà gia tiên’

Được phát hành

,

Bởi

Theo nhà nghiên cứu Huỳnh Thanh Bình, nghệ thuật tranh kiếng gắn liền với văn hóa thờ tự và nhiều khía cạnh khác trong đời sống và sinh hoạt của nhiều gia đình Nam bộ.

Phim điện ảnh Nhà gia tiên do Huỳnh Lập đạo diễn gần cán mốc 200 tỷ, gây sốt phòng vé thời gian qua tuy nội dung còn gây tranh cãi song được đánh giá cao ở phần tái dựng bối cảnh. Trong đó, chi tiết nhân vật chính Mỹ Tiên (Phương Mỹ Chi) được ông mình, một người coi sóc đền miếu (nghệ sĩ Trung Dân đóng) kể về nghệ thuật làm tranh kiếng để lại ấn tượng.

Để tái hiện nghệ thuật dân gian này trên màn ảnh rộng, đoàn phim đã mời một nghệ nhân từ Long An thực hiện các tác phẩm tranh kiếng, cũng như đến làng nghề Bà Vệ (An Giang) tìm kiếm, phục chế những bức tranh cũ mục nát, bị vứt bỏ.

Chia sẻ với Tri Thức – Znews, Thạc sĩ Văn hóa học, nhà nghiên cứu Huỳnh Thanh Bình, tác giả cuốn sách Tranh dân gian Nam Bộ cho rằng việc tranh kiếng xuất hiện trong phim là một yếu tố không quá bất ngờ. “Bộ phim kể về câu chuyện diễn ra trong một không gian truyền thống với những nội dung phong hóa xưa… mà tranh kiếng là loại công nghệ phẩm ‘trang trí’ không chỉ ở những không gian thờ tự mà cả các không gian sinh hoạt trong nhiều gia đình Nam Bộ”, bà nói.

Sự ra đời và phát triển của tranh kiếng Nam Bộ

Theo nhà nghiên cứu, tranh kiếng có mặt ở cung đình Huế từ thời Minh Mạng – Thiệu Trị, song đó là các sản phẩm mỹ nghệ nhập khẩu. Mãi đầu thế kỷ XX, các di dân Quảng Đông đến lập nghiệp ở vùng Chợ Lớn, mới bắt đầu mở các tiệm kiếng, buôn bán các loại kiếng tráng thủy để soi mặt, lộng khuôn hình, tủ, khung cửa chớp, cửa gió… và các loại tranh kiếng: các bức đại tự và các bức thư họa dùng trong việc khánh chúc tân gia, khai trương, mừng thọ… Tranh kiếng Nam bộ ra đời từ đây.

Đến những năm 1920, nghề vẽ tranh kiếng chuyển địa bàn về Lái Thiêu (Thủ Dầu Một). Sau đó, khoảng những năm 1940-1950, nghề làm tranh kiếng lan tỏa khắp lục tỉnh Nam Kỳ, trụ lại ở Mỹ Tho, Cai Lậy, Gò Công (Tiền Giang ngày nay), Chợ Mới (An Giang), Chợ Trạm (Long An), Tây Ninh… và thâm nhập vào cộng đồng Khmer tạo nên dòng tranh kiếng Khmer Nam bộ ở Trà Vinh và Sóc Trăng…

Tranh kiếng Nam bộ chiếm tỷ lệ lớn là tranh thờ: Trước nhất là tranh thờ Tổ tiên với loại tranh Đại tự, Cửu huyền thất tổ, Sơn thủy (biểu đạt ý nghĩa hiếu đạo của câu ca dao nổi tiếng: Công cha như núi Thái Sơn, nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra), Lão mai (nhằm biểu ý “Cây có cội”), Tre tàn măng mọc (động viên nỗ lực vươn lên của thế hệ hậu bối). Đặc biệt là tranh chân dung của tổ tiên quá vãng.

