Những đứa trẻ bắt đầu phản kháng là những “đứa trẻ tốt” đang phát triển tính tự giác. Bất cứ khi nào trẻ làm điều gì cũng bắt đầu bằng “Con không thích”.
Đặc biệt trẻ sẽ liên tiếp lặp lại “Con không thích” đối với những việc cha mẹ giao cho. Nếu cha mẹ nhận ra được điều này thì dù khi con trẻ có nói: “Con không thích”, thì hãy mỉm cười tự nhủ rằng: “Thời kỳ đó đã bắt đầu rồi!”
Thời kỳ đầu tiên của sự phản kháng – giai đoạn 1 – 4 tuổi
Với những cha mẹ không nhận ra được điều này, họ có thể tức giận cho rằng chúng là đứa trẻ hư hoặc có thể la mắng, đánh đòn chúng. Những đứa trẻ như thế rất đáng thương, và một khi bị bắt phải như vậy, chúng sẽ trở thành đứa trẻ tuy ngoan nhưng lại không có ước muốn, và tính tự giác cũng không phát triển. Hơn nữa, điều đó sẽ dẫn đến thái độ đối với việc học sau này, chúng sẽ trở thành những đứa trẻ không tích cực học hành do đã quen với việc hành xử như một đứa trẻ ngoan.
Một đứa trẻ ngoan thường không có ý kiến riêng, phụ thuộc vào mọi quyết định của cha mẹ từ những việc nhỏ (như mặc gì, học gì) cho đến việc lớn (như sẽ làm gì với cuộc đời mình). Một đứa trẻ ngoan sẽ không có ước mơ, không có động lực theo đuổi ước mơ vì trẻ đã được đào tạo từ nhỏ là làm sao để trở thành trẻ ngoan. Tính tự giác, độc lập, sáng tạo đã bị bóp chết từ trong trứng nước bởi chính cha mẹ của mình. Đó là lý do vì sao tôi nói rằng những đứa trẻ sống trong những gia đình như thế rất đáng thương.
Tôi từng hỏi một đứa cháu chuẩn bị bước vào kỳ thi đại học rằng con muốn học ngành gì thì nhận được câu trả lời: “Ba muốn con vào ngành ngoại thương” thay vì “Con muốn vào ngành ngoại thương”. Tôi lại hỏi cháu: “Thế con có thích ngành này không?”, thì cháu bé khựng lại như thể chưa từng ai hỏi cháu điều này. Tôi lại hỏi tiếp: “Vậy con thích học ngành gì?”, cháu trả lời: “Con không biết”.
Nhìn lại quá trình lớn lên của cháu, tôi thấy không có gì ngạc nhiên. Ngay từ nhỏ, từ việc cháu mặc gì, học thêm môn gì (như vẽ, đàn, võ thuật) đều do cha mẹ quyết định, cháu chưa bao giờ được hỏi liệu cháu có thích mặc cái áo đó không, hay có thích học đàn, học vẽ không. Bởi vì cha mẹ cháu luôn nói rằng học đàn, học vẽ,… mới tốt, hay mặc cái áo này mới đẹp… và không cho cháu cơ hội phản kháng. Dần dà cháu cũng không còn phản kháng nữa. Nhiều bậc cha mẹ lại tự hào vì mình có một đứa con ngoan, nhưng liệu đó có phải là điều con mong muốn và liệu có tốt cho tương lai của trẻ?
Thử nghĩ mà xem, một doanh nghiệp sẽ không coi trọng một nhân viên chỉ biết răm rắp làm theo những gì vạch sẵn mà không có tính sáng tạo, không có mục tiêu hay động lực làm việc. Trong xã hội hiện đại, những công việc có tính chất lặp đi lặp lại đang được tự động hóa (bởi robot); tính sáng tạo của người lao động, đặc biệt trong nền kinh tế dựa vào dịch vụ, lại được đề cao hơn bao giờ hết.
Những đứa trẻ ngoan hoặc là sẽ sống thụ động, ngày càng thu mình, trở nên ít nói, trầm lặng, thậm chí có xu hướng tự kỷ, hoặc là sẽ nổi loạn khi vào tuổi dậy thì – kết quả của một tuổi thơ bị đè nén.