Thứ hai là tranh thờ các đối tượng thuộc tín ngưỡng dân gian như tranh Ông Địa, Ông Táo, các thần độ mạng… Thứ ba là tranh thờ của các tôn giáo: tranh thờ của Phật giáo như Phật, Bồ Tát, Tổ sư…; tranh thờ của Đạo giáo như Lão Tử cưỡi trâu, Bát Tiên…, tranh thờ của tín đồ Công giáo; tranh “Thiên nhãn” của đạo Cao Đài… Riêng tranh thờ của cộng đồng Khmer Nam bộ cũng như của cộng đồng người Hoa tạo thành một dòng độc đáo có đặc trưng về đề tài cũng như kỹ pháp tạo hình.

Ngoài ra, tranh kiếng trang trí nội ngoại thất, tranh khánh chúc và đặc biệt là loại tranh trang trí xe bán mì, hủ tíu.

“Tranh kiếng là loại tranh vẽ ngược và tô vẽ ở phía sau mặt kiếng, nên tinh hoa nhất trong nghệ thuật này là tài năng vẽ tranh, vờn màu, sắp xếp bố cục chính phụ sao cho có được một bức tranh đúng với mục đích sử dụng của nó và đẹp mắt về mặt mỹ thuật”, tác giả Huỳnh Thanh Bình chia sẻ. Thách thức lớn nhất của người nghệ nhân tranh kiếng là phải tạo nên những mẫu tranh đáp ứng được đa dạng yêu cầu về đề tài, về chủng loại; và cần sở đắc một vốn liếng chữ Hán để thể hiện thành những câu đối, những đại tự, những tấm hoành, tấm biển tương thích cho từng nội dung tranh.

Ở Nam bộ, hầu như tranh kiếng có mặt ở mọi gia đình, thậm chí nơi đình, đền, chùa, miếu. Việc sử dụng tranh kiếng cho nhu cầu thờ tự, trang trí hoặc chúc tụng… đã trở thành tập quán. Chính vì vậy, tranh kiếng chiếm một vị trí quan trọng trong văn hóa vùng đất này.

Nghệ thuật gắn liền với văn hóa thờ tự

Thờ tự tổ tiên là tập tục quan trọng trong đời sống văn hóa của xứ ta. Nơi thờ tự tổ tiên theo truyền thống là không gian tâm linh chiếm vị trí trung tâm trong mỗi ngôi nhà. Theo đó, việc trang nghiêm nơi thờ tự tổ tiên luôn được coi trọng. Theo tác giả sách Tranh dân gian Nam Bộ, từ cuối thế kỷ 19 đến nay, theo sự phát triển của tranh kiếng, các bộ tranh thờ tổ tiên vẽ trên kiếng ra đời và dần dần thay thế loại tranh thờ tổ tiên ở dạng bích họa hoặc tranh thờ cẩn ốc xà cừ hay các bức chạm gỗ sơn son thiếp vàng hay sơn then thiếp vàng.

“Từ bấy đến nay, tranh thờ tổ tiên vẽ trên kiếng đã không ngừng canh cải, tạo tác nên nhiều loại khác nhau”, bà Huỳnh Thanh Bình cho hay. Có loại chỉ là những bức đại tự, có loại chỉ là “bài vị” với dòng chữ Cửu Huyền thất tổ, đặc biệt là những bộ tranh vẽ cảnh sơn thủy hoặc có loại phát triển từ bộ tranh Tứ thời Mai-Lan-Cúc-Trúc

nha gia tien anh 4

Nhà nghiên cứu, tác giả Huỳnh Thanh Bình với tác phẩm Tranh dân gian Nam Bộ. Ảnh: Quỳnh My.

Cửu huyền thất tổ – bức tranh kiếng đầu tiên xuất hiện trong Nhà gia tiên – là một kiểu loại của bộ tranh thờ tổ tiên thuộc loại tranh đại tự, với dòng chữ “Cửu Huyền thất tổ”. Loại tranh này phổ biến ở miền Tây Nam Bộ, đặc biệt là các cộng đồng theo đạo Bửu Sơn Kỳ Hương, Tứ Ân Hiếu Nghĩa và Phật giáo Hòa Hảo và cả cộng đồng tín đồ đạo Cao Đài Tây Ninh.