Đối với trường hợp thứ hai, cha mẹ thường không hiểu tại sao khi còn nhỏ trẻ ngoan, nhưng lớn lên lại thành trẻ hư. Thực ra, trẻ biểu hiện ngoan khi còn nhỏ như là một cách đối phó với sự la mắng, sự kiểm soát của cha mẹ, nhưng trong suy nghĩ, trẻ luôn cảm thấy rất bức bối, muốn được phá cũi sổ lồng làm những gì mình thích.
Đến khi dậy thì, trẻ không còn kiểm soát được những cảm xúc bị đè nén quá lâu. Vì thế, trẻ có thể có những biểu hiện nổi loạn (như đánh bạn ở trường, xăm mình, hút thuốc lá, uống rượu,…). Khi đã phát triển đến mức độ này, cha mẹ đã gần như bất lực với con cái vì mọi chuyện đã quá muộn để có thể vãn hồi.
Trẻ có thành tích tốt ở bậc tiểu học lại là mối hiểm nguy
Những trẻ không được dạy tính tự giác thường là những trẻ thiếu ý chí, nghị lực. Hơn nữa, có khi ta nhìn thấy đó là một đứa bé chủ động, có ý chí nhưng thật ra chỉ khi trẻ được mẹ hoặc giáo viên ở trường giao bài tập, còn khi yêu cầu trẻ phải tự giác hành động thì trẻ hoàn toàn không đủ khả năng làm điều đó.
Những trẻ em như thế này, nếu làm theo mệnh lệnh hoặc chỉ đạo từ người lớn thì sẽ đạt được thành tích tốt, nhưng nếu bảo trẻ phải tự động não, vận dụng đầu óc thì cũng giống như những trẻ chậm phát triển trí não.
Ở các trường tiểu học hiện nay, rất nhiều giáo viên vẫn trung thành với việc đánh giá trẻ có học tốt hay không qua các bài tập được giao hơn là việc nuôi dưỡng tính tự giác ở trẻ. Điều này dẫn đến việc trẻ chỉ học tốt ở bậc tiểu học nhưng khi lên đến giai đoạn trung học cơ sở và trung học phổ thông, đa số cần đến khả năng học tập chủ động, tự giác, cho nên những trẻ không làm được điều này sẽ khó theo kịp trong học tập. Từ đó, thành tích học tập bắt đầu đi xuống sẽ khiến cho lòng tự tôn của trẻ bị tổn thương, dẫn đến trẻ không còn muốn đến trường nữa. Đây chính là tình trạng chán học nhất thời.
Những trẻ như thế, từ lúc còn nhỏ đã tỏ ra điềm đạm ít nghịch ngợm, rất biết nghe lời người lớn nhưng lại khó kết giao với bạn bè cùng trang lứa. Người lớn nhìn vào luôn cho rằng đây là đứa trẻ ngoan ngoãn nhưng thực chất trẻ đang bị kìm nén khả năng phát triển tính tự giác.
Đặc biệt, nếu trẻ luôn nghiêm túc và có kết quả học tập tốt thì những đứa trẻ bình thường khác nhìn vào sẽ cảm thấy khó gần nên ít chơi cùng. Điều đó dẫn đến kết quả là khi lên cấp hai, cấp ba, trẻ sẽ trở nên chán nản, cảm thấy thất vọng. Khi chán nản như vậy, ý chí học tập cũng sẽ mất đi. Việc trẻ có những hành động trốn học, không còn dấu hiệu nào của sự ham muốn học tập, mang ý nghĩa rằng sự khát khao học tập trong trẻ đang không được nuôi dưỡng đúng đắn.
Nói chung, có nhiều người chỉ quan tâm đến việc thể hiện thành tích học tập qua các bài tập được giao ở lớp học và cho rằng như vậy là tốt rồi. Trong khi đó, học không chỉ thể hiện qua các bài tập được giao, mà còn là học qua sự tương tác với các bạn trong lớp, học để phát triển những kỹ năng sống trong xã hội – những hành trang không thể thiếu khi trẻ bước vào đời. Chính vì vậy, để ngăn chặn việc chán nản, cảm thấy thất bại trong tương lai gần của những trẻ đang học tốt thì cần phải nhìn nhận lại thật kỹ xem trẻ có đang phát triển tính tự giác hay không.