Ở loại tranh này thì mỗi bộ gồm năm tấm ghép lại: Tấm biển nằm trên cùng, ghi tên tộc họ: “Nguyễn phủ đường”, “Lê phủ đường”…, hay “Đức lưu phương” hoặc “Phước Lộc Thọ”. Bức chính nằm giữa tranh, ghi bốn chữ Cửu huyền thất tổ và được trang trí bằng đồ hình tứ linh.

Bao quanh tấm tranh chính là bốn tấm tranh khác: bức thượng thổ ở phía trên (vẽ hình cuốn thư, hay năm sản xuất); bức hạ thổ ghép dưới đáy (thường trang trí hoa-điểu hay mâm ngũ quả) và đôi liễn, đặt dọc hai bên tấm chính, nội dung tôn vinh công đức của cha mẹ, tổ tiên.

Ngoài ra còn có bộ tranh thờ tổ tiên ba bức hay giản tiện hơn, loại tranh kiếng thờ tổ tiên này được thu gọn thành một bức duy nhất, đơn giản với chữ “Cửu Huyền Thất Tổ” ở chính giữa; hai bên là hai câu đối:

“Tưởng nhớ Phật như ăn cơm bữa,

Vọng Cửu Huyền sớm tối mới mầu”.

Hay “Kính cửu huyền thiên niên bất tận

Trọng thất tổ nội ngoại tương đồng”.

Loại tranh thờ Cửu huyền thất tổ còn thấy trong bộ ba bức chín tròng với bức chính ở giữa từng chữ Cửu huyền thất tổ được thể hiện trong những ô tròn ở cả dạng thức Hán tự lẫn quốc ngữ trên nền sơn thủy hay dọc theo cội lão mai…

Ngày nay, tranh kiếng bị các loại tranh công nghiệp cạnh tranh. Song theo nhà nghiên cứu Huỳnh Thanh Bình, tranh kiếng vẽ thủ công vẫn được công chúng hâm mộ. Đây đó, nghề vẽ tranh kiếng vẫn còn tồn tại; thậm chí có nơi phát triển có quy mô hơn trước, và tiếp thu các kỹ thuật in lụa, in 3D…

Tác giả Huỳnh Thanh Bình sinh năm 1985, hiện công tác tại Bảo tàng TP.HCM. Bà từng xuất bản một số tác phẩm như Tranh kiếng Nam Bộ (2013); Biểu tượng thần thoại về chư thiên và linh vật Phật giáo (2018, Tái bản 2024); Tranh tường Khmer Nam Bộ (2020); Quy pháp đồ tượng Hindu và Phật giáo Ấn Độ (2021); Tranh dân gian Nam Bộ (2024).

Nguồn: https://znews.vn/nghe-thuat-tranh-kieng-trong-nha-gia-tien-post1535551.html

Tiếp tục đọc

Sách hay

Tăng cường trí nhớ, phòng bệnh Alzeimer

Được phát hành

,

Bởi

“Tăng cường trí nhớ, phòng bệnh Alzheimer” của Tiến sĩ Y khoa Richard Restak là một tác phẩm toàn diện, khám phá cách trí nhớ hoạt động và cách tối ưu hóa khả năng ghi nhớ.

Phát triển một trí nhớ siêu việt giúp tăng cường sự chú ý, tập trung, khả năng trừu tượng hóa, gọi tên, hình dung không gian, khả năng sử dụng lời nói, ngôn ngữ và tiếp thu từ.

Những lo lắng về trí nhớ phổ biến đến mức nào?

Có nhiều lý do để quan tâm đến trí nhớ của bạn. Hãy xem xét những điều này: phát triển một trí nhớ siêu việt giúp tăng cường sự chú ý, tập trung, khả năng trừu tượng hóa, gọi tên, hình dung không gian, khả năng sử dụng lời nói, ngôn ngữ và tiếp thu từ. Nói ngắn gọn, trí nhớ chính là chìa khóa cho việc tăng cường trí não.

Ở Mỹ ngày nay, tất cả những người trên 50 tuổi đều đang sống trong nỗi sợ hãi mang tên Big A – bệnh Alzheimer. Các cuộc gặp gỡ nho nhỏ (bữa tối, tiệc cocktail, v.v.) mang bầu không khí như một phân đoạn từ chương trình đố vui hằng tuần “Chờ đã… Đừng nói là” của đài NPR. Đó là chương trình mà các khách mời sẽ ganh đua với nhau trong những cuộc thi căng thẳng để trở thành người đầu tiên nghĩ ra tên của những thứ như diễn viên đóng một vai nào đó trong loạt phim truyền hình ngắn mới nhất mà mọi người đang say mê theo dõi.