Do đó, các bậc cha mẹ hãy suy nghĩ thật kỹ về cách giáo dục trẻ nhằm tạo điều kiện tốt nhất cho trẻ phát huy tính tự giác, tính sáng tạo.
Cậy em, em có chịu lời,
Ngồi lên cho chị lạy rồi sẽ thưa.
Giữa đường đứt gánh tương tư,
Keo loan chắp mối tơ thừa mặc em.
Kể từ khi gặp chàng Kim ,
Khi ngày quạt ước, khi đêm chén thề.
Sự đâu sóng gió bất kỳ,
Hiếu tình khôn lẽ hai bề vẹn hai?
Ngày xuân em hãy còn dài,
Xót tình máu mủ, thay lời nước non.
Chị dù thịt nát xương mòn,
Ngậm cười chín suối hãy còn thơm lây.
Chiếc thoa với bức tờ mây
Duyên này thì giữ, vật này của chung.
Dù em nên vợ nên chồng,
Xót người mệnh bạc ắt lòng chẳng quên!
Mất người còn chút của tin,
Phím đàn với mảnh hương nguyền ngày xưa.
Mai sau dù có bao giờ,
Đốt lò hương ấy, so tơ phím này.
Trông ra ngọn cỏ gió cây,
Thấy hiu hiu gió, thì hay chị về.
Hồn còn mang nặng lời thề,
Nát thân bồ liễu đền nghì trúc mai.
Dạ đài cách mặt, khuất lời,
Rảy xin chén nước cho người thác oan.
Bây giờ trâm gãy bình tan,
Kể làm sao xiết muôn vàn ái ân!
Trăm nghìn gửi lạy tình quân
Tơ duyên ngắn ngủi có ngần ấy thôi.
Phân sao phận bạc như vôi?
Đã đành nước chảy hoa trôi lỡ làng.
Ôi Kim Lang! Hỡi Kim lang!
Thôi thôi thiếp đã phụ chàng từ đây!
II. Đôi nét về tác giả Nguyễn Du
– Nguyễn Du (1765 – 1820), tên chữ là Tố Như, hiệu là Thanh Hiên.
– Quê gốc làng Tiên Điền, huyện Nghi Xuân, tỉnh Hà Tĩnh, nhưng sinh và trải qua thời niên thiếu ở Thăng Long.
– Ông sinh trưởng trong một gia đình đại quý tộc, nhiều đời làm quan và có truyền thống về văn học.
– Cuộc đời ông gắn bó sâu sắc với những biến cố lịch sử của giai đoạn cuối thế kỉ XVIII – đầu thế kỉ XX.
– Nguyễn Du là người có kiến thức sâu rộng, am hiểu văn hóa dân tộc và văn chương Trung Quốc.
– Sự nghiệp văn học của Nguyễn Du gồm nhiều tác phẩm có giá trị bằng chữ Hán và chữ Nôm.
– Một số tác phẩm như:
Tác phẩm bằng chữ Hán (3 tập thơ, gồm 243 bài): Thanh Hiên thi tập, Nam trung tạp ngâm, Bắc hành tạp lục.
Tác phẩm chữ Nôm: Đoạn trường tân thanh (Truyện Kiều)…
III. Giới thiệu về đoạn trích Trao duyên
1. Hoàn cảnh sáng tác
– Đoạn trích “Trao duyên” được trích trong “Truyện Kiều” (Đoạn trường tân thanh).
– Đoạn trích từ câu 723 đến câu 756 trong Truyện Kiều thuộc phần Gia biến và Lưu lạc. Đây là lời của Thúy Kiều nói với Thúy Vân khi muốn nhờ Vân trả nghĩa cho Kim Trọng còn nàng thì bán mình để chuộc cha.
2. Bố cục
Gồm 3 phần:
– Phần 1: Từ đầu đến “Ngậm cười chín suối hãy còn thơm lây”. Kiều thuyết phục và trao duyên cho Thúy Vân.
– Phần 2: Tiếp theo đến “Rảy xin chén nước cho người thác oan”. Kiều trao tín vật đính ước cho em cùng với lời dặn dò.
– Phần 3. Còn lại. Nỗi đau đớn, dằn vặt của Thúy Kiều.
Cuốn sách cung cấp kiến thức để người đọc hiểu hơn về hành trình niềng răng, cũng là cẩm nang chăm sóc sức khỏe răng miệng.
Phải mất hơn 4 năm sau ngày tốt nghiệp khoá đào tạo chuyên sâu kỹ thuật niềng răng do trường POS, Mỹ tổ chức, Ths. BS. Nguyễn Quang Tiến, Giám đốc Nha khoa Đăng Lưu, mới hoàn thành được tâm nguyện của mình, ra mắt Cuốn sách “Niềng răng – Hiểu đúng, hiểu đủ”. Đây là tài liệu cung cấp chi tiết và khoa học về kỹ thuật niềng răng, được thực hiện bởi người đã trải qua cả hai vai trò: bệnh nhân lẫn người điều trị.
Theo bác sĩ Nguyễn Quang Tiến, anh là một trong những bệnh nhân đầu tiên thực hiện niềng răng, chỉnh lại khuyết điểm răng hô và mọc lệch, tại Việt Nam. Thời điểm 2004, kỹ thuật này còn khá mới lạ. Trong nước, vẫn chưa có khoá đào tạo chuyên sâu về niềng răng như bây giờ. Tuy nhiên, khát khao tiếp cận những tiến bộ mới cũng như mong muốn sâu kín, là có được nụ cười tự tin, toả sáng khiến anh quyết tâm trải nghiệm. Kết quả nhận được ngoài mong đợi khiến anh càng quyết tâm theo đuổi con đường này, tham dự các chương trình đào tạo chuyên ngành ở nước ngoài để có thể mang đến người bệnh một diện mạo khác, tự tin hơn nhờ khắc phục những khiếm khuyết từ nụ cười của mình. Bác sĩ Tiến cho biết: “Ngay tại thời điểm đó, kỹ thuật niềng răng cũng không gây đau. Thế nhưng, đến tận bây giờ, xung quanh lựa chọn này vẫn còn nhiều thêu dệt gây sợ hãi và lo lắng”.
Đó chính là lý do, ngay từ những trang đầu, anh đã định hướng cuốn sách sẽ là chiếc cầu nối đầu tiên để bác sĩ và bệnh nhân có thể hiểu nhau nhiều hơn, giúp cho quá trình này trở nên nhẹ nhàng, suôn sẻ. Thông qua tập sách, anh đính chính lại những hiểu lầm thường thấy của đa số người chuẩn bị niềng răng, hoặc đang niềng răng, làm sáng tỏ những vấn đề bên lề có liên quan, cung cấp một cái nhìn toàn diện hơn về tầm quan trọng của sức khỏe và thẩm mỹ răng miệng.
Cùng với niềng răng, những thông tin “độc, lạ” về sức khoẻ răng miệng, như những mẹo nhỏ trong chăm sóc răng cũng được tìm thấy trong tập sách thú vị này. Người đọc sẽ bất ngờ khi biết, răng được hình thành trước cả khi chúng ta được sinh ra, hay 85% răng khôn là cần phải nhổ đi, hoặc có đến 4 tiêu chuẩn để “đo” độ hoàn hảo của một nụ cười. “Điều trị niềng răng, chuyên môn và kỹ thuật là chưa đủ, điều quan trọng không kém là tâm lý của bệnh nhân. Viết không phải là nghề của tôi nhưng không có nghĩa là tôi xem việc viết lách này là cuộc dạo chơi. Tôi viết cuốn sách này để tri ân nghề nghiệp của mình, để chia sẻ với những ai có duyên đọc nó những kiến thức mà tôi cho là hữu ích”, bác sĩ Tiến nói vậy.