Gần như chắc chắn là ai đó sẽ lấy điện thoại di động ra để kiểm tra độ chính xác của người trả lời đầu tiên. Nhanh, nhanh hơn nữa, nhanh nhất kẻo người khác nghi ngờ bạn đang có những triệu chứng ban đầu của Big A.

Tri nho anh 1

Trí nhớ là một phần vô cùng quan trọng của con người. Ảnh: Nativespeaker.

Mặc dù bệnh Alzheimer không phổ biến như nhiều người vẫn lo sợ, nhưng người ta đang ngày càng bày tỏ lo lắng về chứng mất trí nhớ mà họ cảm nhận được với bạn bè của mình. Chúng cũng là những lời than thở phổ biến nhất mà những người trên 55 tuổi chia sẻ với bác sĩ của họ.

Những lo lắng về trí nhớ như vậy thường phi lý và khơi dậy sự lo lắng không cần thiết. Sự lo lắng phổ biến này đã góp phần tạo ra một mối quan ngại rộng rãi về trí nhớ và các dấu hiệu suy giảm trí nhớ. Một trong những lý do của sự hoảng loạn này là sự nhầm lẫn trong tư duy của nhiều người về cách chúng ta hình thành ký ức.

Hãy cố gắng nhớ lại một chuyện gì đó đã xảy ra với bạn vào đầu ngày hôm nay. Nó không nhất thiết phải là một chuyện đặc biệt – bất kỳ sự kiện thông thường nào cũng được. Giờ hãy xem ký ức đó đã hình thành như thế nào.

Theo yêu cầu của tôi, bạn đã truy xuất ký ức về một chuyện gì đó mà có lẽ bạn sẽ không nghĩ tới nếu tôi không thúc giục bạn nhớ lại nó và bạn không nỗ lực để truy xuất nó.

Về bản chất, trí nhớ là trải nghiệm lại một chuyện gì đó trong quá khứ dưới dạng một hồi ức. Về mặt hoạt động, ký ức là sản phẩm cuối cùng của những nỗ lực của chúng ta trong hiện tại nhằm truy xuất những thông tin được lưu trữ trong não mình.

Ký ức – tương tự những giấc mơ và hành động tưởng tượng – khác nhau tùy theo mỗi người. Ký ức của tôi khác biệt rõ rệt với ký ức của bạn vì chúng dựa trên trải nghiệm sống cá nhân của chúng ta.

Ký ức cũng khác với hình ảnh hoặc video về các sự kiện trong quá khứ. Mặc dù các phiên bản dựa trên công nghệ này của quá khứ có thể đóng vai trò là công cụ kích thích trí nhớ, nhưng bản thân chúng không phải là ký ức.

Nguồn: https://znews.vn/tai-sao-ban-nen-quan-tam-den-tri-nho-cua-minh-post1535566.html

Tiếp tục đọc

Sách hay

Vương miện xanh

Được phát hành

,

Bởi

Tập sách là hành trình từ hậu trường sân khấu các cuộc thi người đẹp, nơi người thắng cuộc được yêu quý nhưng cũng hứng chịu các phán xét khắt khe của công chúng, đến các dự án xanh của Hoa hậu Môi trường Thế giới Nguyễn Thanh Hà.

Hai năm nhìn lại, tôi tự hỏi về bản thân, về phiên bản khác của chính mình giữa có và không có vương miện, giữa những gì tôi đạt được và đánh mất.

Năm 2022, tôi bước lên bục cao sân khấu Nhà hát Thành phố Hồ Chí Minh đăng quang Hoa hậu Môi trường Việt Nam.

Năm 2023, tôi tiếp tục trở thành người Việt Nam đầu tiên chinh phục vương miện Miss Eco International 2023 (Hoa hậu Môi trường Thế giới) tại Cairo, Ai Cập giữa những phấn khích và xúc động.