Sách do Sách do First News thực hiện, NXB Thế giới ấn hành.
Các đầu sách được xuất bản về nhiều đề tài lớn như bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, sách kỷ niệm 130 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh, các ấn phẩm nghiên cứu…
Sáng ngày 23/7, tại Hà Nội, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật tổ chức Lễ công bố và giới thiệu sách xuất bản lần thứ I năm 2020.
Tại buổi lễ, Giám đốc – Tổng Biên tập NXB Chính trị quốc gia Sự thật Phạm Chí Thành cho biết năm 2020 là năm cuối thực hiện Nghị quyết Đại hội XII của Đảng và kế hoạch phát triển kinh tế- xã hội 5 năm 2016- 2020, chuẩn bị Đại hội XIII của Đảng, cũng là năm diễn ra nhiều sự kiện lịch sử trọng đại của đất nước như kỷ niệm 90 năm Ngày thành lập Đảng Cộng Sản Việt Nam (03/02/1930 – 03/02/2020), 130 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5/1890 – 19/5/2020), 75 năm Ngày Quốc Khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, 45 năm Ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975 – 30/4/2020)…
Để thực hiện tốt vai trò của mình, Nhà xuất bản đã đẩy mạnh phối hợp với các cơ quan, ban, bộ, ngành Trung ương và các tỉnh, thành phố tổ chức biên tập, xuất bản và phát hành nhiều đầu sách chính trị, lý luận, pháp luật và tư tưởng Hồ Chí Minh.
“Tính đến ngày 20/7/2020, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật đã cho ra mắt bạn đọc gần 400 ấn phẩm về lĩnh vực chính trị, lý luận, pháp luật, kinh tế, lịch sử, văn hóa- xã hội. Tại buổi lễ công bố sách xuất bản lần thứ nhất năm 2020 này, chúng tôi chọn lọc giới thiệu một số đầu sách quan trọng, có giá trị và ý nghĩa lớn được xuất bản, phát hành”, ông Phạm Chí Thành nói.
Các đầu sách được xuất bản về nhiều đề tài lớn như sách bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng; sách phục vụ Đại hội Đảng bộ các cấp tiến tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng; sách kỷ niệm 130 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh; sách tiểu sử các đồng chí lãnh đạo chủ chốt của Đảng và cách mạng Việt Nam và một số ấn phẩm nghiên cứu tiêu biểu khác…
Trong số các cuốn sách được giới thiệu tại buổi lễ, có cuốn sách có giá trị về Bác như “Hồ Chí Minh- Biểu tượng của hòa bình, tình hữu nghị giữa Việt Nam và thế giới” do Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh và Liên hiệp các tổ chức hữu nghị tỉnh Nghệ An sưu tầm, biên soạn. Với hơn 700 trang tư liệu ảnh quý, cuốn sách được xuất bản bằng hai ngôn ngữ: tiếng Việt và tiếng Anh, đã hệ thống, khắc họa sinh động, sâu sắc những hoạt động quốc tế, hoạt động ngoại giao của Chủ tịch Hồ Chí Minh; thể hiện phong phú tư tưởng, nghệ thuật, phong cách ngoại giao đặc sắc của Người, toát lên tình cảm thắm thiết, niềm tin yêu, kính trọng và sự tôn vinh của Đảng ta, dân tộc ta và bạn bè quốc tế đối với Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Cũng tại buổi lễ, đại diện các nhóm tác giả cũng đã giới thiệu khái quát và thông tin thêm về nội dung, bối cảnh xuất bản của các tác phẩm như: “Báo cáo 10 năm thực hiện Cương lĩnh 2011” và bộ sách “Niên giám khoa học 2019” – TS. Lê Hữu Nghĩa; “Văn hóa biển đảo Việt Nam”- GS.TS Nguyễn Chí Bền; giới thiệu cuốn “Tài nguyên, môi trường và chủ quyền biển đảo Việt Nam” của PGS. TS Nguyễn Chu Hồi; giới thiệu cuốn “Chủ nghĩa tư bản: Lịch sử thăng trầm 120 năm (1900 – 2020)”…