Chiếc vương miện đã thay đổi tôi. Từ một cô bé vô tư trong chiếc “tổ kén” gia đình nuôi dưỡng gần 20 năm qua, nay tôi bước ra thế giới rộng lớn và choáng ngợp với những điều không thể ngờ đến. Thế giới đã “dạy” tôi lớn lên, trước những vô lo, niềm vui, nỗi buồn, cảm xúc của tuổi vừa rời ghế nhà trường.

Nhiệm kỳ hoa hậu của tôi đã kết thúc, nhưng tôi vẫn tiếp tục sứ mệnh trên con đường đã chọn, đó là tình yêu, là trái tim, là thanh xuân, là giá trị sống.

Hai năm nhìn lại, tôi tự hỏi về bản thân, về phiên bản khác của chính mình giữa có và không có vương miện, giữa những gì tôi đạt được và đánh mất. Thế giới đó, có gì ở lại cùng tôi? Có gì đã khiến tôi dũng cảm đi tiếp trong khoảng thời gian đầy khó khăn đó?

Hoa hau anh 1

Hoa hậu môi trường thế giới 2023 Nguyễn Thanh Hà. Ảnh: Vietnam.vn.

Một mình trên sân khấu

Ngay khi vừa đạt cột mốc “đủ tuổi”, tôi lập tức đăng ký cuộc thi Hoa hậu Môi trường Việt Nam. Lúc ấy, tôi chỉ nghĩ rằng, phải thực hiện ước mơ của mình ngay khi có cơ hội. Ước mơ làm hoa hậu? Không hẳn! Đó là ước mơ được làm gì đó, thật cụ thể, thật thiết thực cho môi trường sống này, cho hành tinh này.

Nếu trở thành hoa hậu, tôi sẽ có ưu thế hơn, có thể xuất hiện trước nhiều người để bày tỏ những vấn đề về môi trường, đánh động sự quan tâm của nhiều người hơn. Nghĩ là làm, thật may mắn, tôi đã thành công và đăng quang khi lần đầu thử sức ở một đấu trường sắc đẹp mà mục tiêu không phải để trở thành người đẹp được ca ngợi hay được công nhận về nhan sắc. Tôi chỉ muốn nhắm tới sứ mệnh vì môi trường như chính danh hiệu mà cuộc thi đã trao.

Tôi bỗng nhớ đến câu nói trong Nhà Giả Kim: “Khi bạn thực sự mong muốn một điều gì, cả vũ trụ sẽ hợp lại giúp bạn đạt được nó”. Phải chăng, tôi thành công vì tôi khao khát điều đó mãnh liệt?

Ngay từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường, tôi đã nhiều lần tự đặt câu hỏi cho bản thân: Là một người trẻ lớn lên trong điều kiện sống đầy đủ, được ăn ngon mặc đẹp và có nhiều cơ hội học tập hơn thế hệ ông bà, ba mẹ ngày xưa, liệu tôi có thể làm ngơ trước những mối đe dọa đang rình rập môi trường sống của chúng ta như rác thải, ô nhiễm, hạn mặn, lũ lụt, phá rừng hay hiệu ứng nhà kính không? Chính vì vậy, tôi đã quyết định tham gia cuộc thi Hoa hậu Môi trường. Hai chữ “môi trường” trong danh hiệu chính là nguồn sức mạnh và động lực để tôi hành động.

Ban đầu, tôi cũng mang trong mình rất nhiều lo ngại: Liệu mình có đủ khả năng không? Liệu có thể vượt qua những thí sinh tài năng khác? Tuy nhiên, tôi nhận ra, niềm khao khát mạnh mẽ muốn thử thách bản thân và tìm kiếm những cơ hội mới để trưởng thành còn lớn hơn. Điều thôi thúc tôi tham gia không chỉ là mong muốn thể hiện bản thân, mà còn ở khát khao được lan tỏa những giá trị tích cực về bảo vệ môi trường đến cộng đồng.

Nguồn: https://znews.vn/chiec-vuong-mien-thay-doi-cuoc-doi-hoa-hau-moi-truong-the-gioi-post1535563.html

Tiếp tục đọc

Xu hướng